FIT.nl mobile logo
Inloggen FIT Premium
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Waarom krimpen je borsten als je afvalt?

          Afvallen zonder dieet: 15 handige tips

          Helpen eetlustremmers om af te vallen?

          Slimme weegschaal: niet bepaald betrouwbaar

          Hardlopers presteren beter door extra krachttraining

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Trainingsmaskers, zin of onzin?

          Kun je een slaaptekort inhalen?

          Je slaap meten. Wat heb je er aan?

          Onderzoek: ‘slechte slapers zijn minder aantrekkelijk’

          Hoe kan sporten je slaapkwaliteit beïnvloeden?

          Gebruik van de pil van invloed op je spiermassa en kracht?

          Onderzoek: sterker door niet aan je spieren te denken

          Hoe combineer je voetbal en krachttraining?

          Hoe bouw je snel spiermassa op?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Interessant onderzoek: het herkaderen van je gedachten helpt tegen emotie-eten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Minder snel spiermassa en herstel als je ouder wordt?

          Hoe behoud je spiermassa en spierkracht tijdens je vakantie?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Eten en sporten: wat moet ik eten voor en na de training?

          Is alcohol een gevaar voor je spiermassa?

          Is soja slecht voor je testosteron als man?

          Hoe verloopt de vertering van eiwitten?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

          Wat zijn de voor- en nadelen van creatine?

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT Premium
zwart-wit-denken
FIT.nl / Column / Column: Jij bent een verschrikkelijk mens!

Column

Column: Jij bent een verschrikkelijk mens!

Column

Je bent links of rechts. Goed bezig of slecht bezig. Bijna iedereen denkt in kaders en hokjes.
Auteur: Jeroen van der Mark, MSc.Spreker, coach en onderzoeker
Gepubliceerd: 16 maart 2021
Laatste update: 18 maart 2021
Leestijd: 4 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Je bent links of rechts. Goed bezig of slecht bezig. Bijna iedereen denkt in kaders en hokjes. Het is makkelijk en geeft je veel duidelijkheid, maar je ontneemt jezelf ook de kans voor persoonlijke groei. Waarom? Dat leg ik je uit in mijn zoektocht naar het interessante fenomeen: zwart-wit-denken.

Ik neem je even mee in een avondje Netflixen. Afgelopen week keek ik een interessante documentaire over Mahatma Gandhi. Een strijder voor onafhankelijkheid in India en voorstander voor demonstratie zonder geweld. Gefascineerd zat ik te kijken naar een echte wereldverbeteraar. De volgende dag werd ik wakker vol inspiratie en energie en vertelde ik dit aan een aantal vrienden.

Toch had niet iedereen hetzelfde beeld van Gandhi.

Ik herhaal een uitspraak van een vriend: “Ah ja die Gandhi… Dat was een vrouwenonderdrukker en racist die zijn vrouw bedroog. Een verschrikkelijke vent.”

Dit zette mij aan het denken. Schrijf je iemand dan helemaal af of paste dit in die tijdsgeest? Is diegene dan gelijk een verschrikkelijk mens?

Wat doe je met deze gedachten? Nog belangrijker: waar was dat inspirerende gevoel gebleven? PAF, BOEM, weg?

Even op de handrem. Een moment van reflectie

Iedereen heeft wel wat meer lichte en donkere kanten. Jij, ik, iedereen.

Toch beoordelen we mensen vaak op specifieke karaktertrekken of kenmerken. Is het echt gewenst om iemand gelijk af te schrijven, of zoals we dat tegenwoordig noemen, te ‘cancelen’?

Het fenomeen zwart-wit-denken en mensen in kaders en hokjes drukken wordt in de sociale wetenschappen splitting genoemd. Al in 1898 schreef Pierre Janet in ‘De l’automatisme psychologique’ over dit verschijnsel [1]. De afgelopen eeuw is dit concept verder uitgewerkt door bekende psychologen als Bleuler and Freud [2]. Waarbij onder andere Freud de link legt met het interne conflict. Waarbij je met jezelf in gesprek gaat: “Is iets goed of slecht?”.

Hier bleef het niet bij. Psychologen en filosofen hebben in de afgelopen eeuw dit verder uitgewerkt en leggen de link met het ego,  bepaalde geestesziekten en het zelfbeschermingsmechanisme. En dit laatste punt is wel interessant, want cancelen en splitting helpt je om moeilijke situaties of gesprekken uit de weg te gaan.

Nuances of complexe situaties kosten meestal energie. Het is makkelijker om iets snel weg te zetten. Dit zie je ook terug in de politiek. Een politicus is niet alleen maar goed of slecht, links of rechts. We maken vaak iemand zwart die niet bij onze gedachten past. Een voorbeeldje van mezelf een paar werken geleden: “Premier Rutte waait met alle winden mee en is er alléén voor de bedrijven en de bovenmodale burger, wat een verschrikkelijke neoliberaal figuur is het ook”. Hier mist wel wat nuance. Hier schrijf ik iemand te makkelijk weg die zeker ook een aantal positieve dingen heeft gerealiseerd voor de Nederlandse economie.

Zwart-wit-denken hoort bij je ontwikkeling

Interessant is dat je deze denkwijze ook bij kinderen terugziet in hun ontwikkeling. Volgens psycholoog Otto Kernberg gaan kinderen 3 verschillende fases door [3].

