Inloggen FIT PRO
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Wat is de beste methode om vet te verbranden?

          Hoe kun je genieten van het kerstdiner zonder aan te komen?

          Hoeveel calorieën heb ik nodig per dag?

          Bierbuik: bestaat het en hoe kom je er vanaf?

          Fit op wintersport: welke oefeningen zijn goed?

          Krachttraining voor betere hardloopprestaties

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Hoe lang moet ik rusten tussen de trainingen?

          Is minder lang in bed liggen de oplossing tegen slapeloosheid?

          Vergroot stress de blessurekans?

          Welk tijdstip is het beste voor je training? Ochtend of avond?

          Train je met de incline bench press meer de bovenkant borst?

          Onderzoek: hip thrust vs squat voor grotere billen [update]

          Maakt de volgorde van oefeningen uit voor kracht & spiermassa?

          15 dingen die ik had willen weten toen ik begon met trainen

          Hoe stel ik goede en realistische doelen?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Hoe krijg ik meer symmetrie in mijn fysiek?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Hoe snel verlies je spiermassa en spierkracht?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Sporten en de ramadan: hoe combineer je dit?

          Kom je sneller aan als je ’s avonds laat eet?

          Hoe nauwkeurig is het bijhouden van je voeding?

          Milieubewust eten? Kies je groente en fruit slim

          Kun je creatine en cafeïne combineren?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT PRO
exogene-supplementen
FIT.nl / Voedingssupplementen / Betere sportprestaties door exogene ketonen?

Voedingssupplementen

Betere sportprestaties door exogene ketonen?

Voedingssupplementen

Exogene ketonen worden steeds meer gebruikt in de (top)sportwereld. Maar werkt deze methode echt zo goed? Je leest het hier!
Neeke Smit
Auteur: Neeke Smit, BSc.Sportdiëtiste & personal coach
Gepubliceerd: 5 oktober 2020
Laatste update: 28 mei 2022
Leestijd: 5 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Exogene ketonen worden steeds meer gebruikt in de topsportwereld. Ze zouden helpen bij de overgang naar ketose bij het volgen van een ketogeen dieet. Daarnaast zouden gebruikers van exogene ketonen alle zogenoemde voordelen van ketose kunnen ervaren zonder daadwerkelijk een ketogeen dieet te volgen. Maar wat doen ze precies? En werkt het ook echt? 

Samenvatting: 

Exogene ketonen zijn ketonen die buiten het lichaam worden gemaakt. Er is steeds meer interesse voor het gebruik van exogene ketonen omdat ze mogelijk verschillende voordelen hebben voor de sportprestaties, cognitie en gewichtsverlies. Sommige onderzoeksresultaten lijken hierbij zeker veelbelovend. Maar er moet nog wel meer onderzoek naar gedaan worden. Zeker dus iets om in de gaten te houden.

Inhoudsopgave

  • Wat zijn exogene ketonen?
  • Werking van exogene ketonen
  • Betere sportprestaties?
  • Sneller vetverlies
  • Verbetering cognitieve functie

Wat zijn exogene ketonen?

Onze hersenen gebruiken normaal gesproken glucose als brandstof. Bij een tekort aan glucose kan het lichaam vetten omzetten in ketonlichamen, die de hersenen ook als brandstof kunnen gebruiken [1]. De ketonconcentraties in het bloed nemen vooral toe tijdens uithongering, het volgen van een ketogeen dieet of bij een langdurige inspanning [2].  In de lever worden vetten omgezet in de ketonlichamen d-beta-hydroxybutyraat (d-BHB), acetoacetaat en aceton. Ketonen die in het lichaam worden gemaakt noemen we endogene ketonen.

Exogene ketonen zijn ketonen die buiten het lichaam worden gemaakt. Klein stukje scheikunde voor de liefhebber: er zijn hier twee varianten van, ketonesters en ketonzouten. Ketonesters bevatten BHB of acetoacetaat dat veresterd is tot een ketonvoorloper. Dit zijn pure ketonen terwijl ketonzouten gebonden zijn aan een bepaald mineraal zoals natrium [3].

Ketonesters lijken het meest effectief de ketonconcentraties te verhogen. Maar over het algemeen wordt vooral gekozen voor het gebruik van ketonzouten. Ketonesters zijn namelijk een stuk duurder en ook erg smerig. De smaak wordt vergeleken met die van kerosine [4].

De belangstelling voor exogene ketonen neemt zoals gezegd steeds verder toe. Maar wat doen deze ketonen nu precies?

Werking van exogene ketonen

Ons lichaam maakt ketonen aan bij uithongering of een calorierestrictie. Ketonen geven een signaal af aan het lichaam dat er voornamelijk vetten worden gebruikt als bron van energie. In plaats van koolhydraten. Het gebruiken van exogene ketonen kan het lichaam voor de gek houden en laten geloven dat het al in een staat van ketose is. Zo kan het lichaam gemakkelijker en sneller in ketose komen. Zonder daadwerkelijk een ketogeen dieet te volgen [1]. Ook zou het ervoor zorgen dat je je minder beroerd voelt bij de overgang naar ketose en zou het verschillende gezondheidsvoordelen geven [4].

Betere sportprestaties?

Ons lichaam gebruikt in rust en bij lage tot matige trainingsintensiteit voornamelijk vetten als energiebron. Als de intensiteit toeneemt wordt energie voornamelijk uit koolhydraten gehaald. Deze zijn sneller beschikbaar, maar de voorraden zijn ook sneller leeg. Wat weer een verminderde sportprestatie tot gevolg kan hebben. Exogene ketonen veranderen de voorkeur van skeletspieren voor de verbranding van andere brandstoffen. Zelfs bij inspanningen waarbij vooral glucose als brandstof wordt aangesproken vermindert de afhankelijkheid van glucose. De verbranding van vetten daarentegen neemt juist toe [5][6][7]. Bij een lagere beschikbaarheid van glucose neemt het uithoudingsvermogen af. De verminderde afhankelijkheid van glucose kan daarom in sommige gevallen voordelig zijn voor de sportprestatie [7].

Hoog intensieve versus langdurige inspanningen

De aanpassing van het lichaam om meer vetten dan glucose te verbranden lijkt voornamelijk voordelig voor langdurige trainingen. Zo laat onderzoek een prestatieverbetering van 2% zien bij hooggetrainde atleten die 90 minuten gingen fietsen. Hierbij kreeg een groep na een nacht vasten een drankje met koolhydraten. De andere groep kreeg een glucosedrankje met ketonesters. De prestaties van de atleten die ketonen kregen was hier dus beter [5].

Voor kortdurende, intensieve oefeningen lijkt de remming van afbraak van glucose juist nadelig voor de prestatie [6]. Zo had ketonester-suppletie geen effect op de trainingsprestatie bij een hoog intensieve intervallooptraining of bij een hellingtest op een fietsergometer [8][9].

In de praktijk

Veel onderzoeken naar de sportprestatie bij het gebruik van exogene ketonen weerspiegelen niet de normale omstandigheden voor de sporter. Er is geen rekening gehouden met hoe het er daadwerkelijk in de praktijk aan toe gaat. Er is slechts één onderzoek bekend dat een protocol heeft toegepast dat lijkt op dat van een sportcompetitie [10]. In dit onderzoek bleek het gebruik van exogene ketonen in combinatie met koolhydraten leidde tot een slechtere gemiddelde kracht en tijd tot afronding van de inspanning bij professionele wielrenners in vergelijking met wielrenners die alleen koolhydraten namen voor de inspanning. Dit verschil met andere onderzoeken kan vooral verklaard worden door maag-darm-klachten bij de sporters. Om meer duidelijkheid te krijgen over het effect op sportprestaties moet nog meer onderzoek gedaan worden. Hierbij moet een afweging gemaakt worden tussen potentiële voordelen en eventuele nadelen van het gebruik van exogene ketonen.

Sneller vetverlies

Kunnen exogene ketonen helpen om sneller vet te verliezen en af te vallen? Ketogene diëten worden vaak om deze belofte gevolgd. Maar het lijkt er vooralsnog op dat gewichtsafname bij een ketogeen dieet komt door een calorietekort. Dit is dus niet anders dan bij andere diëten. Maar hoe zit het dan bij het gebruik van exogene ketonen zonder daadwerkelijk een ketogeen dieet te volgen?

Verschillende dierproefonderzoeken onder ratten laten succesvol gewichtsverlies zien bij het gebruik van exogene ketonen. De ratten hadden na toediening van exogene ketonen minder hongergevoel en aten hierdoor minder waardoor ze in een calorietekort kwamen en gewicht verloren [11]. Er is hier echter nog weinig onderzoek naar gedaan bij mensen. Bij 1 klein onderzoek onder 15 deelnemers lijkt het gebruik van exogene ketonen invloed te hebben op het verzadigingsgevoel. Exogene ketonen zorgen voor een verlaging van de ghreline-waardes in het bloed. Met tot gevolg een minder hongergevoel [12].

