Inloggen FIT PRO
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Wat is de beste methode om vet te verbranden?

          Hoe kun je genieten van het kerstdiner zonder aan te komen?

          Hoeveel calorieën heb ik nodig per dag?

          Bierbuik: bestaat het en hoe kom je er vanaf?

          Fit op wintersport: welke oefeningen zijn goed?

          Krachttraining voor betere hardloopprestaties

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Hoe lang moet ik rusten tussen de trainingen?

          Is minder lang in bed liggen de oplossing tegen slapeloosheid?

          Vergroot stress de blessurekans?

          Welk tijdstip is het beste voor je training? Ochtend of avond?

          Train je met de incline bench press meer de bovenkant borst?

          Onderzoek: hip thrust vs squat voor grotere billen [update]

          Maakt de volgorde van oefeningen uit voor kracht & spiermassa?

          15 dingen die ik had willen weten toen ik begon met trainen

          Hoe stel ik goede en realistische doelen?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Hoe krijg ik meer symmetrie in mijn fysiek?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Hoe snel verlies je spiermassa en spierkracht?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Sporten en de ramadan: hoe combineer je dit?

          Kom je sneller aan als je ’s avonds laat eet?

          Hoe nauwkeurig is het bijhouden van je voeding?

          Milieubewust eten? Kies je groente en fruit slim

          Kun je creatine en cafeïne combineren?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT PRO
aangeleerd-gedrag-gewoonte
FIT.nl / Professionals / Is snel afvallen een risico voor het jojo-effect?

Professionals

Is snel afvallen een risico voor het jojo-effect?

Professionals

Vergroot je de kans op een terugval of jojo’en door snel af te vallen? meer hierover lees je in dit interessante artikel.
Erik Huizenga
Auteur: Erik Huizenga, BSc.Leefstijlcoach
Gepubliceerd: 9 augustus 2021
Laatste update: 19 augustus 2021
Leestijd: 4 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Vergroot je de kans op een terugval of jojo’en door snel af te vallen? Onder veel voedingswetenschappers en diëtisten heerst het idee dat snel afvallen een grote risicofactor is om weer aan te komen in gewicht. In hoeverre klopt deze stelling?

Metabole aanpassingen

Hoewel je intuïtief zou denken dat naarmate je sneller afvalt je een hoger risico hebt op een terugval, is hier geen duidelijk bewijs voor. Hoe zit dit precies?

Wat gebeurt er in het lichaam wanneer je gaat afvallen?

Eerst even een uitleg over wat er precies gebeurt in je lijf wanneer je gaat afvallen. Als gevolg van een calorietekort vinden er in het lichaam allerlei aanpassingen plaats die het afvallen verder tegenwerken en het risico vergroten op een terugval. Hieronder volgen twee belangrijke mechanismen die optreden:

Vetcelstress

Een belangrijk effect wat op kan treden bij afvallen is vetcelstress. Vetcellen zijn van nature kwetsbaar. Om zich te beschermen tegen periodes van een calorietekort (evolutionair gezien handig voor overleven in van een tekort aan voeding), bouwen ze een uitwendig skelet. Tijdens het afvallen raakt de vetcel vet kwijt waardoor deze krimpt. Het skelet moet dan meekrimpen, maar het aanpassen van het skelet kost veel energie. Energie die het lichaam al tekort heeft. De cel krijgt dan stress te verduren. De gemakkelijkste manier om van die stress af te komen, is om de vetcel weer te laten groeien.

Het lichaam heeft meerdere methodes om dit te realiseren. Een van deze manieren is een verminderde uitscheiding van leptine. Dit is een hormoon dat onder andere gelinkt wordt aan een verzadigd gevoel na het eten van een maaltijd. Een tekort aan leptine kan leiden tot een verhoogde energie-inname. Te weinig leptine in het brein zorgt er ook voor dat we anders reageren als we voedsel zien, het wordt nog aantrekkelijker. Benieuwd naar dit onderwerp? Lees dit artikel of beluister deze podcast met hoogleraar Edwin Mariman.

Wat is het effect van de spaarstand?

Een ander mechanisme dat kan optreden bij gewichtsverlies is dat het lichaam zuiniger omgaat met energie.

Het effect van de spaarstand kan heel groot zijn, blijkt bijvoorbeeld uit een onderzoek van vooraanstaande obesitaswetenschapper Kevin Hall naar deelnemers die meededen aan het programma ‘The biggest loser’. Het bleek dat de deelnemers die veel kilo’s waren afgevallen na het afvaltraject gemiddeld 700 kilocalorieën minder konden eten dan mensen die hetzelfde gewicht hebben, maar niet waren afgevallen [1]. Dit is gigantisch veel en de deelnemers bewogen dagelijks wel zo’n 80-90 minuten matig-intensief om een gewichtstoename tegen te gaan. Gelukkig treedt niet bij iedereen zo’n groot effect op. Maar dit zet wel tot nadenken aan dat blijkbaar niet elk lichaam hetzelfde reageert op een afslankpoging.

Je zou verwachten dat de deelnemers uit deze studie die het meeste waren afgevallen ook weer het meeste zouden terugvallen. 

Maar dit bleek niet het geval. De mensen die het meeste waren afgevallen en hun gewicht wisten vast te houden hadden vaak ook een lager basaalmetabolisme (ruststofwisseling). En bij deelnemers die waren aangekomen trok de spaarstand weer gedeeltelijk weg [1].

Hall maakt een interessante vergelijking van het lijf met een veer. Hoe meer je afvalt, hoe meer de veer uitrekt. Maar een veer wil altijd weer terug naar de uitgangspositie, waarbij de spanning op de veer afneemt. Het lichaam probeert er dus op allerlei manieren ervoor te zorgen dat je weer aankomt in gewicht. Aankomen kan daarbij helpen.

Wil je meer weten over hoe de spaarstand precies werkt? Beluister dan hier de podcast met onderzoeker Stefan Camps.

Wat zijn hiervoor de verklaringen?

Mensen die het gewicht weten vast te houden kunnen waarschijnlijk beter met die spanning omgaan [3].

Waarschijnlijk doordat ze ook gebruik maken van allerlei tools en vaardigheden. Zoals het vasthouden van goede gewoontes, je gedrag blijven monitoren, dagelijks blijven bewegen, om kunnen gaan met stress en negatieve gedachten, emotieregulatie, sociale steun en het stellen van realistische doelen [4].

Wil je hier meer over weten en hoe je hier klanten goed mee kunt helpen? Start dan met onze cursus over gedragsverandering. Hierin leggen we je alles uit hoe gewoontes werken en hoe je gewoontes kunt aanpassen. Meer informatie over de cursus vind je op de volgende pagina.

Hoe snel raden wij het aan om af te vallen?

Na het lezen van dit artikel denk je waarschijnlijk: “Hoe snel kan ik nu afvallen?”

Mensen met een gezond gewicht adviseren wij om niet meer dan 0,5 kilogram per week te verliezen. Dit komt er in de praktijk op neer dat je ongeveer 20% minder eet dan je energiebehoefte. Oftewel 20% minder dan je lichaam nodig heeft om op gewicht te blijven.

Voor mensen met flink overgewicht verloopt het gewichtsverlies in de eerste weken vaak sneller. Een hele kilogram per week is dan geen uitzondering. Naarmate de tijd verstrijkt gaat het gewichtsverlies minder snel. Reken er op den duur op dat je na deze eerste fase zo’n 0,3-0,5 kilogram per week kunt verliezen.

Val je sneller af, dan verhoogt dat het risico op het verlies van spiermassa en een tekort aan voedingsstoffen.

Auteur
Erik Huizenga
Leefstijlcoach
Geschreven door: Erik Huizenga, BSc.
Erik Huizenga is schrijver, coach en gedragsexpert bij FIT.nl. Hij haalt er veel voldoening uit als hij ziet dat mensen echt wat aan zijn tips hebben en vaardigheden opdoen waarmee ze meer grip krijgen op hun leefstijl. Zijn focus ligt hierbij op gewoonteverandering. Erik houdt van wielrennen, hardlopen en fitness. Naast al deze uitsloverij leest hij geregeld een boek of komt hij op een festival met onverwachte danspasjes. 🕺 Opleiding: BSc. Sociologie. Universiteit van Groningen & gecertificeerd Smartsize me-coach. Hij is mede-auteur van het succesvolle boek en stappenplan de FIT Methode & SLANKER. Ervaring: Erik heeft gewerkt als personal trainer en bootcamptrainer. Daarnaast heeft hij jarenlang ervaring in het schrijven van wetenschappelijk onderbouwde artikelen en online en offline coaching. Lees hier meer over de missie van FIT.nl.

Andere artikelen voor jou

  • Hoe stel je samen met je klant goede doelen op?

    Hoe stel je samen met je klant goede doelen op?

    Door Erik Huizenga
  • Hoelang duurt het aanleren van een gewoonte?

    Hoelang duurt het aanleren van een gewoonte?

    Door Jeroen van der Mark
  • Hoe motiveer je een klant die niet wil?

    Hoe motiveer je een klant die niet wil?

    Door Erik Huizenga
  • Hoe ga je als coach om met weerstand?

    Hoe ga je als coach om met weerstand?

    Door Erik Huizenga

Referenties

[1]

Fothergill, E., Guo, J., Howard, L., Kerns, J. C., Knuth, N. D., Brychta, R., … & Hall, K. D. (2016). Persistent metabolic adaptation 6 years after “The Biggest Loser” competition. Obesity, 24(8), 1612-1619.

[2]

Martins, C., Roekenes, J., Salamati, S., Gower, B. A., & Hunter, G. R. (2020). Metabolic adaptation is an illusion, only present when participants are in negative energy balance. The American Journal of Clinical Nutrition, 112(5), 1212-1218.

[3]

Waarom het zo moeilijk vechten is tegen het jojo­-effect en hoe blijvend afvallen misschien toch lukt. Geraadpleegd op 22 januari 2021, via: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/waarom-het-zo-moeilijk-vechten-is-tegen-het-jojo-effect-en-hoe-blijvend-afvallen-misschien-toch-lukt~bf9613ed/ 

[4]

Klem, M. L., Wing, R. R., McGuire, M. T., Seagle, H. M., & Hill, J. O. (1997). A descriptive study of individuals successful at long-term maintenance of substantial weight loss. The American journal of clinical nutrition, 66(2), 239-246.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723 AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact