Is brood gezond of ongezond?

Is het nou wel of niet verstandig om brood te eten? Regelmatig hoor je mensen die zeggen dat zetmeel slecht voor je is en dat de gluten je darmen beschadigen. Maar wat is hiervan waar?

Claim 1: “Brood bevat veel zetmeel en zetmeel is slecht voor je”

De uitleg die je vaak hoort:

“Zetmeel is namelijk niets anders dan suiker, alleen dan net in een ander jasje. En suiker is slecht voor je.”

Deze claim is gedeeltelijk waar. Zetmeel (koolhydraten) zijn inderdaad een vorm van suiker, alleen heeft zetmeel een andere chemische samenstelling dan tafelsuiker. Wil je meer weten over de verschillende typen koolhydraten? Lees dan dit uitgebreide artikel over koolhydraten.

Daarnaast is het te makkelijk om gelijk alle producten met zetmeel over één kam te scheren. Zetmeelrijke producten zoals grofvolkorenbrood bevatten namelijk veel vezels en zijn onderdeel van een gezond voedingspatroon. Voedingsvezels dragen bij aan een gezonde bloedsuikerspiegel en een verminderde kans op een hoge bloeddruk ^[1].  Daarnaast bevat volkorenbrood ook allerlei andere mineralen die belangrijk zijn voor onze gezondheid.

Kies zoveel mogelijk volkorenbrood of meegranenbrood met volkoren tarwemeel in plaats van witbrood. Let op dat het brood is gemaakt met tarwemeel in plaats van tarwebloem. Tarwe(volkoren)meel bevat namelijk meer gezonde voedingsstoffen. Bekijk onderstaande video voor een uitleg.

Claim 2: “Brood bevat gluten en gluten beschadigen onder ander je darmen”

Er is voor zover wij weten geen duidelijk bewijs dat gluten slecht zijn voor mensen zonder glutenintollerantie of coeliakie. Mensen die gluteninloterant zijn of last hebben van coeliakie wordt wel geadviseerd om gluten te mijden.

Verder geven meerdere studies aan dat mensen die regelmatig volkorenproducten eten (dus met veel gluten) een verlaagde kans hebben op darmkanker ^[1].

Claim 3: “Van brood kom je aan”

Ook bij deze claim kun je vraagtekens zetten. Vooral volkorenbrood met veel vezels geeft je een vol gevoel, waardoor je minder behoefte hebt aan snacks en snoep. Let wel op dat je de boterham niet te vaak belegt met te zoet en te vet broodbeleg.

Je gewicht wordt voornamelijk bepaald door de hoeveelheid calorieën die je binnen krijgt. Van brood kun je zeker aankomen, maar dat kan van elk product als je er te veel van eet…

Waarom zou je wél brood eten?

Volkorenbrood (zonder tarwebloem) bevat allerlei mineralen, vitamines, vezels, koolhydraten en eiwitten.

Daarnaast zijn koolhydraten belangrijk voor mensen die intensief sporten. Brood levert namelijk veel energie. Verder bevat brood veel jodium. Dit is een belangrijk mineraal voor onder de werking van de schildklier. Indien je geen brood eet, loop je het risico op een jodiumtekort. Dit kan op langere termijn leiden tot een suboptimale gezondheid. Wanneer je geen brood eet, wordt het lastig om voldoende jodium binnen te krijgen. Eet daarom dagelijks voldoende brood om eenvoudig aan de aanbevolen hoeveelheid jodium te komen ^[2].  

Hoe kan je brood vervangen?

Brood kun je vervangen door andere vezelrijke producten die ook rijk zijn aan mineralen en vitamines. Je kunt dan denken aan volkorencrackers, havermout, zilvervliesrijst en muesli. Eén volkorenboterham kun je vervangen door drie volkoren crackers, of 20 gram havermout, of 20 gram muesli. Let hierbij wel op dat je op een andere manier aan jodium komt.

Een voedingsproduct dat wel veel jodium bevat, is kelp. Echter, is kelp juist weer zeer rijk aan jodium. Het is daarom niet eenvoudig om te bepalen of je de aanbevolen bovengrens niet overschrijdt. Ook kun je je voeding een tijd bijhouden in de app Mijn Eetmeter. In deze app krijg je feedback over de hoeveelheid jodium die je binnenkrijgt. Bij twijfel of je een tekort aan jodium hebt, raadpleeg je je huisarts of een sportdiëtist (zie bijvoorbeeld ons online voedingsadvies).

Hoeveel brood moet ik eten?

Volgens het Voedingscentrum is brood belangrijke basisvoeding uit de Schijf van Vijf. Op de website van het Voedingscentrum kun je zien hoeveel brood jij op een dag nodig hebt.

Wat zijn de nadelen van brood?

Brood heeft niet echt nadelen. Een boterham bevat wel ongeveer 8 procent van de dagelijkse aanbevolen zoutbehoefte. Als je te veel brood eet, is het mogelijk dat je veel zout binnenkrijgt. Je kunt ook voor een zoutarme variant kiezen.

Daarnaast voelen sommige mensen zich slap na het eten van brood. Het kan zijn dat het brood wat je eet niet volledig volkoren is en daardoor minder vezels bevat. Wat hier tegen kan helpen, is om volkorenbrood te eten dat alleen bestaat uit tarwemeel (geen tarwebloem). Dit staat vermeld op het etiket onder ‘vezels’. Volkorenbrood bevat vaak meer dan 6 gram vezels per 100 gram.

Referenties: