Inloggen FIT Premium
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Hoe kun je genieten van het kerstdiner zonder aan te komen?

          Hoeveel calorieën heb ik nodig per dag?

          Bierbuik: bestaat het en hoe kom je er vanaf?

          Waarom afvallen vaak veel complexer in elkaar zit dan veel diëten ons doen geloven

          7 fitnessoefeningen voor hardlopers

          Hardlopers presteren beter door extra krachttraining

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Hoe lang moet ik rusten tussen de trainingen?

          Is minder lang in bed liggen de oplossing tegen slapeloosheid?

          Vergroot stress de blessurekans?

          Welk tijdstip is het beste voor je training? Ochtend of avond?

          Onderzoek: hip thrust vs squat voor grotere billen [update]

          Maakt de volgorde van oefeningen uit voor kracht & spiermassa?

          15 dingen die ik had willen weten toen ik begon met trainen

          Hoe doorbreek je een plateau?

          Hoe stel ik goede en realistische doelen?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Hoe krijg ik meer symmetrie in mijn fysiek?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Hoe snel verlies je spiermassa en spierkracht?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Hoe nauwkeurig is het bijhouden van je voeding?

          Milieubewust eten? Kies je groente en fruit slim

          5 meest gestelde vragen over koffie

          Is het belangrijk om elektrolyten aan te vullen tijdens de inspanning?

          Kun je creatine en cafeïne combineren?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT Premium
bankhangen
FIT.nl / Blog / Zit bankhangen in je genen?

Blog

Zit bankhangen in je genen?

Blog

Hier 't antwoord op de vraag of bankhangen een kwestie is van aanleg of van motivatie. Wat beïnvloedt je activiteit en drive? Lees 't hier!
Erik Huizenga
Auteur: Erik Huizenga, BSc.Leefstijlcoach
Gepubliceerd: 15 september 2014
Laatste update: 31 mei 2022
Leestijd: 4 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Het is opmerkelijk dat de ene persoon het lekker vindt om zich een aantal keren in de week in het zweet te werken, terwijl anderen het liefst de hele avond bankhangen en luieren. Nu rijst de vraag of dit aangeleerd gedrag is of niet; oftewel heeft je lichaam en geest zich aangepast aan het bankhanggedrag? En zorgt dit voor weerstand als je deze luiheid wilt veranderen? Of hebben sommige mensen van nature minder energie en motivatie om te bewegen en is dit meer een karaktertrek?

Samenvatting: bankhangen is voor ongeveer 50 procent een kwestie van erfelijke aanleg. Goed nieuws dus: er blijft nog 50 procent aan niet-erfelijke factoren over, waaronder de omgeving [1].  Een prettig gegeven is dat mensen die van nature minder actief zijn, door juist wel te gaan bewegen dit fijner kunnen gaan vinden. Ook sociale contacten en regelmaat kunnen motiveren. Zoek bijvoorbeeld een hardloop- of sportschoolmaatje waardoor je elkaar kan motiveren.

Erfelijke aanleg voor luieren

Om te weten te komen in hoeverre er sprake is van erfelijke aanleg voor bankhangen en luieren, is het belangrijk om te kijken naar verschillen in energieniveau en activiteitsniveau. Uit onderzoek bij apen blijkt dat energieniveaus wel degelijk onderling verschillen. Tien jaar geleden kwamen Amerikaanse onderzoekers met het eerste bewijs dat ons activiteitenniveau weleens een soort karaktertrek zou kunnen zijn. Ze voorzagen apen van een bewegingsmonitor en ontdekten dat hun mate van beweging onderling fors verschilde. De energiekste types bewogen acht keer meer als hun inactieve soortgenoten en dat had niets te maken met de omvang van de kooi. Toen de apen werden verplaatst van een klein naar een groot hok gingen zij niet opeens meer bewegen. Wie lui was, bleef lui. Dit onderzoeksresultaat met apen is natuurlijk niet voldoende om gelijk de conclusie te trekken dat het luieren van mensen in de genen zit [1].

Om meer bewijs te leveren voor de claim dat de neiging tot bankhangen erfelijk is, is er onderzoek nodig bij mensen. De ultieme proefpersonen hiervoor zijn eeneiige en twee-eiige tweelingen. Uit het onderzoek van Stubbe e.a. blijkt dat eeneiige tweelingen qua dagelijkse activiteit veel meer  op elkaar lijken dan twee-eiige tweelingen [3]. Er is hier gecontroleerd voor omgevingsfactoren.

Deze twee hiervoor genoemde onderzoeken geven aan dat erfelijkheid mogelijk een belangrijke rol speelt in de mate voor de inactiviteit. Hoogleraar Westerp van Universiteit van Maastricht licht dit toe: hij stelt dat er een erfelijke component is van 50 procent die bepaalt of je sporten prefereert boven bankhangen. Het vaststellen van een percentage is natuurlijk ook maar gokken. Het is onmogelijk om te bepalen hoeveel procent van het verklaren van luiheid kan worden gezocht in aanleg, en hoeveel je omgeving meespeelt. Dit artikel probeert echter aan te geven dat je als bankhanger het niet alleen op je genen of gebrek aan motivatie moet gooien. Het is een complex proces van meerdere factoren.

Omgevingsfactoren

Voor het gemak stellen we dat de reden van inactiviteit voor 50 procent wordt bepaald door aanleg. De omgevingsfactoren zijn echter belangrijk. Iemand die bijvoorbeeld een lichaam heeft dat geschikt is voor hardlopen, zou gemakkelijker hardlopen en daar meer plezier uithalen omdat het diegene eenmaal makkelijker afgaat. Er bestaat dan een grote kans dat de motivatie voor hardlopen toeneemt. Andere motiverende factoren zijn een stimulerende omgeving (zoals een sportpartner die motiveert) en bewegen zelf. Bewegen kan namelijk leuker worden dóór te bewegen, oftewel door het jezelf aan te leren. Dit heeft te maken met het feit dat bij sporten meer dopamine wordt vrijgegeven. Dopamine is een hormoon dat er voor zorgt dat wij ons opgewekt voelen. Wanneer er meer dopamine wordt aangemaakt, wordt er ook een signaal afgegeven naar het beloningscentrum. Dit heeft als voordeel dat het fijne gevoel na het sporten nu wordt gelinkt met het sporten [3]. Wil je minder bankhangen, dan is de eerste stap dus van die bank af zien te komen en de langetermijnvoordelen van minder luieren voor ogen te houden.

Overgewicht

Uit onderzoek met twee identieke groepen ratten blijkt dat een groep met een slecht dieet en dientengevolge overgewicht, inactiever werd dan de groep die gezond at en een normaal gewicht had [4]. Zelfs nadat het dieet na zes maanden verwisseld werd tussen beide groepen, bleek dat de groep met overwicht als gevolg van het slechte dieet minder actief was en inactief bleef in vergelijking met de groep die startte met een gezond dieet. Hoewel het hiervoor genoemde onderzoek zich beperkte tot ratten, gaan de onderzoekers ervan uit dat de resultaten ook voor mensen opgaan. Fysiologisch gezien hebben we namelijk veel met ratten gemeen. Hieruit blijkt dat mensen met veel overgewicht veel moeite kunnen hebben om op een gezond gewicht te komen omdat overgewicht het sporten en bewegen lastiger maakt. Het is dus heel belangrijk om op jonge leeftijd al gezond te eten om overgewicht op jonge leeftijd te voorkomen, anders loopt men het risico hier het leven lang hinder van te ondervinden.

Conclusie: hoe kom je van het bankhangen af?

Wil je minder bankhangen en luieren? Er zijn een aantal belangrijke factoren die je plezier in sporten (bewegen) flink kunnen verhogen. Ga ten eerste op zoek naar een vorm van bewegen die het dichtst aansluit bij je eigen interessegebied en aanleg en combineer dit met een stimulerende omgeving. Ten tweede: zorg voor regelmaat en een gezond dieet. Ook voor mensen die van nature inactiever zijn, geldt dat door regelmaat de activiteit gemakkelijker een gewoonte wordt en daarmee bewegen eerder een onderdeel van je leven wordt. 

Auteur
Erik Huizenga
Leefstijlcoach
Geschreven door: Erik Huizenga, BSc.
Erik Huizenga is schrijver, coach en gedragsexpert bij FIT.nl. Hij haalt er veel voldoening uit als hij ziet dat mensen echt wat aan zijn tips hebben en vaardigheden opdoen waarmee ze meer grip krijgen op hun leefstijl. Zijn focus ligt hierbij op gewoonteverandering. Erik houdt van wielrennen, hardlopen en fitness. Naast al deze uitsloverij leest hij geregeld een boek of komt hij op een festival met onverwachte danspasjes. 🕺 Opleiding: BSc. Sociologie. Universiteit van Groningen & gecertificeerd Smartsize me-coach. Hij is mede-auteur van het succesvolle boek en stappenplan de FIT Methode & SLANKER. Ervaring: Erik heeft gewerkt als personal trainer en bootcamptrainer. Daarnaast heeft hij jarenlang ervaring in het schrijven van wetenschappelijk onderbouwde artikelen en online en offline coaching. Lees hier meer over de missie van FIT.nl.

Andere artikelen voor jou

  • Onderzoek: “Beter leren door te sporten”

    Onderzoek: “Beter leren door te sporten”

    Door Neeke Smit
  • 8 vooroordelen over gespierde mannen

    8 vooroordelen over gespierde mannen

    Door Jeroen van der Mark
  • Verhoogt een rood shirt de winkans?

    Verhoogt een rood shirt de winkans?

    Door Jeroen van der Mark
  • Onderzoek: size doesn’t matter?

    Onderzoek: size doesn’t matter?

    Door Redactie FIT.nl

Referenties

[1]

Gielen, M et all, 2014. Heritability and genetic etiology of habitual physical activity: a twin study with objective measures.Genes & nutrition.

[2]

De Volkskrant. Geraadpleegd op: 02-06-2014. Ellen Visser. Is bankhangen een kwestie van erfelijke aanleg?

[3]

Stubbe, J.H., Moor, H.H.M. Boomsma, D.I., & Geus, E.J.C. (2006). The association between exerciseparticipation and well-being: A co-twin study. Preventive Medicine, 44, 148- 152.

[4]

Aaron P. Blaisdell, Yan Lam Matthew Lau, Ekatherina Telminova, Hwee Cheei Lim, Boyang Fan, Cynthia D. Fast, Dennis Garlick, David C. Pendergrass. Food quality and motivation: A refined low-fat diet induces obesity and impairs performance on a progressive ratio schedule of instrumental lever pressing in rats. Physiology & Behavior, 2014; 128: 220.

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties zijn niet bedoeld voor persoonlijke vragen, stel deze vragen aan onze deskundigen op het forum.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723 AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact