Is elke calorie hetzelfde? Lees hier het antwoord.
Het korte antwoord: Ja en nee! In principe is een calorie een calorie, aangezien het een meeteenheid is (elke liter is ook een liter). Alleen bestaat er wel een verschil in effect en werking van een calorie afkomstig van de verschillende macronutriënten (eiwitten, koolhydraten, vetten en alcohol).
De theorie
Een calorie is de hoeveelheid energie die nodig is om één gram zuiver water één Kelvin (of 1 graad Celsius) te verwarmen. Omdat dit erg weinig is, gebruikt men in de voedingsleer de kilocalorie (1000 keer zoveel), afgekort naar kcal.
De praktijk
Natuurlijk is een calorie een calorie. Net zoals elke kilometer een kilometer is. Een meeteenheid is een meeteenheid, echter bestaat er wel een verschil in de manier hoe je die kilometer aflegt. Dit geldt ook voor wat calorieën doen in het lichaam. Er bestaat wel degelijk een ander effect van de soort calorie die je in je lichaam stopt. Met de onderstaande voorbeelden probeer ik het wat duidelijker te maken.
Verschillende functies
Een calorie afkomstig van een eiwit heeft een ander effect dan een calorie van een koolhydraat. Koolhydraten zijn de belangrijkste energiebron. Dit betekent dat een calorie afkomstig van een koolhydraat het meest snel wordt omgezet in energie en daarom handig is voor bijvoorbeeld duursport. Het lichaam heeft namelijk minder zuurstof nodig voor de verbranding van koolhydraten in vergelijking met vet en daarom worden koolhydraten eerder aangesproken bij intensieve inspanning. Een calorie afkomstig van een eiwit is goed voor het herstel van het lichaam en kan ook als energiebron gebruikt worden voor het lichaam. Een calorie uit vet is een bron van energie en belangrijk voor de opname van vitamine A, vitamine D, vitamine E en essentiële vetzuren. Ten slotte heb je nog de calorieën afkomstig van alcohol. Deze is eigenlijk alleen goed voor de ontspanning 😉
Theorie is anders dan de praktijk
Uitgaande van het bovenstaande zie je dat er wel degelijk een verschil bestaat in de verwerking van de calorie (macronutriënt). Strikt genomen is een calorie een calorie, maar in de praktijk bestaat er wel degelijk een verschil in opname van calorieën. In de praktijk eet je natuurlijk nooit alleen een gram koolhydraat of eiwit, maar is het een mix van verschillende macronutriënten.
Het is altijd beter om naar het complete voedingsschema te kijken en je niet dood te staren op één macronutriënt. Let verder ook goed op de hoeveelheid “lege” calorieën die je eet.
Let op met lege calorieën
Ken je de term lege calorieën? Dit zijn voedingsmiddelen met weinig vitamines, mineralen of voedingsvezels, die toch veel calorieën bevatten. Voorbeelden hiervan zijn frisdrank of roomijs. Pas hiermee op omdat ze weinig voedingswaarde bevatten en daarmee niet echt goede bouwstoffen zijn voor je lichaam. Een uitzondering zijn natuurlijk mensen die in een maand een paar kilo extra willen. Maar of dit nou zo gezond is?
Discussie
Eigenlijk is de discussie over een calorie = een calorie niet zo binair (ja of nee) maar kun je het op verschillende manieren interpreteren. Het is eerder een taalkundige of filosofische dan fysiologische discussie. Ik ben benieuwd. Hoe sta jij in deze discussie? Laat het hieronder weten in een reactie.