  1. Eerst kunnen kinderen geen onderscheid maken tussen goed en slecht.
  2. Later leren ze in goed en slecht te denken. ‘Degene die mij eten geeft is goed’, bijvoorbeeld.
  3. Op latere leeftijd leren kinderen langzaamaan hier lagen in aan te brengen. Iemand kan deels goed en slecht zijn.

Zwart-wit-denken zie je overal in terug. Vaak ook bij klanten die vragen stellen als: “Is hummus/gluten/pindakaas gezond?”, “Wat is het optimale schema voor spieropbouw: 3 of 6 keer trainen?”. Het gaat uit van één goed of fout antwoord. Dat bestaat vaak niet. #makecontextgreatagain.

Terug naar het onderwerp: hoe deel je mensen in; goed of slecht? We schrijven mensen dus veel te snel af. Het mooie is dat je juist uit iedereen inspiratie kan ontlenen. Beetje ‘het glas is half vol’-principe. Mensen (en daarbij omstandigheden en relaties) zijn simpelweg te complex om ze in een klein hokje te stoppen. Jouw lieve moeder of partner is ook weleens ronduit irritant. Een veganist en milieu-activist kan ook af en toe anti-sociaal zijn, ondanks diens streven de wereld te willen redden.

Denken in percentages

Tussen zwart en wit zit juist een enorm grijs gebied, waar ruimte ontstaat voor nuance, compassie, het grote plaatje. Die nuance bestaat uit zaken als tijdsgeest, iemands intenties, en verklaringen voor iemands gedrag of uitspraken. Iemand die jij uitmaakt als een verschrikkelijk mens vertoont gedrag dat jíj verschrikkelijk vindt. Maar weet dat jouw kennis over die persoon beperkt is; je bent bijvoorbeeld niet op de hoogte van iemands trauma’s, drijfveren, intenties of wat zich in diens hoofd afspeelt.

Menselijk gedrag is een ontzettend complex uitvloeisel van een samenspel van nature en nurture. Dus ook al gedraagt iemand zich verschrikkelijk volgens jou, dan kun je je bedenken dat hier ongetwijfeld verklaringen voor te vinden zijn. Door te weten dat tussen zwart en wit een enorm grijs gebied zit met ruimte voor compassie en inspiratie, hoef je niemand compleet te cancelen. In het geval van Gandhi kun je dus nog steeds inspiratie putten uit zijn goede daden. En in het geval van iemand in je directe omgeving die een verschrikkelijk mens lijkt te zijn, kun je wellicht zelfs een helpende hand uitsteken.

Het helpt mij om in percentages te denken. “Zo’n 60% van de tijd lijkt hij vreselijk met zichzelf bezig te zijn, maar 40% van de tijd kan hij heel aardig zijn.”

Mogelijk helpt deze simpele tip jou ook. Ik ben benieuwd hoe jij omgaat met zulke gedachtes? Vind je het prima om lekker zwart-wit te denken? Of zoek je de nuance op? Laat het weten in een reactie in de comments!

Foto: Marius Butkevičius

Auteur
Spreker, coach en onderzoeker
Geschreven door: Jeroen van der Mark, MSc.
Jeroen van der Mark is spreker, coach en onderzoeker van FIT.nl. Hij heeft zowel een universitair opleiding als een coachingsopleiding afgerond. De afgelopen jaren heeft hij duizenden mensen online en face to face succesvol geholpen om fitter en gelukkiger te worden. Zijn passie is de wetenschap achter leefstijl, voeding en krachtsport uit te zoeken en te doceren via video's, podcast & artikelen op FIT.nl. Verder is hij schrijver van de succesvolle boeken de FIT Methode & SLANKER. Jeroen is fanatiek krachtsporter en calisthenics atleet en houdt ervan om een rondje te fietsen of sprintjes te trekken op de atletiekbaan. Een allround kracht- en duursporter. Hij lijkt heel serieus op deze foto, maar in het echt is het een lolbroek. Meer weten? Lees hier meer over het team en de missie. Hoogtepunten: 1. Website van het jaar 2021 - 2. Nr. 1 Fitness podcast van NL. 3. - Recent ontwikkeld een nieuwe cursus over gedragsverandering voor leefstijlprofessionals, coaches en diëtisten. Persoonlijk contact met Jeroen voor een workshop, coaching of advies? Hier vind je zijn persoonlijke pagina.

Andere artikelen voor jou

  • Lockdown: zijn de huidige maatregelen erger dan de kwaal?

    Lockdown: zijn de huidige maatregelen erger dan de kwaal?

    Door Erik Huizenga
  • Column: is het diploma van een diëtist nog wat waard?

    Column: is het diploma van een diëtist nog wat waard?

    Door Neeke Smit
  • Column: Gebrek aan discipline? Kappen met die uitspraak!

    Column: Gebrek aan discipline? Kappen met die uitspraak!

    Door Jeroen van der Mark
  • Column: trainen met een trainingsmaatje

    Column: trainen met een trainingsmaatje

    Door Redactie FIT.nl

Referenties

[1]

Janet, Pierre (1899). De l’Automatisme Psychologique [Of Psychological Automatism] (in French). p. 317.

[2]

Bleuler, Eugen (1908). “Die Prognose der Dementia Praecox — Schizophreniegruppe”. Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie (in German). 65: 436–434.

[3]

Mitchell, Stephen (1995). Freud and Beyond: A History of Modern Psychoanalytic Thought. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-01405-7.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact