Inloggen FIT PRO
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Kun je plaatselijk vet verbranden?

          Wat is de beste methode om vet te verbranden?

          Hoe kun je genieten van het kerstdiner zonder aan te komen?

          Hoeveel calorieën heb ik nodig per dag?

          Krachttraining voor betere hardloopprestaties

          Fit op wintersport: welke oefeningen zijn goed?

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Hoe lang moet ik rusten tussen de trainingen?

          Is minder lang in bed liggen de oplossing tegen slapeloosheid?

          Vergroot stress de blessurekans?

          Welk tijdstip is het beste voor je training? Ochtend of avond?

          Feit of fabel: mogen je knieën voorbij je tenen?

          Welke bench press variatie is het beste? [Onderzoek]

          Train je met de incline bench press meer de bovenkant borst?

          Onderzoek: hip thrust vs squat voor grotere billen [update]

          Hoe stel ik goede en realistische doelen?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Onderzoek: meer kans op de datingmarkt? Overdrijf niet met je spieren!

          Hoe krijg ik meer symmetrie in mijn fysiek?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Hoe snel verlies je spiermassa en spierkracht?

          Kom je sneller aan als je ’s avonds laat eet?

          Onderzoek: maakt de verdeling en timing van eiwitten uit voor je spieren?

          Wat zijn de voor- en nadelen van calorieën tellen?

          Sporten en de ramadan: hoe combineer je dit?

          Wat werkt beter: whey of caseïne voor het slapen gaan?

          Kun je creatine en cafeïne combineren?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
InloggenFIT PRO
sixpack-trainen
FIT.nl Gezondheid De spijsvertering van mond...
Neeke Smit
Auteur: Neeke Smit, BSc.Sportdiëtiste & personal coach
13 apr. 2021 geplaatst
13 apr. 2021 geüpdatet

Gezondheid

De spijsvertering van mond tot kont

Gezondheid

Hoe werkt onze spijsvertering precies? Onze diëtist Neeke legt uit wat er gebeurt met je eten, van mond tot kont.
Neeke Smit
Auteur: Neeke Smit, BSc.Sportdiëtiste & personal coach

Inhoudsopgave

  • Mond
  • Slokdarm
  • Maag
  • Dunne darm
  • Dikke darm
Lees meer

Deel dit artikel

facebook whatsapp linklink gekopieërd!

Spijsvertering betekent letterlijk het verteren van spijzen, ofwel voedsel. De spijsvertering is het afbreken van voeding tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Deze voedingsstoffen worden bijvoorbeeld gebruikt voor energie of bouwstof. In dit artikel zal ik per ‘onderdeel’ van de spijsvertering beschrijven hoe de processen hier werken.

Tijdens de spijsvertering vinden er verschillende processen plaats. Denk aan de bewerking van voeding, voortbewegen van de spijsbrij, vermenging met kliersappen, absorptie van voedingsstoffen en uitscheiding van onverteerbare resten.

De spijsvertering is een ingewikkeld proces waarbij meerdere organen betrokken zijn. De weg van mond tot anus duurt zo’n 24 tot 48 uur. Afhankelijk van wat je gegeten hebt en hoe makkelijk dit te verteren is.

Inhoudsopgave

  • Mond
  • Slokdarm
  • Maag
  • Dunne darm
  • Dikke darm

Mond

De spijsvertering begint daar waar het eten in ons lichaam komt: in de mond. Maar eigenlijk begint de spijsvertering al voordat je het eten daadwerkelijk in je mond hebt gestopt.

Voedsel dat er lekker uit ziet of lekker ruikt zorgt namelijk ervoor dat er al bepaalde processen in gang worden gezet. In de mondholte en in de maag worden dan al spijsverteringssappen afgescheiden. In de mond gebeurt dit door speekselklieren. Per dag kan je wel een liter speeksel aanmaken!

In de mond wordt de voeding fijngekauwd en vermengd met speeksel. Het speeksel past zich aan op de soort voeding en kan dun en waterig zijn, maar ook slijmerig. Speeksel maakt het voedsel glibberig waardoor het gemakkelijker is om door te slikken. Maar dat is niet alles. In speeksel zit het enzym amylase. Dit is een koolhydraatsplitsend enzym die zetmeel afbreekt tot maltose.

