Stop met ‘domme weegschalen’

Keer op keer krijgen we bij FIT.nl de vraag: wat is de beste slimme weegschaal? Hoe kan ik mijn vetpercentage meten zodat ik precies weet of ik progressie maak. 

Dit is zo pijnlijk om te lezen. Een slimme weegschaal (elektrische impedantie analyse) helpt je geen kilogram of centimeter verder. Het zit zelfs je progressie in de weg. Vandaar de nieuwe naam: de domme weegschaal. Waarom leg ik je uit.

De betrouwbaarheid van een domme weegschaal

Allereerst: waarom is dit zonde van je geld en kan het zelfs je progressie in de weg zitten?

Ten eerste is zo’n dure weegschaal (elektrische impedantie analyse) niet betrouwbaar. Het kan bij elke meting zo een paar kilo verschillen in vet- of spiermassa… Er zijn grote verschillen, zo weten we uit wetenschappelijk onderzoek.

De resultaten van het onderzoek naar deze dure apparaten [1]:

1. BodyPartner (Tefal): gaf gemiddeld 2,2 kilo minder vetmassa aan, waarbij de helft van de resultaten tussen de 1,3 kilo meer en 5,8 kilo minder lagen.
2. DietPack (Terraillon): gaf gemiddeld 4,4 kilo minder vetmassa aan, waarbij de helft van de resultaten tussen de 0 kilo en -6,6 kilo minder lagen.
3. Body Cardio (Nokia&Withings) gaf gemiddeld 3,7 kilo minder vetmassa aan, waarbij de helft van de resultaten tussen de 0,28 kilo meer en 8,03 kilo minder lagen.

En dit zijn eenmalige tests. Nu denk je: ja, maar als het elke keer 2,2 verschil is, dan is het geen probleem toch? Helaas, was het maar zo’n feestje. De betrouwbaarheid van dergelijke apparaten over de tijd is ook een drama. En dit heeft nare gevolgen.

Waarom is dit zo vervelend?

Stel deze situatie eens voor:

Je bent al een paar maanden bezig en hebt allemaal gezonde gewoontes aangeleerd. Je vetpercentage is zichtbaar afgenomen en je voelt je fitter. Vrienden en collega’s zeggen ook: Je bent goed bezig…

Vervolgens stap je weer op de domme weegschaal en je ziet dat je ondanks je harde werk meer vet hebt en minder spieren. Dit is even balen!  Je gaat aan jezelf twijfel en mogelijk gooi je al je progressie en nieuwe gewoontes overboord. Je wil niet weten hoevaak wij dergelijke situaties al hebben gehad. Zo zonde!

Misschien denk je: dit overkomt me niet. De kans is vrij groot dat dit wel gebeurt. We zien dit keer op keer gebeuren.

Een domme weegschaal vergroot als gevolg van een meetfout de kans op een terugval bij een leefstijlinterventie. En de cijfers daarvan zijn in de basis al niet rooskleurig. Z0 weten we dat 83% van de mensen of meer terugvalt in oude patronen [2]. Veelal door de omgeving, aanleg, drukte, geld of kennis. Meer hierover lees je in dit artikel: waarom het zo lastig is om gedrag te veranderen.

Nu terug naar een oplossing, want afgeven op dingen is altijd makkelijk zonder met een goed alternatief te komen.

Dus wat moet je wel doen

Stap 1: is een weegschaal dan helemaal overbodig? Nee, je kunt prima dagelijks of wekelijks je gewicht bijhouden. Maar kijk niet naar het gemiddelde over de dag, maar de trend over de maand. En vergelijk die met de vorige maand. Hoe ontwikkelt je gewicht zich.

Stap 2: focus je op streefgewoontes. Dus welke eet- of beweeggewoonte ga je aanpakken. Kies hierbij voor maximaal één of twee gewoontes. Denk bijvoorbeeld aan: ik ga in plaats van een ongezondere snack een appel eten. Of ’s avonds schep ik één keer minder op.

Vorm hiervoor een als-dan-plan en print dit uit en hang het op je koelkast.

Stap 3: houd deze gewoontes bij en kijk hoe het gaat. Print dit formulier uit en vink af wanneer het wel en niet goed ging. Probeer verbanden te vinden. Bijvoorbeeld:

“Toen ik nogal druk was op maandag heb ik weinig tijd gehad om voor mezelf te zorgen en heb ik een ongezonde snack gekocht.”

Wat je dan doet, is voor jezelf een alternatief plan verzinnen. Bijvoorbeeld:

“Als ik stress ervaar, overleg ik met mijn collega’s of baas of ik even een half uurtje de ruimte krijg om naar de supermarkt te gaan en voor mezelf een gezonde lunch te kopen.”

Of: “Ik weet dat ik een drukke dag ga hebben, dus maak ik de dag ervoor alvast mijn voeding klaar, zodat ik goed voorbereid ben.”

In theorie klinkt dit heel simpel, maar probeer dit eens voor jezelf te bedenken. Wat is de oorzaak van bepaald gedrag. Meer hierover leren? Bekijk dit gratis webinar over emotie-eten.

Hoe kan het dat we zo op zoek zijn naar bevestiging van cijfers en we niet naar de basis kijken?

Waarom zijn we zo controle gedreven?

Vrijwel iedereen is op zoek naar controle en grip op het leven, zo weten we uit inzichten vanuit de sociale psychologie [3]. Te veel onzekerheid en verlies van controle voorkomen we het liefst. En dit is bij afvallen ook het geval. Vragen komen op zoals: “Doe ik het wel goed.”, “Maak ik wel progressie?”

Een heel logische gevolg is om dan naar cijfertjes te kijken. Gaat mijn gewicht wel naar beneden? Balen als die cijfers dan niet kloppen door een meetfout en verder niks zeggen over je daadwerkelijke verandering van je gewoontes en leefstijl.

Kijk dus als eerste naar je gewoontes: hoe gaan die? Vervolgens kijk je naar je gewicht over de maanden.

Wil je hierbij hulp? Om meer inzicht in je eetgewoontes te krijgen? Start dan met onze app FIT PRO. Houd je voeding bij en volg onze voedings- en gedragscursussen zodat je meer inzicht hebt in wat je nou praktisch kunt doen richting je doel.

Wil je hierbij 1-op-1 advies? Start dan met online coaching. Hierbij helpen we je stap-voor-stap richting je doel.