Hoe komt het dat mijn gewicht zo schommelt?

Herken je dit? Je wilt afvallen en bent fanatiek bezig om die kilo’s kwijt te raken. Je let op wat je eet, je beweegt meer en je houdt je gewicht nauwlettend in de gaten. ’s Ochtends sta je op de weegschaal en ben je ineens 2 kilo aangekomen vergeleken met vorige week. Hoe kan het dat je gewicht zo schommelt? In dit artikel geef ik de belangrijkste redenen voor gewichtsschommelingen.

Het líjkt alsof je gewicht schommelt door een verkeerde manier van wegen

Soms schommelt je gewicht eigenlijk niet écht, maar is en verkeerde manier van wegen de boosdoener voor fluctuaties op de weegschaal. Je zou er misschien niet bij stilstaan (letterlijk en figuurlijk), maar je manier van wegen kan invloed hebben op het uiteindelijke gewicht dat de weegschaal aangeeft. Wist je bijvoorbeeld dat je verschillende weegschalen nooit met elkaar kan vergelijken? Gebruik daarom één en dezelfde weegschaal waarop je je wegingen doet. Om te controleren of deze betrouwbaar is in het aantonen van je gewichtsverloop, kan je er twee keer achter elkaar opstappen. Als de weegschaal twee keer dezelfde waarde aangeeft, kun je ervan uitgaan dat deze een betrouwbaar gewichtsverloop laat zien.

Heb je een betrouwbare weegschaal? Zet hem dan op een vaste plek neer en laat hem hier staan. Wijziging van plaats of ondergrond kan namelijk ook een andere weging geven. Des te meer de ondergrond inzakt, des te minder betrouwbaar is de weging. Zet je weegschaal bij voorkeur op een harde ondergrond en niet op bijvoorbeeld vloerbedekking. Dit scheelt namelijk al snel een paar kilo!

Weeg je altijd op hetzelfde moment

Zorg tenslotte voor dezelfde weegomstandigheden. In de loop van de dag schommelt je gewicht meestal erg. Vaak ben je ’s avonds wat zwaarder dan in de ochtend. Kies ervoor om je in dezelfde omstandigheden te wegen. Bij voorkeur direct na het opstaan zonder dat je wat gegeten of gedronken hebt, en nadat je naar het toilet bent geweest.

Je vochtbalans beïnvloedt je gewicht

Je vochtbalans kan een grote invloed hebben op je gewicht. Stel dat je op de weegschaal gaat staan, daarna een halve liter water drinkt en daarna weer gaat wegen. Dan ben je ook direct een halve kilo zwaarder.

Naast het drinken zijn er andere redenen waarom je meer vocht kan vasthouden en hierdoor zwaarder bent. Denk aan het eten van een zoutrijke maaltijd ^[1]. Verder kan het eten van meer koolhydraten ook invloed hebben op je gewicht. Niet dat je direct dikker wordt van koolhydraten, maar deze kunnen in de vorm van glycogeen als reserve worden opgeslagen in je spieren en lever. Voor elke gram glycogeen die je lichaam opslaat, houd je 3 gram vocht vast. Dit kan al snel oplopen tot 2 tot 3 kilogram.

Behalve de invloed van onze voeding op de vochthuishouding hebben ook hormonen impact op je vochtbalans. De meeste vrouwen zijn namelijk zwaarder als ze ongesteld zijn. Dit komt niet alleen door die extra chocolade (koolhydraten), maar ook omdat je onder invloed van hormonen meer vocht vasthoudt.

Je darmen werken niet altijd mee

Alles wat je eet, maar nog niet uitgescheiden hebt, draagt bij aan een hoger gewicht. Met een volle maag zal je dan ook zwaarder zijn wanneer je jezelf weegt op een nuchtere maag. Een sterke wisseling in de grootte van je maaltijden kan daarom invloed hebben op je gewicht. Op het moment dat je last hebt van obstipatie en je je voeding niet kwijt kan, zal je ook zwaarder zijn dan wanneer je last hebt van diarree en je veel voeding en vocht verliest. Zorg er daarom voor dat je voldoende vezels eet, deze zorgen voor een goede darmwerking. Niet alleen fijn voor je gewicht, maar ook voor je buik.

Medicatie kan voor schommelingen en toename in gewicht zorgen

Sommige medicijnen kunnen invloed hebben op het gewicht. Hier zijn verschillende mogelijke oorzaken voor. Zo kunnen medicijnen zorgen voor een sterkere eetlust, of juist dorst veroorzaken. Daarnaast zijn er ook medicijnen die de schildklier of stofwisseling langzamer laten werken. Deze punten hebben een meer structurele invloed op het gewicht en zorgen er niet zozeer voor dat je gewicht schommelt.

Maar er zijn ook medicijnen die invloed hebben op je vochtbalans. Dit kun je merken aan opgezette enkels en onderbenen, maar ook schommelingen in het gewicht. Antidepressiva, antipsychotica, medicatie voor diabetici, de pil, corticosteroïden en beta-blokkers zijn medicijnen die invloed kunnen hebben op het gewicht. Indien je hier last van hebt, neem dan contact op met je arts ^[2].

4 tips voor een betrouwbare weging

Zoals je hebt kunnen lezen kunnen veel factoren invloed hebben op je weging. Daarom een aantal tips voor een betrouwbaar resultaat:

1. Gebruik één weegschaal, controleer of deze betrouwbaar is en laat hem op dezelfde plek staan.
2. Weeg jezelf op hetzelfde moment onder dezelfde omstandigheden. Bij voorkeur direct na het opstaan zonder kleding.
3. Vocht kan veel invloed hebben op je gewicht, weeg jezelf niet nadat je een grote maaltijd hebt gegeten of de avond ervoor een zoutrijke pizza hebt verorberd.
4. Weeg jezelf maximaal 1x per week. Het is normaal dat je gewicht wat schommelt. Door jezelf 1 keer per week te wegen kan je veel beter een verloop in je gewicht zien. Daarnaast kan het erg frustrerend zijn om elke dag de schommelingen op de weegschaal te zien.

Let niet alleen op gewicht!

Focus je niet alleen op het getalletje op de weegschaal en raak niet in de stress als je gewicht schommelt. Let ook op andere veranderingen, bijvoorbeeld kleding die losser zit, horloges of ringen die niet meer strak zitten of maak progressiefoto’s. Maar dat niet alleen. Gezonder eten en meer bewegen kan zo veel meer voordelen met zich meebrengen. Misschien voel je je wel fitter, sterker, energieker of is je conditie aanzienlijk verbeterd. Stuk voor stuk resultaten die misschien wel belangrijker zijn dan dat getalletje op de weegschaal.