Of dit uiteindelijk tot gewichtsverlies en vooral meer vetverlies leidt is nog onduidelijk. Ook omdat suppletie met ketonlichamen energie levert. Deze moeten weer extra verbrand of gecompenseerd worden om een calorietekort te creëren [13] . Bovendien laten sommige onderzoeken zien dat een stijging van ketonen in het bloed de afbraak van vetten juist kan remmen [14][15].

Verbetering cognitieve functie

Onze hersenen gebruiken voornamelijk koolhydraten als brandstof. Alleen zijn koolhydraten niet altijd voldoende beschikbaar om de hersenen van energie te voorzien. Exogene ketonen zouden een vervangende energiebron kunnen zijn op het moment dat er niet genoeg koolhydraten voor handen zijn [1].

Na inspanning

Bij ratten lijken exogene ketonen ervoor te zorgen dat ze cognitieve testen 38% sneller afronden dan ratten die geen ketonen kregen toegediend [16]. Dit effect bij mensen lijkt een stuk lager te liggen. Na het sporten kan het cognitieve functioneren afnemen door een tekort aan glucose. Bij een cognitietest onder mensen was de afname van het cognitief functioneren 1% lager bij gebruik van exogene ketonen [17]. Dit is een minimaal verschil. Bij andere onderzoek was er helemaal geen verschil te zien in reactietijd of informatieverwerking tussen mensen die wel of niet exogene ketonen gebruikten [18][19][20].

Cognitieve stoornissen en alzheimer

Een milde ketose lijkt de cognitie te verbeteren bij mensen met lichte cognitieve stoornissen. Ook lijken er voordelen te zijn van milde ketose bij mensen met de ziekte van Alzheimer. Aldus een meta-analyse uitgevoerd in 2020 [21]. Een ander onderzoek lijkt positieve effecten zien bij het gebruik van 10-20 gram exogene ketonen bij de behandeling van Alzheimer [22]. Om meer duidelijkheid hierover te krijgen is meer onderzoek nodig.

Auteur
Neeke Smit
Sportdiëtiste & personal coach
Geschreven door: Neeke Smit, BSc.
Neeke is (sport)diëtist (officieel geregistreerd in het kwaliteitsregister Paramedici) & gecertificeerd trainer bij FIT.nl. Haar doel is om jou te helpen zo gezond mogelijk te leven. Zonder restricties, zonder onzin en op een leuke manier. Ze is allergisch voor fabeltjes en hypes over voeding en voorziet je graag van de laatste inzichten over een gezonde leefstijl. Neeke besteedt haar vrije tijd het liefst op de kop tijdens paaldansen of yoga. Of tot rust komend in de natuur met een rondje hardlopen of wandelen met haar hond. Waar je haar 's nachts voor wakker mag maken? Pindakaas! ❤️Lees hier meer over de missie van FIT.nl.

Andere artikelen voor jou

  • Hoe goed werkt D-Aspartic Acid?

    Hoe goed werkt D-Aspartic Acid?

    Door Jeroen van der Mark
  • Rode peperextract: het nieuwe wondermiddel voor meer spierkracht?

    Rode peperextract: het nieuwe wondermiddel voor meer spierkracht?

    Door Jeroen van der Mark
  • 4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

    4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

    Door Jeroen van der Mark
  • Heb je écht supplementen nodig?

    Heb je écht supplementen nodig?

    Door Jeroen van der Mark

Referenties

[1]

Dearlove, D. J., Faull, O. K., & Clarke, K. (2019). Context is key: exogenous ketosis and athletic performance. Current Opinion in Physiology, 10, 81-89.

[2]

Stubbs, B. J., Cox, P. J., Evans, R. D., Santer, P., Miller, J. J., Faull, O. K., … & Clarke, K. (2017). On the metabolism of exogenous ketones in humans. Frontiers in physiology, 8, 848.

[3]

Stubbs, B. J., Cox, P. J., Kirk, T., Evans, R. D., & Clarke, K. (2019). Gastrointestinal effects of exogenous ketone drinks are infrequent, mild, and vary according to ketone compound and dose. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 29(6), 596-603.

[4]

Elding, C. (2017) What are exogenous ketones. Geraadpleegd op 9-9-2020 via https://www.thehealthcloud.co.uk/what-are-exogenous-ketones-bhb-salts/

[5]

Cox, P. J., Kirk, T., Ashmore, T., Willerton, K., Evans, R., Smith, A., … & King, M. T. (2016). Nutritional ketosis alters fuel preference and thereby endurance performance in athletes. Cell metabolism, 24(2), 256-268.

[6]

van Loon, L. J., Greenhaff, P. L., Constantin‐Teodosiu, D., Saris, W. H., & Wagenmakers, A. J. (2001). The effects of increasing exercise intensity on muscle fuel utilisation in humans. The Journal of physiology, 536(1), 295-304.

[7]

Bergström, J., Hermansen, L., Hultman, E., & Saltin, B. (1967). Diet, muscle glycogen and physical performance. Acta physiologica scandinavica, 71(2‐3), 140-150.

[8]

Dearlove, D. J., Faull, O. K., Rolls, E., Clarke, K., & Cox, P. J. (2019). Nutritional ketoacidosis during incremental exercise in healthy athletes. Frontiers in physiology, 10, 290.

[9]

Evans, M., & Egan, B. (2018). Intermittent running and cognitive performance after ketone ester ingestion. Medicine & Science in Sports & Exercise, 50(11), 2330-2338.

[10]

Leckey, J. J., Ross, M. L., Quod, M., Hawley, J. A., & Burke, L. M. (2017). Ketone diester ingestion impairs time-trial performance in professional cyclists. Frontiers in physiology, 8, 806.

[11]

Poff, A., Koutnik, A., Moss, S., Mandala, S., & D’Agostino, D. (2019). Exploring the Viability of Exogenous Ketones as Weight Loss Supplements (P21-017-19). Current developments in nutrition, 3(Supplement_1), nzz041-P21.

 

[12]

Stubbs, B. J., Cox, P. J., Evans, R. D., Cyranka, M., Clarke, K., & de Wet, H. (2018). A ketone ester drink lowers human ghrelin and appetite. Obesity, 26(2), 269-273.

[13]

Cavaleri, F., & Bashar, E. (2018). Potential synergies of β-hydroxybutyrate and butyrate on the modulation of metabolism, inflammation, cognition, and general health. Journal of nutrition and metabolism, 2018.

 

[14]

Laffel, L. (1999). Ketone bodies: a review of physiology, pathophysiology and application of monitoring to diabetes. Diabetes/metabolism research and reviews, 15(6), 412-426.

 

[15]

Taggart, A. K., Kero, J., Gan, X., Cai, T. Q., Cheng, K., Ippolito, M., … & Jin, L. (2005). (D)-β-hydroxybutyrate inhibits adipocyte lipolysis via the nicotinic acid receptor PUMA-G. Journal of Biological Chemistry, 280(29), 26649-26652.

 

[16]

Waldman, H. S., Shepherd, B. D., Egan, B., & McAllister, M. J. (2020). Exogenous Ketone Salts Do Not Improve Cognitive Performance During a Dual-Stress Challenge. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 30(2), 120-127.

[17]

Waldman, H. S., Basham, S. A., Price, F. G., Smith, J. W., Chander, H., Knight, A. C., … & McAllister, M. J. (2018). Exogenous ketone salts do not improve cognitive responses after a high-intensity exercise protocol in healthy college-aged males. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 43(7), 711-717.

[18]

Murray, A. J., Knight, N. S., Cole, M. A., Cochlin, L. E., Carter, E., Tchabanenko, K., … & Deacon, R. M. (2016). Novel ketone diet enhances physical and cognitive performance. The FASEB Journal, 30(12), 4021-4032.

[19]

Murray, A. J., Knight, N. S., Cole, M. A., Cochlin, L. E., Carter, E., Tchabanenko, K., … & Deacon, R. M. (2016). Novel ketone diet enhances physical and cognitive performance. The FASEB Journal, 30(12), 4021-4032.

[20]

Evans, M., & Egan, B. (2018). Intermittent running and cognitive performance after ketone ester ingestion. Medicine & Science in Sports & Exercise, 50(11), 2330-2338.

[21]

Avgerinos, K. I., Egan, J. M., Mattson, M. P., & Kapogiannis, D. (2020). Medium chain triglycerides induce mild ketosis and may improve cognition in Alzheimer’s disease. A systematic review and meta-analysis of human studies. Ageing Research Reviews, 58, 101001.

[22]

Henderson, S. T., Vogel, J. L., Barr, L. J., Garvin, F., Jones, J. J., & Costantini, L. C. (2009). Study of the ketogenic agent AC-1202 in mild to moderate Alzheimer’s disease: a randomized, double-blind, placebo-controlled, multicenter trial. Nutrition & metabolism, 6(1), 31.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723 AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact