Veel diëten zijn gebaseerd op het vermijden van een bepaalde voedingsgroep of voedingsstof. Denk aan diëten die laag zijn in koolhydraten, gluten of suikers. Maar bij veel diëten wordt ook vet als de boosdoener voor overgewicht gezien en daarom vermeden. Maar is een vetarm dieet wel zo gezond? Of is het juist gevaarlijk voor de gezondheid?
De functies van vetten
Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: het schrappen van te veel vet uit de voeding kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Een vetarm dieet kan dus ongezond zijn. Vet uit onze voeding heeft namelijk belangrijke functies voor ons lichaam. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste.
Vitamines
Allereerst levert vet de in vet oplosbare vitamines A,D,E en K. Maar vet in de voeding zorgt er ook voor dat deze vitamines beter worden opgenomen. Dat is de eerste reden waarom een vetarm dieet tot gezondheidsschade kan leiden.
Vitamine A is betrokken bij het op peil houden van de weerstand. Daarnaast speelt het een rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid en tandvlees. Bij een tekort kan je in het begin last krijgen van een verminderde weerstand, droge huid en dof haar. Bij een langdurig chronisch tekort ontstaan er problemen met het gezichtsvermogen, zoals nachtblindheid. In het ernstige geval leidt dit tot totale blindheid. Dit zien we vooral in ontwikkelingslanden waar een tekort aan vitamine A de voornaamste oorzaak van blindheid is.
Vitamine D wordt onder invloed van zonlicht door de huid aangemaakt. Maar we halen vitamine D ook uit onze voeding. Het is belangrijk voor sterke botten en tanden en bevordert de opname van calcium en fosfor. Het is essentieel voor een goede weerstand en een goede werking van de spieren. Wanneer er een tekort aan vitamine D optreedt kunnen er problemen met het skelet ontstaan. Denk aan rachitis bij kinderen en osteomalacie en osteoporose bij volwassenen. Daarnaast kan een ernstig vitamine D-tekort leiden tot spierzwakte en spierkrampen.
Vitamine E is belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen en het in stand houden van weefsels. Ook speelt vitamine E een rol bij de weerstand. Daarnaast is vitamine E een antioxidant en beschermt het de cellen tegen vrije radicalen. Ernstige gevolgen van een tekort aan vitamine E komen nagenoeg niet voor. Een eventueel symptoom kan bloedarmoede zijn.
Ook vitamine K is belangrijk voor de bloedstolling en de botstofwisseling. Je lichaam maakt een gedeelte van de benodigde vitamine K zelf aan in de darmen. Maar dit moet vanuit de voeding worden aangevuld. Een tekort aan vitamine K leidt tot een verminderde bloedstolling. Dit komt zeer zelden voor en voornamelijk bij baby’s die zelf nog geen vitamine K aanmaken [1].
Essentiële vetzuren
Onze cellen hebben vetzuren nodig als bouwsteen. Daarnaast beschermen vetzuren je cellen tegen ongewenste indringers. Voor een optimale werking van de ogen, hersenen en spieren zijn vetzuren belangrijk. Je lichaam kan de meeste vetzuren zelf maken. Maar een aantal ook niet. Dit noemen we de essentiële vetzuren. Denk aan de omega-3- en omega-6-vetzuren [1].
Omega-3-vetzuur is een meervoudig onverzadigd vetzuur. Het kan worden onderverdeeld in drie soorten. Alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). ALA is een essentieel vetzuur en moeten we via de voeding binnenkrijgen. EPA en DHA kunnen door het lichaam worden gemaakt uit ALA. Voldoende omega-3-vetzuur verlaagt de kans op hart- en vaatziekten.
Omega-6-vetzuur heeft een cholesterolverlagend effect. De bekendste is linolzuur. Maar ook gamma-linoleenzuur, dihomo-gammalinoleenzuur en arachidonzuur behoren tot de omega 6-vetzuren. Het is een essentieel vetzuur en dient middels voeding te worden ingenomen [1].
Cholesterol
Cholesterol wordt over het algemeen gezien als iets slechts. Maar wist je dat je lichaam cholesterol nodig heeft? Het is een bouwstof voor cellen en hormonen. Cholesterol is een belangrijke bouwstof voor testosteron, een hormoon dat onder andere nodig is voor de opbouw van spiermassa [1]. Het klopt dat een te hoog gehalte aan cholesterol in ons lichaam schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Maar dit wordt niet per definitie veroorzaakt door te veel vet in de voeding; het gaat om de soorten vet in de voeding. Meer hierover lees je in dit artikel over verzadigd vet.
Isolatie en bescherming
We lopen allemaal te klagen over dat ‘laagje’ vet op ons lichaam. Maar een beetje vet is juist best handig. Vet dat onder de huid is opgeslagen zorgt namelijk voor isolatie. Daarnaast wordt er ook vet tussen de organen opgeslagen. Dit vet beschermt de organen tegen beschadigingen [1]. Kortom, een klein beetje vet is helemaal niet verkeerd. Een te hoog vetpercentage is minder gezond.
Afvallen met een vetarm dieet?
Wil je weten hoe je gezond vet kan verliezen? Lees dan dit artikel over vet verbranden. Of neem een kijkje op onze overzichtspagina over afvallen. Meer hulp nodig? Met ons boek ‘De FIT Methode‘ geven we je de handvatten om een gezonde leefstijl op te pakken. Je kunt ook kiezen voor persoonlijke begeleiding door onze coaches.
Vet = energie
Vetten bevatten veel energie.
Eén gram vet bevat 9 kcal. Ter vergelijking: 1 gram eiwit en 1 gram koolhydraten leveren elk 4 kcal.
Maar dit betekent niet dat je geen vetten meer moet eten. Allereerst omdat vetten in de voeding bovenstaande belangrijke functies hebben en essentieel zijn voor een goede gezondheid. Maar vetten hebben ook een hogere verzadigingswaarde. Ze zorgen ervoor dat voeding langer in de maag blijft. Zo ontstaat minder snel een hongergevoel. Dit kan helpen om minder te eten.
