Wist je dat je gedachten (oftewel je mindset) een sterke invloed hebben op je eetgedrag? Je eet bijvoorbeeld meer als je afgeleid bent. En je zit minder snel vol als je denkt dat een voedingsproduct minder calorieën bevat dan daadwerkelijk het geval is. Meer over dit fascinerende onderwerp lees je in dit artikel.
Je gedachten beïnvloeden je hongergevoel
Bijna tien jaar geleden deden psychologen aan de Universiteit van Yale een heel interessant onderzoek [1].
Verschillende respondenten kregen een milkshake. De ene groep kreeg te horen dat de shake 620 kilocalorieën bevat en de andere groep werd verteld dat de shake calorie-arm is met maar 140 kilocalorieën. Wat de deelnemers niet wisten, was dat alle shakes 320 kilocalorieën telden en gelijk waren in voedingswaarden.
Wat dit onderzoek zo fascinerend maakt is dat de groep die dacht dat de milkshake energierijk is zich langer vol voelde dan de groep die dacht dat het weinig calorieën telde.
Ook zagen de onderzoekers dat de verwachting van de respondenten de aanmaak van het hongerhormoon ghreline beïnvloedde. Die lag namelijk hoger bij de groep die dacht dat shake weinig calorieën had. Oftewel: de groep die dacht dat de shake weinig calorieën bevatte, had sneller honger.
Dit onderzoek laat zien dat gedachten de aanmaak van het hongerhormoon ghreline kunnen beïnvloeden. Wat er weer voor kan zorgen dat je op een later moment meer of minder gaat eten.
Dit is niet het enige voorbeeld van hoe mindset je eetgedrag kan beïnvloeden.
We eten meer als we afgeleid zijn
Ook gedachteloos eten kan ervoor zorgen dat je meer eet dan je nodig hebt. Dit is in verschillende onderzoeken aangetoond. Zo blijkt bijvoorbeeld uit een experiment van Suzanne Higgs dat respondenten die tijdens de lunch werden afgeleid met het lezen van een tijdschrift later meer koekjes namen dan de respondenten die heel mindful de lunch opat [2]. Wat die eerste groep respondenten deed wordt ook wel ‘mindless eating’ genoemd.
Een belangrijke verklaring hiervoor is dat de herinnering van een maaltijd gevolgen heeft voor hoe vol je zit. En dit heeft weer invloed op hoe veel je bij de volgende maaltijd gaat eten [2]. Ben je je minder bewust van wat je hebt gegeten, dan kan dat je verzadigingsgevoel verstoren.
Hoe kun je er nu in de praktijk voor zorgen dat minder gedachteloos eet? Enkele tips:
- Eet niet staand in de keuken, of tijdens het koken. Schep één bord op en eet die met aandacht aan tafel.
- Eet niet terwijl je iets anders doet. Zelfs tv kijken kan je dusdanig afleiden dat je veel meer eet dan je nodig hebt.
- Probeer meer mindful te eten. Let op de smaak, structuur en geur van je eten. Neem bewuste happen en kauw langzaam.
- Laat snoepwikkels in het zicht liggen na het eten op die dag, in plaats van dat je ze direct weggooit. Zo heb je beter in de gaten hoeveel je al hebt gesnoept.
Je mindset beïnvloedt je verlangens naar iets lekkers
Vind je het ook soms zo lastig om van lekker eten af te blijven? Ook dit kan komen door je mindset.
Dit heeft hoogleraar Anne Roefs bijvoorbeeld onderzocht in een boeiende studie [3]. In dit experiment werden verschillende deelnemers onder een FmRi-scanner gelegd. Ze kregen de opdracht om plaatjes te beoordelen van lekker eten. De ene groep ging zich focussen op de vorm van het eten en de andere groep op hoe lekker het zou smaken. Anne hield vervolgens nauwlettend in de gaten welke delen in de hersenen actief werden. Ze was hierbij voornamelijk geïnteresseerd in of bepaalde circuits die samenhangen met het gevoel van beloning gingen oplichten.
Het viel haar vervolgens op dat beide groepen heel anders reageerden. Bij de groep die zich focuste op de vorm van het voedsel werd het beloningssysteem helemaal niet actief. Maar bij de andere groep, die moest beoordelen in hoeverre ze dachten hoe lekker het eten op het plaatje zou smaken, zag ze wel een duidelijke activering van dit systeem.
Dit resultaat is niet nieuw. Want ook een ander onderzoek laat zien dat deelnemers die aan het afvallen waren minder aandacht voor snacks hadden wanneer ze een gezondheidsmindset hadden in plaats van een hedonistische mindset. Bij een gezondheidsmindset richt je je vooral op hoe voedzaam een voedingsproduct is en bij een hedonistische mindset gaat je aandacht naar hoe lekker het is [4].
Anne Roefs hebben we overigens gestrikt voor een podcast. Beluister hier de FIT-podcast met haar over waarom gezond eten zo lastig is voor veel mensen.
Take home message
Heb jij als doel om gezonder te eten of af te vallen? Kijk dan niet alleen naar hoe je gezonder kunt eten, maar ook waarom je ‘soms’ meer eet dan je nodig hebt. Eet je bijvoorbeeld te snel? Of eet je vaak als je afgeleid bent of als je last hebt van negatieve emoties? Mijn advies is dan ook om aan deze punten te werken.
Werk bijvoorbeeld aan je neiging tot emotie-eten met de tips uit dit artikel. Of luister deze podcast over emotie-eten met onze diëtiste.
Wil je hier gelijk mee aan de slag? Bestel dan de FIT Methode. In dit boek hebben we een wetenschappelijk onderbouwd stappenplan ontwikkeld, waarmee je op een verantwoorde manier kunt afvallen en aan een gezondere leefstijl kunt werken.
