Je hebt vast wel eens gehoord van de uitdrukking ‘ontbijt als een keizer, lunch als een koning en dineer als een bedelaar’.
Klopt deze aloude uitspraak? Is ontbijten echt zo belangrijk om af te vallen? Uit nieuw onderzoek komt namelijk naar voren dat ontbijten het risico op overgewicht zelfs kan vergroten. Hoe dit precies zit lees je in dit artikel.
Wat was er al bekend?
- Ontbijten geeft je een ritme voor de rest van de dag. Verder lijkt het een aantal gezondheidsvoordelen te bieden.
Wat is er nieuw?
- Het is niet verplicht om te ontbijten, maar het is wel belangrijk om er rekening mee te houden dat dit nieuwe onderzoek aangeeft dat je door te ontbijten misschien meer calorieën op een dag eet.
Inhoudsopgave
Aanleiding onderzoek
Het ontbijt wordt door velen gezien als de belangrijkste maaltijd op een dag.
Door te ontbijten zou je voorkomen dat je later op de dag te veel eet. Maar de vraag is of dit ook wel echt zo is. Verschillende onderzoeken laten namelijk tegenstrijdige resultaten zien.
Het onderzoek
Voor onderzoekers uit Australië was dit de aanleiding om een meta-analyse uit te voeren. Bij deze vorm van onderzoek doe je een analyse op eerdere onderzoeken naar hetzelfde onderwerp door alle resultaten tegelijk te toetsen. De resultaten van meerdere studies combineren en analyseren is betrouwbaarder dan conclusies trekken op basis van één onderzoek; dat is dan ook de meerwaarde van de meta-analyse.
In dit geval het werd het effect onderzocht van ontbijten op lichaamsgewicht of energie-inname.
In totaal zijn er 13 onderzoeken in de analyse meegenomen. Bij 7 onderzoeken is het effect van ontbijten op gewichtsverandering onderzocht. En bij 10 onderzoeken is gekeken naar het effect van ontbijten op de energie-inname.
De resultaten
Uit de resultaten van dit onderzoek komt naar voren dat ontbijten niet leidt tot gewichtsverlies, maar dat respondenten over een dag meer calorieën eten dan ze nodig hadden. Daarnaast gingen de respondenten die wel ontbeten later op de dag niet minder eten. Dit kan een risico vormen voor overgewicht.
Aan dit onderzoek zitten wel wat haken en ogen. Zo waren de geselecteerde onderzoeken vaak van korte duur. Ook was de kwaliteit vaak laag. Dit maakt de resultaten minder betrouwbaar.
Moet ik dan mijn ontbijt overslaan?
Je denkt nu wellicht ‘moet ik dan gewoon mijn ontbijt overslaan als ik wil afvallen?’ Het is niet verplicht om te ontbijten, maar het is wel belangrijk om er rekening mee te houden dat je deels daardoor misschien meer calorieën op een dag eet.
Daarnaast zijn er aanwijzingen dat ontbijten een positief effect heeft op je gezondheid. Het blijkt namelijk uit onderzoek dat wanneer je de meeste calorieën aan het begin van de dag eet (early eating) dit gezonder is voor je bloedsuiker. Wat de kans verlaagt op cardiovasculaire aandoeningen [2].
Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat early eating een positief effect heeft op je circadiaanse klok [2]*. Zo ontdekte hoogleraar Daniela Jakubowicz dat bij het overslaan van het ontbijt er een verandering in de klokgenen** plaatsvond. Hierdoor werd de bloedsuiker- en glucosespiegel negatief beïnvloed. Terwijl wanneer mensen wel ontbeten de glucosespiegel, de bloeddruk en het gewicht beter onder controle bleven [3].
Ons advies
Vaak raden we ontbijten wel aan omdat het bij veel klanten die we coachen zorgt voor een gezond ritme van hun voedingspatroon. Maar ook hier geldt: doe wat voor jou werkt. Als je ontbijten niet fijn vindt, is dat niet een must voor je gewicht of gezondheid.
*Onze interne klok is betrokken bij verschillende ritmes, waaronder het slaap/waakritme, de lichaamstemperatuur en metabole ritmes (zoals de afscheiding van glucose en lipiden).
**Klokgenen bevinden zich in onze cellen en zijn betrokken bij verschillende processen, waaronder ons metabolisme.
