Gezond eten en volop bewegen; fit zijn is de trend tegenwoordig. En om onze inspanningen zo goed mogelijk in beeld te brengen gebruiken we massaal verschillende gezondheidsapps en activity trackers. Handig toch? Nou, lang niet altijd. In dit artikel ga ik dieper in op de voor- en nadelen van deze hulpmiddelen.
Meten is weten?
De laatste jaren is steeds meer digitaal meetbaar. Denk maar aan je persoonlijke data op internet. Maar ook de fitnessindustrie maakt slim van deze nieuwe mogelijkheid gebruik, met bijvoorbeeld stappentellers, fitness- en dieetapps en activity trackers. De kans is groot dat je wel eens een app geprobeerd hebt zoals een calorieënteller of een hardloopapp.
Het bijhouden van je calorieën of het gebruik van een stappenteller kan zeker waardevolle inzichten geven. Aan de hand hiervan kun je voor jezelf een SMART-doel opstellen. Dit zorgt ervoor dat je effectief te werk gaat. Een gezondheidsapp kan dus zeker een waardevolle tool zijn.
Het effect van activity trackers en gezondheisapps op ons gedrag
We bewegen te weinig. De meeste volwassenen halen de beweegrichtlijnen niet. Draagbare fitnesstrackers geven ons inzicht in ons beweegpatroon. Uit verschillende onderzoeken blijkt dan ook dat fitnessapps en activity trackers helpen om meer te bewegen [1-4]. Het bijhouden van je voeding in een app kan je helpen om bewuster en gezonder te eten. De vraag is wel: voor hoe lang? Blijf je constant je stappen tellen of je voeding bijhouden en blijf je gemotiveerd? Of moet je toch echt meer doen dan alleen een app of smartwatch aanschaffen?
Kortom: een activity tracker of gezondheidsapp kan je helpen om meer te bewegen of gezonder te eten. Maar je kunt hier ook in doorslaan.
De nadelige effecten van gezondheidsapps en activity trackers
In dat doorslaan schuilt dan ook het probleem [5]. We ‘werken’ aan onze gezondheid, sportprestaties of uiterlijk. Door alles meetbaar te maken, kunnen we zien of we onze doelen al dan niet halen. We zien regelmatig dat mensen het plezier verliezen als ze alles meetbaar maken.
Want hoe reageer je als je een keer over je caloriedoel heengaat, of niet die 10.000 stappen op een dag haalt? Het constant bezig zijn met meten kan onnodige stress en frustratie met zich meebrengen.
Recent onderzoek van de universiteit van Californië laat zien dat het bijhouden van je beweging lang niet altijd werkt om je doelen te behalen. Van de 200 onderzochte vrouwen in dit onderzoek gaf 68% in eerste instantie aan de activity tracker te zien als een hulpmiddel dat hen hielp gezond te leven. De keerzijde was dat 79% ook de druk voelde om dagelijks hun targets te halen. 59% had het gevoel dat het apparaat grote invloed had op hun gedrag. Bij 30% veroorzaakte de activity tracker een schuldgevoel als de doelen niet behaald werden [6].
Wat nog heftiger is: het gebruik van gezondheidsapps en health trackers kan eetstoornissen in de hand werken [7]. Fitnessapps kunnen je pushen om harder door te zetten dan je zou moeten doen. Dit kan dus averechts werken voor je gezondheid. Zo kun je bijvoorbeeld te veel focussen op wat de app zegt wat je moet doen en zo de kans op een blessure vergroten. Je luistert meer naar de app dan naar je lichaam.
Ik merk regelmatig in de praktijk dat het bijhouden van je voeding en beweging ook negatief kan uitpakken. Een gevolg kan zijn dat je te veel bezig bent met je gedrag waardoor een app juist averechts werkt. Het halen van kwantitatieve doelen (zoals minimaal 10.000 stappen per dag) kan dan zelfs belangrijker worden dan de gezondheid zelf.
De vraag is dus of een app wel effectief is en je helpt om al je doelen te bereiken. Heb je de basiskennis over hoeveel calorieën bepaalde producten bevatten en snap je de werking van de energiebalans? Dan is het handig om de stap te maken naar intuïtief eten, zodat je niet maandenlang je voeding bijhoudt. Uiteindelijk moet je het toch zonder app kunnen. Hoe je dit doet leggen we je uit in het artikel over intuïtief eten.
Wegen de voordelen op tegen de nadelen?
Ik gebruik ook verschillende gezondheidapps en activity trackers. Ik heb altijd mijn running app aan als ik ga hardlopen om te zien hoe ver en hoe snel ik gelopen heb. En het kan mij inderdaad stress opleveren als ik een keer niet zo lekker gelopen heb. Ook de stappenteller op mijn iPhone check ik regelmatig. Die mij, met uitzondering van de weekenddagen, steevast laat zien dat ik niet mijn dagelijkse doel van 10.000 stappen heb gehaald.
Ik denk dat alle gezondheidsapps en andere activity trackers een goed hulpmiddel zijn om een leefstijlverandering in werking te zetten. Maar moeten we de rest van ons leven blijven loggen en bijhouden? En nog belangrijker, moeten we ons humeur en zelfbeeld laten bepalen door de feedback van een app?
Ik ben heel benieuwd naar jullie meningen en ervaringen. Gebruiken jullie verschillende gezondheidsapps en activity trackers en wat is jullie ervaring hiermee? Laat het me weten in een reactie!
Referenties
[1] Mercer, K., Li, M., Giangregorio, L., Burns, C., & Grindrod, K. (2016). Behavior change techniques present in wearable activity trackers: a critical analysis. JMIR mHealth and uHealth, 4(2).
[2] Cadmus-Bertram, L. A., Marcus, B. H., Patterson, R. E., Parker, B. A., & Morey, B. L. (2015). Randomized trial of a Fitbit-based physical activity intervention for women. American journal of preventive medicine, 49(3), 414-418.
[3] de Vries, H. J., Kooiman, T. J., van Ittersum, M. W., van Brussel, M., & de Groot, M. (2016). Do activity monitors increase physical activity in adults with overweight or obesity? A systematic review and meta‐analysis. Obesity, 24(10), 2078-2091.
[4] Zhao, J., Freeman, B., & Li, M. (2016). Can mobile phone apps influence people's health behavior change? An evidence review. Journal of medical Internet research, 18(11).
[5] Lieberman, C. (2018) How Self-Care Became So Much Work. Geraadpleegd op 29-8-2018 via https://hbr.org/2018/08/how-self-care-became-so-much-work
[6] Duus, R. (2015) How we discovered the dark side of wearable fitness trackers. Geraadpleegd op 29-8-2018 via https://theconversation.com/how-we-discovered-the-dark-side-of-wearable-fitness-trackers-43363
[7] Simpson, C. C., & Mazzeo, S. E. (2017). Calorie counting and fitness tracking technology: Associations with eating disorder symptomatology. Eating behaviors, 26, 89-92.
Het plan voor een fit lichaam
Alles wat jij moet weten voor effectief vetverlies, spieropbouw en een gezond lichaam.
Ik heb sinds 2 jaar de polar m600, vind ik echt een topding!! Toen ik begonnen ben met afvallen logde ik elke dag mijn voeding in een voedingsapp. Omdat ik het heel consequent deed werd het natuurlijk een onderdeel van mijn levensstijl. Hoe meer ik het deed hoe obsessiever ik ermee bezig was, tot op de gram moest en zou het nauwkeurig gaan… totdat ik erachter kwam dat ik meer met wegen bezig was als met eten en de gezinstijd. Toen ben ik prioriteit gaan stellen en heb het wegen en de momenten dat ik me slecht voelde omdat ik mijn doel niet haalde langzaam losgelaten. Ik weet wat ik ongeveer nodig heb en ik behaal soms wel of soms niet mijn doelen en dat vind ik prima. Gelukkig zijn is voor mij belangrijker
Een fitness app of watch ongezond? ik zeg nee want je hebt zelf in de hand hoeveel tijd en energie je erin steekt!
Ik denk wel dat activity trackers je kunnen helpen mits je het goed en realistisch gebruikt.
Zelf in het bezit van een FitBit Ionic en een FitBit Aria weegschaal wat mij goed helpt om bij te houden en te motiveren waar ik mee bezig ben.
Maar zit ik elke dag mijn stappen te controleren, of dat ik weer een beker water achter over moet slaan? Nee! en in mijn ogen zijn deze dingen niet realistisch.
10.000 stappen maken op een dag waarom? ik werk heb een gezin en sport (kracht en cardio) dus waarom zou ik daaraan voldoen.
Ik heb van FIT de food app in het begin een aantal weken mijn voeding bijgehouden om alles goed in kaart te brengen en daarop kleinere aanpassingen gedaan. Vervolgens het los gelaten aangezien er een gezond patroon in was gekomen, en soms vul ik een dag in voor een check of als ik wat bijzonders of anders dan normaal op zo’n dag heb gegeten puur voor bewustwording.
Maar wat echt top is om de tracker te gebruiken met harlopen en fietsen. Het helpt bij trainingen, denk aan interval of soort gelijk. En bepalen van maximale hartslag of de hartslag in de gaten houden bij een lange duurloop, en de afstand die je aflegt in de gaten houden.
Ook de koppeling op platforms als Strava waar je kan kijken hoe je cardio is gegaan.
Hier geld ga je niet blindstaren om de topper van de dag te worden of ik moet mezelf weer verbeter omdat die “domme” app het maar zegt.
Jij bepaald jij hebt de controle en gebruik het voor fun, vliegen de cijfertjes een keer te veel omhoog of te laag jammer dan
Ben het met bovenstaande reacties eens.
De trackers en log apps zijn een mooie stap om ergens bewust van te worden. Een soort springplank naar een stijl die nog onbekend is voor veel mensen als ze eraan beginnen.
Ook ik heb het toevallig dit weekend helemaal losgelaten en kijk naar wat mijn lichaam doet. Zie ik positieve veranderingen dan ben ik goed bezig.
1x in de maand ong kijk ik even of ik met calorie inname goed zit en ik gebruik de app om nieuw voer te checken.
De activitie app gebruik ik alleen om mijn tochten op vast te leggen. Leuk om ze terug te kijken op jaarbasis.
Ik wil graag mijn voeding bijhouden in een app, maar ik vind het zooo lastig om het te blijven doen; het is zoveel werk
Ik gebruikte lifesum en die van het voedingscentrum. Maar als iemand tips heeft hou ik me aanbevolen
Is het ook.
Je moet even door de zure appel heen.
Wanneer je er eenmaal bekend mee bent dan gaat het wel makkelijker.
Je komt op een punt dat je de basis wel onthoudt en alleen nieuwe producten moet scannen.
Dan is het een kwestie eens in de zoveel even checken of je nog op de juiste calorieïnname zit.
Ik gebruik daar zelf MyFitnesspal voor