Wat is FIT zijn? Iedereen heeft er wel een idee bij. En bijna iedereen wil zich wel graag fit voelen. Maar wanneer ben je nu fit? Bestaat hier een duidelijke definitie voor?
Het woord ‘fit’ kan in verschillende contexten worden gebruikt en krijgt bovendien meerdere betekenissen toegekend. Denk maar eens aan de uitspraken als: ‘Mark is echt een fit persoon’, ‘mijn oma is nog heel fit voor haar leeftijd’, of ‘het bedrijf is financieel fit’. Ook op Instagram gebruiken mensen regelmatig hashtags als fitgirl, fitfood etc. Toch wordt het woord fit meestal gebruikt om aan te geven dat iemand energiek en (nog) gezond is voor (zijn/haar leeftijd). Of zoals de Romeinen het verwoorden: “Mens sana in corpore sano”; Een gezonde geest in een gezond lichaam.
De verschillende betekenissen duiden erop dat iedereen een ander idee, gevoel of mening heeft bij de definitie van ‘fit zijn’. Maar aangezien fit toch vaak wordt gekoppeld aan de term ‘gezondheid’, wil ik dieper ingaan op de definitie van dit begrip.
Wat is gezondheid?
Oude definitie
De oude definitie van ‘Gezondheid’ is het compleet vrij zijn van fysiek en psychisch ongemak [4].
Kanttekeningen
Maar wanneer ben je vrij van psychisch en fysiek ongemak? Ben je ongezond/niet fit als je pijn hebt in je rug bij bijvoorbeeld het squaten? Deze definitie is daarom vrij onduidelijk geformuleerd.
Nieuwe definitie
De gezondheidsraad en het ZonMW hebben de meest recente definitie van ‘gezondheid’ gedefinieerd als:
“Gezondheid is het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven” [3].
Deze drie aspecten beïnvloeden elkaar onderling. Mentale gezondheid wordt gedefinieerd als het kunnen omgaan met psychologische stress. Men spreekt van fysieke gezondheid wanneer ons lichaam in staat is om zichzelf te beschermen tegen ziektemakers. En sociale gezondheid houdt in dat mensen in staat zijn om de volledige potentie uit zichzelf te halen en te voldoen aan de maatschappelijke verplichtingen. En dat je ondanks je medische conditie tot een zekere mate onafhankelijk blijft en in staat bent om deel te kunnen nemen aan sociale activiteiten; zoals (vrijwilligers)werk [3].
Kanttekeningen
- Verantwoordelijkheid voor onze gezondheid: Wat binnen deze definitie opvalt is dat de verantwoordelijkheid om gezond te zijn/te blijven expliciet bij de persoon zelf wordt neergelegd. Gezondheid lijkt binnen de nieuwe definitie een taak waar je zelf de regie over kunt voeren. De mogelijke invloed van maatschappelijke normen op onze gezondheid worden niet benoemd. Zo geeft hoogleraar en klinisch psycholoog Verheaghe in een artikel in Vrij Nederland een voorbeeld dat de focus op presteren en elkaar al op jonge leeftijd als concurrent zien nadelig kan zijn voor de ontwikkeling van sociale banden [2]. Dit kan er uiteindelijk aan bijdragen dat steeds meer mensen zich eenzamer en minder fit voelen. Evenals het onderwijssysteem dat steeds sterker gericht is op presteren kan hier aan bijdragen. Dhr. Verheaghe geeft verder aan dat elke maatschappij tot op een zekere hoogte ziekmakend is. Deze uitspraak geeft een ander perspectief op het begrip fit en hoe onze identiteit mede beïnvloed wordt door de omgeving en samenleving waar wij in opgroeien. De verantwoordelijkheid voor de gezondheid van mensen ligt naar mijn idee daarom niet volledig bij een individu alleen.
- Positief: Problemen worden in deze definitie meer als uitdagingen gezien die aangegaan kunnen worden. Deze definitie klinkt veel positiever. Zelfs als je fysiek ongemak hebt kun je toch nog gezond zijn [1]. Daarnaast wordt gezondheid veel breder gezien dan alleen de ‘fysieke staat van fitheid’.
- Onduidelijkheden: Ook deze definitie heeft onduidelijkheden. Het is onduidelijk wat er wordt bedoeld met: “Iemand heeft het vermogen om zich aan te passen en de eigen regie te houden”. Stel, ik kan weinig dingen meer zelfstandig doen, maar ik heb een robot en die mij helpt met allerlei dingen. Behoud ik dan wel of niet mijn eigen regie? Dit maakt dat deze definitie ook meer vragen oproept. Daarnaast wordt sociale gezondheid ook onduidelijk toegelicht. Want wanneer haal je bijvoorbeeld je volledige potentie uit je zelf? En waarom is dit een belangrijke voorwaarde voor gezondheid?
Fit zijn is?
Ondanks dat naar mijn idee de definities van gezondheid haar beperkingen hebben kun je stellen dat fit zijn meer is dan het hebben van een ‘fysiek fit lichaam’. Wat heb je aan een fit lichaam zonder een fitte geest? Invloeden zoals sociale contacten, een gezonde levensstijl, (vrijwilligers)werk kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ‘fitheid’.
Als je het mij vraagt bestaat geen absolute ‘fit norm’ of ‘fit kader’ waarin iemand wel of niet valt. Maar uiteindelijk gaat het naar mijn idee vooral om de persoonlijke beoordeling van wat voor jou bijdraagt aan een fitter en gelukkig leven.
Discussieer hieronder mee en vertel wat volgens jou ‘fit zijn’ is!
Referenties:
[1] Maastricht University. Nieuwe definitie van gezondheid ontwikkeld. Geraadpleegd op: http://www.maastrichtuniversity.nl/web/Main1/SiteWide/SiteWide4/NieuweDefinitieVanGezondheidOntwikkeld1.htm
[2] Paul Verhaeghe: ‘Als je het niet maakt, ben je mislukt of gestoord’. Geraadpleegd op: https://www.vn.nl/als-je-het-niet-maakt-ben-%E2%80%A8je-mislukt-%E2%80%A8of-gestoord/
[3] Towards a conceptual framework relating to ‘Health as the ability to adapt and to self manage’, Operationalisering gezondheidsconcept”. M. Huber, M. van Vliet, M. Giezenberg, A. Knottnerus
[4] World Health Organization. 2006. Constitution of the World Health Organization – Basic Documents, Forty-fifth edition, Supplement, October 2006.
Fit zijn, is ook fit blijven! Dat is misschien nog lastiger! Ik vind dit wel een grote uitdaging op latere leeftijd.
Maar knap dat je er toch zo mee bezig bent om fit te blijven.
Goed, fijn artikel! Iets om even bij stil te staan.
Dankje!