FIT.nl mobile logo
Inloggen FIT Premium
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Waarom krimpen je borsten als je afvalt?

          Afvallen zonder dieet: 15 handige tips

          Helpen eetlustremmers om af te vallen?

          Slimme weegschaal: niet bepaald betrouwbaar

          Hardlopers presteren beter door extra krachttraining

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Trainingsmaskers, zin of onzin?

          Kun je een slaaptekort inhalen?

          Je slaap meten. Wat heb je er aan?

          Onderzoek: ‘slechte slapers zijn minder aantrekkelijk’

          Hoe kan sporten je slaapkwaliteit beïnvloeden?

          Gebruik van de pil van invloed op je spiermassa en kracht?

          Onderzoek: sterker door niet aan je spieren te denken

          Hoe combineer je voetbal en krachttraining?

          Hoe bouw je snel spiermassa op?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Interessant onderzoek: het herkaderen van je gedachten helpt tegen emotie-eten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Minder snel spiermassa en herstel als je ouder wordt?

          Hoe behoud je spiermassa en spierkracht tijdens je vakantie?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Eten en sporten: wat moet ik eten voor en na de training?

          Is alcohol een gevaar voor je spiermassa?

          Is soja slecht voor je testosteron als man?

          Hoe verloopt de vertering van eiwitten?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

          Wat zijn de voor- en nadelen van creatine?

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT Premium
sixpack-trainen
FIT.nl / Gezondheid / De spijsvertering van mond tot kont

Gezondheid

De spijsvertering van mond tot kont

Gezondheid

Hoe werkt onze spijsvertering precies? Onze diëtist Neeke legt uit wat er gebeurt met je eten, van mond tot kont.
Auteur: Neeke Smit, BSc.Sportdiëtiste & personal coach
Gepubliceerd: 13 april 2021
Laatste update: 13 april 2021
Leestijd: 5 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Spijsvertering betekent letterlijk het verteren van spijzen, ofwel voedsel. De spijsvertering is het afbreken van voeding tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Deze voedingsstoffen worden bijvoorbeeld gebruikt voor energie of bouwstof. In dit artikel zal ik per ‘onderdeel’ van de spijsvertering beschrijven hoe de processen hier werken.

Tijdens de spijsvertering vinden er verschillende processen plaats. Denk aan de bewerking van voeding, voortbewegen van de spijsbrij, vermenging met kliersappen, absorptie van voedingsstoffen en uitscheiding van onverteerbare resten.

De spijsvertering is een ingewikkeld proces waarbij meerdere organen betrokken zijn. De weg van mond tot anus duurt zo’n 24 tot 48 uur. Afhankelijk van wat je gegeten hebt en hoe makkelijk dit te verteren is.

Inhoudsopgave

  • Mond
  • Slokdarm
  • Maag
  • Dunne darm
  • Dikke darm

Mond

De spijsvertering begint daar waar het eten in ons lichaam komt: in de mond. Maar eigenlijk begint de spijsvertering al voordat je het eten daadwerkelijk in je mond hebt gestopt.

Voedsel dat er lekker uit ziet of lekker ruikt zorgt namelijk ervoor dat er al bepaalde processen in gang worden gezet. In de mondholte en in de maag worden dan al spijsverteringssappen afgescheiden. In de mond gebeurt dit door speekselklieren. Per dag kan je wel een liter speeksel aanmaken!

In de mond wordt de voeding fijngekauwd en vermengd met speeksel. Het speeksel past zich aan op de soort voeding en kan dun en waterig zijn, maar ook slijmerig. Speeksel maakt het voedsel glibberig waardoor het gemakkelijker is om door te slikken. Maar dat is niet alles. In speeksel zit het enzym amylase. Dit is een koolhydraatsplitsend enzym die zetmeel afbreekt tot maltose.

Slokdarm

Als de voeding wordt doorgeslikt gaat deze via de slokdarm naar de maag. De slokdarm is een gespierde buis van 25 á 30 cm. Vloeibare voeding doorloopt de slokdarm erg snel. Vast voedsel wordt door het samentrekken van kringspieren in de slokdarm voortgestuwd naar de maag. Daarvoor moet het eten nog wel door een sluitspiertje, de slokdarmsfincter. Deze spier zorgt er ook voor dat eten en maagzuur uit de maag niet meer terug omhoog komt.

Maag

De binnenkant van de maag is bekleed met een dikke laag slijmvlies. Dit slijmvlies beschermt de maag tegen het zure maagsap. Het bevat ook klieren die dit maagsap afscheiden. De aanmaak van maagsap wordt al gestimuleerd als de voeding in de mond is. Het zoutzuur in maagsap maakt ziekmakende bacteriën in het voedsel dood.

Daarnaast zitten er verschillende verteringsenzymen in maagsap. Namelijk: maaglipase en pepsine. Pepsine wordt als inactief pepsinogeen geactiveerd door een zuur milieu met een pH rond de 2. Het breekt complete eiwitten af tot peptiden. Maaglipase splitst geëmulgeerde vetten tot glycerol en vetzuren.

De verblijfsduur van de voeding in de maag is afhankelijk van de samenstelling van de voeding en de activiteit van de darmen. Eiwitrijke voeding blijft langer in de maag dan koolhydraatrijke voeding. Vetten vertragen de maagbeweging en maagontlediging. De verblijfsduur in de maag wordt geregeld door hormonen en zenuwgeleiding vanuit de darmen en kan oplopen tot maximaal 6 uur.

De voeding wordt vermengd met speeksel, maagsap en zoutzuur en verandert daarmee in een brij. Deze wordt chymus genoemd. De maagspieren duwen de chymus naar de maagportier. Dit is de sluitspier die de overgang vormt naar de twaalfvingerige darm.

Dunne darm

De dunne darm bestaat uit de twaalfvingerige darm (duodenum), nuchtere darm (jejunum) en kronkeldarm (ileum).

Duodenum

In kleine hoeveelheden komt de zure maaginhoud in het duodenum. Dit proces noemen we de maagontlediging. Zodra de zure chymus in het duodenum komt sluit het maagportier. Pas als de zure chymus geneutraliseerd is door alvleeskliersap, opent de maagportier zich weer. In het duodenum bevinden zich de kliertjes van Brunner en Lieberkühn die een deel van het darmsap leveren. Daarnaast komen er in dit deel van de darmen verteringssappen van de lever en alvleesklier bij. Namelijk gal en alvleeskliersap.

Lever

De lever speelt een belangrijke rol in het spijsverteringsproces. Alle stoffen die zijn opgenomen in het bloed komen eerst via de poortader langs de lever. De lever bewerkt deze voedingsstoffen en zet ze om in bouwstoffen of energie. Of hij maakt schadelijke stoffen zoals alcohol onschadelijk.

Daarnaast maken levercellen voortdurend gal aan, wat vervolgens wordt afgegeven aan de galblaas.

Galblaas

Bij het eten van een vetrijke maaltijd scheidt het duodenum het hormoon cholecystokine af. Dit hormoon laat de galblaas samentrekken waardoor de inhoud in het duodenum uitkomt. Gal bestaat uit water, galzure zouten, cholesterol en bilirubine. Galzure zouten emulgeren vetten, zodat de vetsplitsende enzymen hier op in kunnen werken. De galzure zouten worden in de dikke darm weer opgenomen en teruggevoerd naar de lever.

Alvleesklier

In de alvleesklier worden de hormonen insuline en glucagon aangemaakt. Deze hormonen houden de bloedsuikerspiegel in balans. De alvleesklier (pancreas) maakt daarnaast ook alvleeskliersap aan. Deze bestaat uit water, natriumbicarbonaat en verschillende enzymen voor de afbraak van koolhydraten, eiwitten en vetten.

  • Amylase splitst zetmeel in maltose.
  • Pancreaslipase splitst vetten in vetzuren en glycerol.
  • Carboxypeptidase breekt losse aminozuren van een peptide af.

De aanmaak van alvleeskliersap wordt gestimuleerd door twee hormonen: secretine en pancreaozymine. Secretine stimuleert de afscheiding van zouten en water in het pancreassap en pancreaozymine is verantwoordelijk voor de enzymen.

Jejunum en ileum

Het grootste deel van de voedselvertering en opname vindt in dit deel van de darmen plaats. Eiwitten, vetten en koolhydraten worden hier verder afgebroken tot opneembare stoffen. Omdat de wand van de dunne darm sterk geplooid is, heeft deze een groot oppervlakte. Hierin liggen de darmsapklieren verborgen.

Darmsap bevat de enzymen sacharase, maltase en lactase (disachariden) die sacharose, maltose en lactose afbreken tot glucose, fructose en galactose (monosachariden). Eiwitsplitsende enzymen in darmsap zoals dipeptidasen en aminopeptidasen breken resterende eiwitbrokken tot aminozuren. Resterende vetten worden gesplitst tot vetzuren en glycerol. Deze stoffen kunnen nu opgenomen worden.

De wand van de dunne darm heeft kleine uitsteeksels die op vingers lijken. Dit noemen we de darmvilli of darmvlokken. Deze nemen de voedingsstoffen op, waarna deze via de darmwand in het bloed terecht komen. De onverteerbare resten gaan naar de dikke darm.

Dikke darm

De dunne darm gaat over in de dikke darm (colon). Bij deze overgang zit een blind gedeelte: de blinde darm, met zijn wormvormige aanhangsel, de appendix.

Het eerste deel van de dikke darm bevat veel darmbacteriën, de darmflora. In de dikke darm worden geen spijsverteringssappen meer afgescheiden, maar wel veel slijm. De resten van de spijsvertering worden gemengd met dit slijm en de bacteriën, terwijl water en zouten worden onttrokken en opgenomen. Gaat dit te snel en wordt er te weinig vocht uit de poep gehaald, dan krijg je last van diarree. Gaat het te langzaam, dan kan je last krijgen van verstopping.

Deze ingedikte restant, ook wel feces genoemd, bestaat uiteindelijk uit vezels, water, slijm, bacteriën, afgestorven darmwandcellen, bilirubine en zouten. De feces komt in de endeldarm. Als deze vol is gaat er een seintje naar de hersenen waarna je naar het toilet moet. En we weten allemaal hoe dat afloopt. 😉

Auteur
Sportdiëtiste & personal coach
Geschreven door: Neeke Smit, BSc.
Neeke is (sport)diëtist (officieel geregistreerd in het kwaliteitsregister Paramedici) & gecertificeerd trainer bij FIT.nl. Haar doel is om jou te helpen zo gezond mogelijk te leven. Zonder restricties, zonder onzin en op een leuke manier. Ze is allergisch voor fabeltjes en hypes over voeding en voorziet je graag van de laatste inzichten over een gezonde leefstijl. Neeke besteedt haar vrije tijd het liefst op de kop tijdens paaldansen of yoga. Of tot rust komend in de natuur met een rondje hardlopen of wandelen met haar hond. Waar je haar 's nachts voor wakker mag maken? Pindakaas! ❤️Lees hier meer over de missie van FIT.nl.

Andere artikelen voor jou

  • Is op jonge leeftijd sporten bevorderlijk voor later?

    Is op jonge leeftijd sporten bevorderlijk voor later?

    Door Robert Jan Tinge
  • PCOS: wat is het en wat is de beste behandeling?

    PCOS: wat is het en wat is de beste behandeling?

    Door Laura Louwes
  • Wat zijn de positieve effecten van zelfbevrediging?

    Wat zijn de positieve effecten van zelfbevrediging?

    Door Jeroen van der Mark
  • Is het slecht om je vingers te knakken?

    Is het slecht om je vingers te knakken?

    Door Jeroen van der Mark

Referenties

[1]

Hartman, E. (2006), Mens en voeding. Utrecht: ThiemeMeulenhoff

[2]

Grégoire, L., Straaten-Huygen, A. T., Trompert, R. J., & Vermeij, T. (2014). Anatomie en fysiologie van de mens. ThiemeMeulenhoff.

[3]

Vrijenhoek, J. H. (2010). 11 aandoeningen van het spijsverteringsstelsel. Pathologie en geneeskunde voor fysiotherapie, bewegingstherapie en ergotherapie, 71.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact