Ieder pondje gaat door het mondje… Maar wat als je wil afvallen en het lastig vindt om minder te eten? Kunnen eetlustremmers dan helpen om af te vallen? En zijn ze wel veilig om te gebruiken?
Inhoudsopgave
Werking van eetlustremmers
Eetlustremmers kunnen op verschillende manieren de eetlust onderdrukken:
- door invloed uit te oefenen op neurotransmitters.
- door de maag te vullen door het volume toe te laten nemen
- door de opname van voedingsstoffen te remmen.
In dit artikel ga ik dieper in op de eerste categorie, eetlustremmers die invloed hebben op neurotransmitters. Grofweg zijn ze in te delen in twee groepen. Neurotransmitters zijn hormoonachtige stoffen die ook wel bekend zijn als boodschapperstofjes. Ze zijn betrokken bij de overdracht van impulsen in zenuwcellen. Hieronder twee belangrijke: serotonine en catecholamine [1].
Serotonine
Serotonine heeft een stimulerende werking. Misschien ken je het als gelukshormoon. Maar het doet veel meer. Het heeft ook invloed op het geheugen, zelfvertrouwen, slaap, emotie en eetlust. En serotonine kan het gevoel van honger onderdrukken [2].
Eetlustremmers die invloed uitoefenen op de eetlust via serotonine maken hier dan ook gebruik van. Voorbeelden hiervan zijn fenfluramine, dexfenfluramine en fluoxetine. Door de neurotransmissie van serotonine te bevorderen verminderen ze de eetlust.
Dit werkt als volgt. De werking van serotonine hangt samen met de hoeveelheid tryptofaan in het bloed. Is er meer tryptofaan, dan wordt er meer serotonine aangemaakt. Bij mensen met obesitas is het gehalte tryptofaan in het bloed en de hoeveelheid serotonine in de hersenen verlaagd. Verhoging van deze concentraties leidt tot verlies van eetlust en kan zo helpen bij gewichtsafname.
Leuk weetje: het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan tryptofaan of koolhydraten kunnen ook de aanmaak van serotonine bevorderen [1].
Catecholamine
Catecholamine is een tweede neurotransmitter die een rol speelt bij eetlust. Voorbeelden van natuurlijke catecholamines zijn adrenaline, noradrenaline en dopamine. Dopamine is ook een neurotransmitter. Adrenaline en noradrenaline zijn een neurotransmitter en hormoon. Een grote hoeveelheid van deze stoffen in het bloed kunnen duiden op stress. Ze staan ook wel bekend als het ‘vecht of vluchthormoon’. Adrenaline en noradrenaline bereiden het lichaam voor op snelle actie. Ze bevorderen onder andere de omzet van glycogeen in glucose, waardoor de bloedsuikerspiegel hoger wordt en de eetlust minder wordt [2].
Voorbeelden van eetlustremmers die invloed uitoefenen op de catecholamines zijn amfetamine, fenmetrazine, amfepramon, fentermine, mazindol en fenylpropanolamine. Amfetamine en fenmetrazine zijn al langere tijd niet meer aanbevolen om te gebruiken vanwege hun verslavende werking. Al deze stoffen verminderen de eetlust en kunnen daarbij bijdragen aan gewichtsverlies [1].
Werken deze eetlustremmers echt?
Verschillende onderzoeken laten de effectiviteit zien van bovengenoemde eetlustremmers en dat ze kunnen helpen om af te vallen [1,3-6],. Het is hierbij wel belangrijk dat het gebruik van de eetlustremmers onderdeel is van een programma met dieetadvies. Maar waarom worden ze dan niet volop gebruikt?
