Glucosamine
Wat zegt de wetenschap?
Glucosamine is een lichaamseigen stof die voorkomt in bijna alle weefsels van het lichaam. Het is een bouwstof van kraakbeen. Glucosamine wordt vaak gebruikt bij artrose. Echter, is de werking daarvan minder effectief dan door velen gedacht.
Dit artikel bevat 4 referenties naar wetenschappelijke onderzoeken.
Samenvatting
- Glucosamine heeft weinig tot geen werking op de verlaging van pijn of vergroting bewegingsvrijheid en als deze er wel is is dit zeer waarschijnlijk door het placebo-effect.
- Het advies is om eerst te starten met spierversterkende oefeningen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Door sterkere spieren ontlast je de gewrichten bij dagelijks gebruik.
Inhoudsopgave
Wat is glucosamine?
Glucosamine (C6H13NO5) is een aminosuiker en een belangrijke bouwsteen voor ons lichaam. De stof komt bij mens en dieren vrijwel in alle lichaamsweefsels voor. De concentraties zijn het hoogste in het kraakbeen en de gewrichtsvloeistof, pezen en ligamenten.
Glucosamine is een bouwstof voor onder andere glycosaminoglycanen, een type suiker dat sterkt water aantrekt en bindt. In het lichaam worden deze suikers gebruikt voor smering en als schokdemper in combinatie met andere eiwitten.
Het wordt als supplement verkocht in capsules en vaak in combinatie met chondroïtine. Glucosamine in supplementen wordt voornamelijk gemaakt van schilden van krabben en garnalen of door de fermentatie van maïs of tarwe.
Werking van glucosamine
Het supplement wordt vooral gebruikt door ouderen die last hebben van gewrichtspijn in het knie- of heupgewricht als gevolg van artrose. In theorie zou het helpen de gewrichten te smeren en het kraakbeen meer schokdempend te maken, met als resultaat minder gewrichtspijn. Maar blijkt dit ook uit de literatuur?
Tot op heden zijn er redelijk veel onderzoeken uitgevoerd naar het effect op gewrichtspijn. Kleinere cohortstudies rapporteren een effect op pijn- en artroseklachten, maar dit effect valt weg in grote placebogecontroleerde studies en meta-analyses [1].
De conclusie van een overzichtsartikel geeft aan dat een preparaat niet leidt tot minder stijfheid, betere functie of minder pijn [2].
Recenter onderzoek geeft ook aan dat er zowel voor glucosamine als chondroïtine geen duidelijk bewijs is gevonden in verbeterde pijn- of bewegingsscores bij artrose aan de knie.
Het valt ons op in de praktijk dat sommige patiënten beweren positieve effecten te merken van suppletie. Dit kan doordat de symptomen van artrose op een natuurlijke manier bijtrekken of door het placebo-effect.
Bijwerkingen van glucosamine
Vooralsnog lijkt het dat suppletie niet schadelijk is of tot ernstige bijwerkingen leidt. Mogelijke niet-ernstige bijwerkingen zijn maag-darmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, diarree, verstopping, hoofdpijn en vermoeidheid.
De meeste supplementen worden gemaakt uit schilden van krabben en garnalen, en in de supplementen kunnen eiwitten zitten waar sommige mensen gevoelig voor zijn. Uit onderzoek blijkt dat tot 2000mg per dag een veilige hoeveelheid is. Neem niet meer dan de voorgeschreven hoeveelheid.
Glucosamine-sulfaat versus glucosaminehydrochloride
Bij glucosaminesupplementen wordt onderscheid gemaakt tussen glucosaminesulfaat en de hyrdrochlidevorm. Beide vormen hebben een andere hoeveelheid aan werkzame stof. Hydrochloride bevat namelijk meer pure glucosamine.
Omdat aan glucosaminesulfaat het zout van zwavelzuur wordt toegevoegd, wordt deze gezien als de waardevolste variant. Zwavel is een belangrijk deel van bindweefsels als kraakbeen en huid en zorgt ervoor dat dit soepel en sterk blijft. Glucosaminesulfaat lijkt beter opgenomen te worden [3]. Om die reden raden wij dan ook aan om een glucosaminesulfaat te kiezen als je toch het supplement wilt proberen.
Bijwerkingen
Dit voedingssupplement is niet zo uitgebreid op veiligheid en bijwerkingen als officiële geneesmiddelen getest. Dit betekent dat de bijwerkingen niet heel duidelijk zijn. Lareb meet de bijwerkingen en komt tot de volgende bijwerkingen:
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen):
-
Maagdarmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, diarree of verstopping.
-
Hoofdpijn en vermoeidheid.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen):
-
Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, een rode huid en jeuk.
-
Duizeligheid.
-
Leveraandoeningen. Je kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.
Overleg bij klachten altijd met je arts. Raadpleeg je arts als je te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.
Heb ik een recept nodig?
Producten met glucosamine staan sinds 2005 geregistreerd als geneesmiddelen en zonder recept verkrijgbaar zijn bij apotheken en drogisterijen onder merknamen zoals Dolenio, Glucosamine Pharma Nord, en Roter Glucosamine. Glucosamine is ook beschikbaar als voedingssupplement onder verschillende namen en sterktes. Deze supplementen hebben geen gegarandeerde constante hoeveelheid actieve stof, en hun werkzaamheid is niet wetenschappelijk onderzocht. Vaak bevatten ze ook andere stoffen zoals chondroïtine of calcium, die effect hebben op botten en gewrichten.
Waarschuwingen
Glucosamine kan een invloed hebben op de werking van bepaalde bloedverdunners (vitamine-K-antagonisten). Gebruik dit supplement niet in combinatie met dit type medicatie zonder overleg met een arts. Andere bloedverdunners zoals aspirine vormen geen probleem.
- Niet gebruiken tijdens een antibioticakuur.
- Niet gebruiken als jonger dan 18 jaar.
- Niet gebruiken bij hart- en vaatziekten in verband met een stijging mogelijk van de cholesterol.
- Niet gebruiken bij glaucoom (verhoogde oogboldruk).
- Niet gebruiken bij klachten als gevolg van astma.
- Niet gebruiken bij een ernstige schaaldierenallergie.
- Niet gebruik tijdens de zwangerschap en periode van borstvoeding.
- Diabetici dienen de bloedsuikerspiegel te controleren tijdens de eerste weken van gebruik.
Conclusie
Glucosamine heeft weinig tot geen werking op de verlaging van pijn of vergroting bewegingsvrijheid en als deze er wel is is dit zeer waarschijnlijk door het placebo-effect. Het advies is om eerst te starten met spierversterkende oefeningen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Door sterkere spieren ontlast je de gewrichten bij dagelijks gebruik.