Slokdarm

Als de voeding wordt doorgeslikt gaat deze via de slokdarm naar de maag. De slokdarm is een gespierde buis van 25 á 30 cm. Vloeibare voeding doorloopt de slokdarm erg snel. Vast voedsel wordt door het samentrekken van kringspieren in de slokdarm voortgestuwd naar de maag. Daarvoor moet het eten nog wel door een sluitspiertje, de slokdarmsfincter. Deze spier zorgt er ook voor dat eten en maagzuur uit de maag niet meer terug omhoog komt.

Maag

De binnenkant van de maag is bekleed met een dikke laag slijmvlies. Dit slijmvlies beschermt de maag tegen het zure maagsap. Het bevat ook klieren die dit maagsap afscheiden. De aanmaak van maagsap wordt al gestimuleerd als de voeding in de mond is. Het zoutzuur in maagsap maakt ziekmakende bacteriën in het voedsel dood.

Daarnaast zitten er verschillende verteringsenzymen in maagsap. Namelijk: maaglipase en pepsine. Pepsine wordt als inactief pepsinogeen geactiveerd door een zuur milieu met een pH rond de 2. Het breekt complete eiwitten af tot peptiden. Maaglipase splitst geëmulgeerde vetten tot glycerol en vetzuren.

De verblijfsduur van de voeding in de maag is afhankelijk van de samenstelling van de voeding en de activiteit van de darmen. Eiwitrijke voeding blijft langer in de maag dan koolhydraatrijke voeding. Vetten vertragen de maagbeweging en maagontlediging. De verblijfsduur in de maag wordt geregeld door hormonen en zenuwgeleiding vanuit de darmen en kan oplopen tot maximaal 6 uur.

De voeding wordt vermengd met speeksel, maagsap en zoutzuur en verandert daarmee in een brij. Deze wordt chymus genoemd. De maagspieren duwen de chymus naar de maagportier. Dit is de sluitspier die de overgang vormt naar de twaalfvingerige darm.

Dunne darm

De dunne darm bestaat uit de twaalfvingerige darm (duodenum), nuchtere darm (jejunum) en kronkeldarm (ileum).

Duodenum

In kleine hoeveelheden komt de zure maaginhoud in het duodenum. Dit proces noemen we de maagontlediging. Zodra de zure chymus in het duodenum komt sluit het maagportier. Pas als de zure chymus geneutraliseerd is door alvleeskliersap, opent de maagportier zich weer. In het duodenum bevinden zich de kliertjes van Brunner en Lieberkühn die een deel van het darmsap leveren. Daarnaast komen er in dit deel van de darmen verteringssappen van de lever en alvleesklier bij. Namelijk gal en alvleeskliersap.

Lever

De lever speelt een belangrijke rol in het spijsverteringsproces. Alle stoffen die zijn opgenomen in het bloed komen eerst via de poortader langs de lever. De lever bewerkt deze voedingsstoffen en zet ze om in bouwstoffen of energie. Of hij maakt schadelijke stoffen zoals alcohol onschadelijk.

Daarnaast maken levercellen voortdurend gal aan, wat vervolgens wordt afgegeven aan de galblaas.

Galblaas

Bij het eten van een vetrijke maaltijd scheidt het duodenum het hormoon cholecystokine af. Dit hormoon laat de galblaas samentrekken waardoor de inhoud in het duodenum uitkomt. Gal bestaat uit water, galzure zouten, cholesterol en bilirubine. Galzure zouten emulgeren vetten, zodat de vetsplitsende enzymen hier op in kunnen werken. De galzure zouten worden in de dikke darm weer opgenomen en teruggevoerd naar de lever.

Alvleesklier

In de alvleesklier worden de hormonen insuline en glucagon aangemaakt. Deze hormonen houden de bloedsuikerspiegel in balans. De alvleesklier (pancreas) maakt daarnaast ook alvleeskliersap aan. Deze bestaat uit water, natriumbicarbonaat en verschillende enzymen voor de afbraak van koolhydraten, eiwitten en vetten.

  • Amylase splitst zetmeel in maltose.
  • Pancreaslipase splitst vetten in vetzuren en glycerol.
  • Carboxypeptidase breekt losse aminozuren van een peptide af.