Nadelen
Daar kunnen we kort over zijn: omdat er nogal wat gezondheidsrisico’s kunnen zitten aan het gebruik van eetlustremmers. Zo verhogen sommige eetlustremmers het risico op hartproblemen [7,8,9], hoge bloeddruk[10] en beroerte [11]. Daarnaast lijken er aanwijzingen te zijn van de rol van eetlustremmers bij de ontwikkeling van depressie [12]. Andere eetlustremmers kunnen verslavend werken, zoals amfetamines [13]. Officieel gebruik je gewoonweg drugs in dat geval, en daar zitten natuurlijk meer dan genoeg nadelen aan. Problemen met de wet en mogelijk ontslag wanneer je werkgever je gebruik ontdekt bijvoorbeeld.
Er zitten dus wat risico’s aan het gebruik van eetlustremmers. Er moet daarom altijd een goede afweging gemaakt worden om wel of niet te starten met eetlustremmers. Deze eetlustremmers moeten dan ook alleen in overleg met een arts gebruikt worden. Bestel ze nooit zomaar online!
Een ander nadeel is dat eetlustremmers vaak niet op de lange termijn gebruikt kunnen worden. Ze kunnen dan wel helpen bij gewichtsafname, maar dit is mogelijk op de korte termijn. Als er gestopt moet worden met de eetlustremmers is het risico groot dat het gewicht ook weer toeneemt. Immers komt dan je eetlust weer terug, en als je niet leert om daarmee om te gaan kom je geheid aan.
Conclusie: laat eetlustremmers links liggen
Eetlustremmers die invloed uitoefenen op serotonine en cathecolamines zijn bewezen effectief in combinatie met een energiebeperkend dieet. Helaas zitten er ook veel nadelen aan het gebruik van eetlustremmers waardoor ik het niet adviseer om ze zomaar te gebruiken. Mijn advies is dan ook om naar andere manieren te kijken om met je eetlust om te gaan. Daarvoor verwijs ik graag naar de volgende artikelen:
- De invloed van beweging op de eetlust
- De invloed van slaap op de eetlust
- De rol van motivatie op cravings
Hulp nodig bij afvallen en eetlust verminderen?
Frustreer je je om hoeveel honger en trek je hebt? Kijk dan of je kunt ontdekken waar die bovengemiddelde eetlust vandaan komt.
Is je éigenlijke doel om af te vallen, waarvoor je je eetlust wil temperen? Focus dan op het ontwikkelen van een gezonde en slankere leefstijl. Je kunt je overmatige trek deels verminderen door te kiezen voor voeding die vult en voedt. Eet meer dan voldoende vezels, groenten, fruit, complexe koolhydraten en eiwitten. Dit zijn niet alleen goede keuzes voor je algehele gezondheid, maar al deze voedingsmiddelen hebben ook een verzadigend effect.
Meer tips voor het verminderen van je eetlust
Heb je het idee dat je voedingspatroon gezond is, met genoeg vullende producten? Maar heb je tóch nog een te grote eetlust, voor jouw gevoel? Dan zijn er nog een aantal zaken waar kunt kijken:
- Verbeter je slaap. Mensen die te weinig en te slecht slapen, hebben doorgaans meer trek en zwichten sneller voor ongezonde snacks.
- Houd een eetdagboek bij om te ontdekken wat de situaties zijn waarin je eetlust te groot is. Eet je vaak uit verveling? Of door stress? Als je de oorzaak weet, kun je deze aanpakken. Mindfulness kan bijvoorbeeld werken bij overeten.
- Of heb je gewoonweg altijd lekkers in huis, waardoor je wel erg veel van je wilskracht vraagt? We overschatten onze wilskracht vaak om te matigen met snacks en ander lekkers. Je herkent het vast wel: je koopt een zak chips voor het weekend, maar voor het überhaupt vrijdag is, is de zak al leeg. Door geen lekkers in huis te halen of uit het zicht te bewaren, bespaar je jezelf dat moment waarop je zwicht.
- Lees hier hoe de eetlustregulatie precies werkt en wat ervoor kan zorgen dat jij meer eetlust ervaart dan prettig voor je.
- Is te veel zin in snacken vooral jouw issue? In dit artikel vind je 3 tips om minder te snacken.
