Vetten

Vet is een belangrijke bron van energie voor je lichaam. Maar hoeveel vet is gezond en welke vetten kun je het beste kiezen? Het antwoord op deze en andere vragen lees je in dit artikel.

Is vet gezond?

Het macronutriënt vet is decennia lang gezien als een van de oorzaken van overgewicht. Tegenwoordig zie je nog steeds dat veel mensen vet zo veel mogelijk vermijden en kiezen voor light-producten. Het is onverstandig om vet volledig te vermijden: je lichaam heeft vet als voedingsstof nodig. Vet is namelijk een bron van vitamine A, D en E.

Vet levert per gram 9 kilocalorieën en is daarmee dan ook een goede bron van energie. Voorbeelden van vetrijke producten zijn vette vis, avocado, noten, oliën en kaas.

Wat zijn vetten?

Vetten zijn onder te verdelen naar vetzuren. Binnen de vetzuren heb je verzadigde en onverzadigde vetzuren. Onverzadigd vet wordt weer opgedeeld in enkelvoudige onverzadigde vetzuren en meervoudige onverzadigde vetzuren. Daaronder vallen de gezonde omegavetzuren. Ten slotte is er nog het ongezondere transvet [1]. Deze vetvorm is onverzadigd met een afwijkende structuur. Een gezonde verhouding van inname van deze vetten zie je in de tabel hieronder [1].

Wij raden je aan om transvet zo veel mogelijk te vermijden en verzadigd vet te beperken tot minder dan 10%. Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet verlaagt het gehalte van het ongezonde LDL-cholesterol in het bloed. Dit zorgt voor een lagere kans op hart- en vaatziekten [2]. Transvet heeft een nog sterker stimulerend effect op het ‘slechte’ LDL-cholesterolgehalte dan verzadigd vet.

Hoeveel vet moet ik eten?

Wat is verzadigd en onverzadigd vet?

De regel ‘hoe zachter, hoe beter – hoe harder, hoe slechter’ maakt het makkelijker om verzadigde vetten op te sporen. Vet dat zacht of vloeibaar is bij kamertemperatuur bevat veel onverzadigd vet. Denk aan vloeibare bak- en braadproducten en halvarine in een kuipje. Naast vloeibare smeer- en bereidingsvetten leveren ook vis en noten veel onverzadigd vet. Verder bevatten plantaardige oliën vaak meer onverzadigd vet dan dierlijke vetten. Denk bijvoorbeeld aan olijfolie of notenolie. Twijfel je of een bepaald vetrijk product gezonde vetten bevat of niet, bekijk dan het etiket van de verpakking. Daar vind je de hoeveelheid verzadigd en onverzadigd vet.

Meest gestelde vragen over vet

Word ik dik van vet?

Of je aankomt, hangt af van je totale energie-inname. Vet is met 9 kilocalorieën per gram relatief energierijk en een te hoge vetinname zou kunnen leiden tot gewichtstoename. Dit gebeurt alleen als je totale energie-inname hoger is dan je energieverbruik. Dit inzicht krijg je door goed op het etiket te kijken en je voeding bij te houden. Bijvoorbeeld in de FIT-app.

Welk vlees bevat veel vet?

In varkensvlees en rundvlees zit meer vet dan in kip en vis. Over het algemeen zit in varkensvlees en rundvlees ook meer verzadigd vet. Het advies is om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees, zoals rundvlees en varkensvlees, omdat dit te veel verzadigd vet bevat en het risico vergroot op dikkedarmkanker [3].

Waar kan ik het beste in bakken?

Je kunt het beste bakken in olijfolie, zonnebloemolie, vloeibare margarine of een bak- en braadproduct. Wees zuinig met producten zoals kokosvet, roomboter, hard bak- en braadvet en harde margarine, omdat hier veel meer verzadigde vetten in zitten. Voor het bakken van gehakt en spekjes heb je minder of geen vet nodig, omdat dit vlees van zichzelf al redelijk vet is.

Let erop dat je sommige oliën niet gebruikt om in te bakken. Niet alle oliën zijn namelijk geschikt om heel sterk te verhitten, zoals lijnzaadolie en extra vierge olijfolie. We raden frituren natuurlijk niet aan, maar mocht je toch de frituurpan aanslingeren, koop dan vloeibaar frituurvet of olie in plaats van harde blokken frituurvet.

Is kokosvet gezond?

Voor zover de wetenschap nu aangeeft lijkt kokosvet niet gezonder dan olijfolie. Daarnaast bevat kokosvet relatief veel verzadigd vet. Om die reden reden we aan om hier niet te veel van te gebruiken. Wil je meer weten over dit onderwerp? Lees dan dit uitgebreide artikel over kokosvet.

Welke producten bevatten gezonde vetten?

Gezonde producten die relatief veel gezonde vetten bevatten, zijn noten, vette vis, avocado, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën. Door je voeding een tijdje bij te houden in de FIT-app krijg je meer inzicht in je voedingspatroon en verdeling van verzadigd en onverzadigd vet.

Wil je meer weten over de discussie over verzadigd en onverzadigd vet? Lees dan dit uitgebreide artikel van sportdiëtiste Neeke.