De aanmaak van alvleeskliersap wordt gestimuleerd door twee hormonen: secretine en pancreaozymine. Secretine stimuleert de afscheiding van zouten en water in het pancreassap en pancreaozymine is verantwoordelijk voor de enzymen.

Jejunum en ileum

Het grootste deel van de voedselvertering en opname vindt in dit deel van de darmen plaats. Eiwitten, vetten en koolhydraten worden hier verder afgebroken tot opneembare stoffen. Omdat de wand van de dunne darm sterk geplooid is, heeft deze een groot oppervlakte. Hierin liggen de darmsapklieren verborgen.

Darmsap bevat de enzymen sacharase, maltase en lactase (disachariden) die sacharose, maltose en lactose afbreken tot glucose, fructose en galactose (monosachariden). Eiwitsplitsende enzymen in darmsap zoals dipeptidasen en aminopeptidasen breken resterende eiwitbrokken tot aminozuren. Resterende vetten worden gesplitst tot vetzuren en glycerol. Deze stoffen kunnen nu opgenomen worden.

De wand van de dunne darm heeft kleine uitsteeksels die op vingers lijken. Dit noemen we de darmvilli of darmvlokken. Deze nemen de voedingsstoffen op, waarna deze via de darmwand in het bloed terecht komen. De onverteerbare resten gaan naar de dikke darm.

Dikke darm

De dunne darm gaat over in de dikke darm (colon). Bij deze overgang zit een blind gedeelte: de blinde darm, met zijn wormvormige aanhangsel, de appendix.

Het eerste deel van de dikke darm bevat veel darmbacteriën, de darmflora. In de dikke darm worden geen spijsverteringssappen meer afgescheiden, maar wel veel slijm. De resten van de spijsvertering worden gemengd met dit slijm en de bacteriën, terwijl water en zouten worden onttrokken en opgenomen. Gaat dit te snel en wordt er te weinig vocht uit de poep gehaald, dan krijg je last van diarree. Gaat het te langzaam, dan kan je last krijgen van verstopping.

Deze ingedikte restant, ook wel feces genoemd, bestaat uiteindelijk uit vezels, water, slijm, bacteriën, afgestorven darmwandcellen, bilirubine en zouten. De feces komt in de endeldarm. Als deze vol is gaat er een seintje naar de hersenen waarna je naar het toilet moet. En we weten allemaal hoe dat afloopt. 😉

Neeke Smit
Neeke Smit, BSc.
Sportdiëtiste & personal coach
Neeke is (sport)diëtist (officieel geregistreerd in het kwaliteitsregister Paramedici) & gecertificeerd trainer bij FIT.nl. Haar doel is om jou te helpen zo gezond mogelijk te leven. Zonder restricties, zonder onzin en op een leuke manier. Ze is allergisch voor fabeltjes en hypes over voeding en voorziet je graag van de laatste inzichten over een gezonde leefstijl. Neeke besteedt haar vrije tijd het liefst op de kop tijdens paaldansen of yoga. Of tot rust komend in de natuur met een rondje hardlopen of wandelen met haar hond. Waar je haar 's nachts voor wakker mag maken? Pindakaas! ❤️Lees hier meer over de missie van FIT.nl. Lees meer

Referenties

[1]

Hartman, E. (2006), Mens en voeding. Utrecht: ThiemeMeulenhoff

[2]

Grégoire, L., Straaten-Huygen, A. T., Trompert, R. J., & Vermeij, T. (2014). Anatomie en fysiologie van de mens. ThiemeMeulenhoff.

[3]

Vrijenhoek, J. H. (2010). 11 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel. Pathologie en geneeskunde voor fysiotherapie, bewegingstherapie en ergotherapie, 71.

Lees meer

Andere artikelen voor jou

  • Helpen cranberry’s tegen een blaasontsteking?

    Helpen cranberry’s tegen een blaasontsteking?

    Door Jeroen van der Mark
  • Wat kun je doen tegen obstipatie?

    Wat kun je doen tegen obstipatie?

    Door Neeke Smit
  • De nieuwe beweegrichtlijn: wat is er veranderd?

    De nieuwe beweegrichtlijn: wat is er veranderd?

    Door Neeke Smit

Contact & adres:

E: team@fit.nl
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact