Jojo-effect
Wat zegt de wetenschap?
Een grote groep mensen die een streng dieet volgt zal na verloop van tijd weer terugvallen op het oude gewicht, of zij worden zelfs nog zwaarder. Wat zijn de effecten van deze schommelingen op het lichaam? Is jojo-lijnen schadelijk en hoe voorkom je het jojo-effect?
Dit artikel bevat 2 referenties naar wetenschappelijke onderzoeken.
Inhoudsopgave
Wat is het jojo-effect?
Diegene die regelmatig een afslankpoging doet, weet er alles van. Je gaat op dieet, valt vervolgens een paar kilo af, je vervalt weer in je oude voedingspatronen en komt binnen de kortste keren weer op je oude gewicht of zelfs nog zwaarder. Hieronder zie je een klassiek voorbeeld van mensen die een streng dieet volgen.
Wat zijn de gevolgen van een jojo-effect?
Een streng dieet houdt meestal in dat er een drastische inperking van de calorieën wordt opgelegd. Vaak worden er ook specifieke macronutriënten uitgesloten. Het gevolg hiervan is dat je mogelijk tekorten van bepaalde voedingsstoffen ontwikkeld. Hieronder vind je een overzicht van mogelijke gevolgen van een te streng dieet die weer kunnen leiden tot een jojo-effect:
- Door een jojo-effect verlies je zelfvertrouwen om nog een keer een afslankpoging te doen. Gedachtes komen op als: “Ik ben niet gemaakt om af te vallen. Elke keer val ik terug”. Dit noemen we ook wel saboterende gedachtes en kunnen impact hebben op je eigenwaarde.
- Je leert niet je gewoontes aan te passen met kleine stapjes. Leefstijlveranderingen zijn voor de meeste mensen succesvol door kleine aanpassingen te maken.
- Je kunt een ongezonde relatie krijgen met eten. Denk aan verstoord eetgedrag, depressie of een eetstoornis. Dit kan een oorzaak, maar ook een gevolg zijn van te vaak een streng dieet.
- Verder heeft te veel schommelen van gewicht mogelijk ook een negatief effect op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde soorten kanker [1]. Echter, zijn onderzoekers hier nog niet 100% zeker van of deze relatie heel duidelijk is en geldt voor alle leeftijdsgroepen en geslachten [1].
- Een andere verklaring is dat jojo-lijnen kan leiden tot een verlies van de vetvrije massa als gevolg van te streng diëten [2]. Een vermindering van spiermassa is ongunstig voor het in stand houden van je dagelijkse activiteiten en energiebalans.
- Doordat je heel weinig eet, heb je meer honger en begin je ’s avonds of in het weekend te snacken. Hieronder vind je een afbeelding die dat duidelijk weergeeft.
Waarom schiet mijn gewicht omhoog zodra ik met lijnen stop?
Als je na een aantal weken het streefgewicht hebt bereikt en weer normaal gaat eten, grijpt je lichaam die gelegenheid aan om weer reserves op te bouwen en het lichaam te herstellen. Door de lage inname uit de dieetperiode geeft je lichaam fysieke maar ook mentale weerstand. De fysieke weerstand noemen we vetcelstress. Je lichaam geeft minder van het verzadigingshormoon leptine af waardoor je honger en verzadigingsprofiel minder gunstig werkt.
Hoe voorkom je het jojo-effect?
- Verander je gewoontes tap voor stap. Kies geen dieet waarbij je meer dan twee eetgewoontes per maand aanpast.
- Ga op zoek naar de redenen waarom je vorige keer bent teruggevallen in oude patronen.
- Stel een reëel streefgewicht vast voor jezelf. Geen extreme doelen opstellen zoals: ik wil 10 kilo in drie maanden afvallen. Realistisch gewichtsverlies is 10-15%. Ook hiervan valt nog 80% van de mensen terug.
- Geloof niet in extreme succesverhalen. Dit is eerder uitzondering dan regel.
- Afslanken en gewoonteverandering kost tijd. Neem deze tijd! Je zult één of meerdere keren terugvallen. Hierbij is het belangrijk om op zoek te gaan naar de oorzaak van een terugval. Verder is het belangrijk om gelijk na een terugval de draad gelijk weer op te pakken. Heb je in het weekend je te veel laten gaan? Start dan zondag of maandag weer met je nieuwe gezonde leefstijl.
Merk je dat je dit lastig vindt? En wil je hier meer ondersteuning bij? Start dan met online coaching door ons team. Heb je een kleiner budget? Start dan met het boek SLANKER.
