Hoe vaak moet ik me wegen?

Heeft het zin om je dagelijks te weten? Wat werkt het beste voor een gezond gewicht of afvallen? 

Het onderzoek

Gek genoeg is er maar weinig onderzoek gedaan naar het effect van regelmatig wegen op gewichtsverlies. Aan de Amerikaanse Cornell Universiteit hebben ze daarom besloten om een onderzoek te doen dat zich concentreert op het effect van regelmatig wegen [1].

Deelnemers aan het onderzoek werden in twee groepen opgedeeld. Beide groepen kregen een informatieve sessie van een dag over gewichtsverlies. Er werd hen gevraagd om 10% van hun lichaamsgewicht te verliezen en ze mochten zelf uitmaken hoe ze dit gingen doen.

Het verschil tussen de beide groepen was dat de eerste groep een weegschaal kreeg plus de opdracht om zich elke dag te wegen en de gegevens te uploaden op een site van de universiteit. De andere groep kreeg geen weegschaal en werd pas na een jaar weer gemeten op de universiteit.

Achteraf bleek dat de groep die zich regelmatig woog, duidelijk meer afviel dan de groep die zich nooit woog. Dit is op zich een positief bericht aangezien dit zou beteken dat wegen bijdraagt aan gewichtsverlies. Het enige dat een vertekend beeld kan geven, is dat de proefpersonen hun gewicht door moesten geven aan de onderzoekers. Deze verplichting kan er ook (deels) voor hebben gezorgd dat ze zich bewuster waren van hun dieet en sneller afvielen.

Naast het positieve effect wat dit onderzoek laat zien, kan het dagelijks op de weegschaal staan ook nadelen met zich meebrengen. Ik heb de voor- en nadelen op een rijtje gezet.

Voordelen van het wegen van je gewicht

Monitoring van gewichtsveranderingen

Door je gewicht in de gaten te houden, kun je patronen herkennen en bepalen of je vooruitgang boekt of moet bijsturen. Volgens een onderzoek gepubliceerd in het International Journal of Obesity, kan regelmatig wegen helpen bij het behouden van gewichtsverlies op lange termijn [2].

Motivatie en verantwoordelijkheid

Het wegen van je gewicht kan dienen als een bron van motivatie en verantwoordelijkheid. Voor sommige mensen kan het zien van positieve veranderingen op de weegschaal hen aanmoedigen om door te gaan met hun gezonde levensstijl. Bovendien kan het bijhouden van je gewicht helpen om bewust te blijven van je voedings- en bewegingskeuzes [3].

Vroege detectie van problemen

Regelmatig wegen kan helpen bij het vroegtijdig detecteren van gewichtsveranderingen die kunnen wijzen op gezondheidsproblemen. Bijvoorbeeld, onverklaarbaar gewichtsverlies of gewichtstoename kan een teken zijn van onderliggende gezondheidsaandoeningen zoals schildklierafwijkingen of hormonale onbalans. Het tijdig opmerken van dergelijke veranderingen kan je helpen om snel medische hulp te zoeken [4].

Nadelen van het wegen van je gewicht

Focus op gewicht in plaats van lichaamssamenstelling

Het wegen van je gewicht kan een eenzijdige benadering zijn, omdat het geen rekening houdt met de verdeling van vet, spieren en vocht in je lichaam. Gewicht alleen geeft geen inzicht in je lichaamssamenstelling. Het kan voorkomen dat je lichaamssamenstelling verbetert, maar het getal op de weegschaal blijft hetzelfde of verandert zelfs. Dit kan ontmoedigend zijn en leiden tot frustratie.

Psychologische impact

Voor sommige mensen kan het dagelijks wegen een negatieve invloed hebben op hun mentale gesteldheid. Het zien van schommelingen in gewicht kan angst, stress en obsessie veroorzaken, vooral als er een sterke emotionele waarde aan het getal op de weegschaal wordt gehecht. Dit kan, vooral bij vrouwen, leiden tot een verstoorde relatie met voeding en lichaamsbeeld [5].

Variabele factoren

Gewichtsschommelingen kunnen worden beïnvloed door verschillende factoren, zoals vochtretentie, spijsvertering, menstruatiecyclus en stress. Hierdoor kan het gewicht van dag tot dag aanzienlijk fluctueren, wat mogelijk verkeerde interpretaties en onnodige zorgen met zich meebrengt. Het kan verstandiger zijn om te focussen op langetermijntrends in plaats van dagelijkse schommelingen.

Moet ik mijzelf elke dag wegen?

Wegen kan helpen bij het monitoren van gewichtsveranderingen, motivatie en vroege detectie van problemen. Aan de andere kant kan het de focus leggen op gewicht in plaats van lichaamssamenstelling, een negatieve psychologische impact hebben en worden beïnvloed door variabele factoren. Zie hier de reden waarom mensen nogal een haat-liefdeverhouding kunnen ontwikkelen met de weegschaal. Of je het dagelijkse gebruik van een weegschaal gaat meenemen in je dieet, hangt dus een beetje van je psyche af. Als je goed kunt omgaan met dagelijkse schommelingen en niet direct van je stuk te brengen valt, is het waarschijnlijk verstandig om dagelijks te wegen. Als de weegmomenten meer verdriet brengen dan houvast, lijkt het een open deur om te stellen dat je zonder beter af bent.