Skinny fat: wat is het en wat kun je er tegen doen?

Een gezonde BMI maar toch metabool obees? Kan dat? In de volksmond wordt het ook wel skinny-fat genoemd. Wat houdt skinny-fat in? Wat zijn de risico’s voor je gezondheid? En nog belangrijker, wat kun je eraan doen? 

Wat is skinny-fat?

Eerder werd er vooral gekeken naar de Body Mass Index (BMI) om te bepalen of iemand overgewicht heeft. De BMI vertelt je of iemand een juist gewicht heeft, passend bij diens lengte. Het vetpercentage werd daarbij vaak genegeerd. Maar een gezonde BMI zegt niet alles. Zo kunnen mensen met een te hoge BMI wel een gezond vetpercentage hebben. Andersom komt ook voor. Mensen met een gezond gewicht kunnen namelijk ook een te hoog vetpercentage hebben. En dit kan nadelig zijn voor de gezondheid. Vooral als het vet zich opstapelt rondom de buik, ook wel bekend als visceraal vet [1,2].

Als er sprake is van een gezonde BMI maar een te hoog vetpercentage spreken we in de literatuur van “normal weight obesity”, obesitas bij een normaal gewicht. In de volksmond ook wel bekend als skinny-fat. Vaak hebben deze mensen al metabole afwijkingen, zoals een hogere hoeveelheid insuline in het bloed of een toename in vetcelgrootte [2].

In 1981 werd er voor het eerst gesproken over individuen met een normaal gewicht met aan obesitas gerelateerde kenmerken. Dit werd toen ‘metabolische zwaarlijvigheid maar normaal gewicht’ genoemd. Dit werd gekenmerkt door hyperinsulinemie en/of insulineresistentie, hypertriglyceridemie en een hoge bloeddruk ondanks een gezonde BMI. Zo’n 5-45% van de mensen met een gezonde BMI zouden hier last van hebben en hierdoor een hoger risico lopen op verschillende aandoeningen [3].

Gezondheidsrisico’s

Mensen die skinny-fat zijn lopen een hoger risico op het ontwikkelen van het metabool syndroom en hart- en vaatziekten. Ook de mortaliteit van deze groep is hoger. Onderzoek laat zien dat deze groep meer risico heeft op het ontwikkelen van type 2 diabetes, hoge bloeddruk en hypertriglyceridemie [2]. Daarmee neemt het risico op hart- en vaatziekten ook toe.

Deze risico’s liggen hoger bij iemand met een gezonde BMI en een te hoog visceraal vetgehalte dan bij iemand met een te hoge BMI maar geen te hoog visceraal vet [4].

Hoe bepaal je of je skinny-fat bent?

Verschillende onderzoeken hanteren verschillende maatstaven als het gaat om het typeren van obesitas bij een normaal gewicht. Er zijn hier nog geen eenduidige afspraken voor. Al pleiten onderzoeken er wel voor dat dit ontwikkeld wordt [1][5].

Om te bepalen of jij een verhoogd risico hebt kan je ervoor kiezen om je vetpercentage te bepalen. Bijvoorbeeld met een bio-impedantiemeting of huidplooimeting. Maar waar het vet is opgeslagen zegt ook veel over het risico op bijvoorbeeld het metabool syndroom. Daarom is het goed om ook naar de verhouding tussen de heup- en taille-omtrek te kijken. Dit zegt iets over de verdeling van het vetweefsel over je lichaam. Hoe hoger dit getal, hoe ongezonder. Om de verhouding te bepalen deel je de taille-omtrek door de heupomtrek. Bij vrouwen wordt aangeraden dat dit getal niet hoger is dan 0,80. Bij mannen is dit 0,95. Benieuwd hoe jij dit meet? Dat lees je in dit artikel over de meting van de heup- en taille-omtrek.

Wat kan je eraan doen?

Gezonde voeding en voldoende beweging lijkt het risico op diabetes type 2 en hart- en vaatziekten al te verlagen [6]. Alleen caloriebeperking lijkt ook al gezondheidsvoordelen op te leveren voor mensen met deze aandoening [2]. Maar hoe kom je er vanaf?

Indien er sprake is van een gezonde BMI, maar een te hoog vetpercentage en dan vooral visceraal vet, is het belangrijkste om die hoeveelheid vet te verlagen. En dus toch af te slanken. Ondanks dat er wel sprake is van een gezond gewicht. Daarbij wil je er wel voor zorgen dat je je vetvrije massa zo optimaal mogelijk houdt. Hoe pak je dit aan?

• Vermijd langdurig stilzitten en kom vaker in beweging.
• Ga sporten en probeer te bewegen conform de beweegrichtlijnen.
• Ga niet streng lijnen, maar focus op een gezond eetpatroon en aandacht voor gedrags- en gewoonteverandering. De sleutel tot succes zit hem in kleine stappen. Hoe je dit doet leren we je in ons nieuwe boek SLANKER: het stappenplan om op een gezonde manier af te vallen.