Overgewicht toch geen invloed op levensverwachting?

Misschien heb je de volgende krantenkop al meerdere keren voorbij zien komen: “Levensverwachting bij obesitas even hoog als bij een gezond gewicht”. Uit recent onderzoek van het Erasmus MC in Rotterdam kwam naar voren dat de levensverwachting onder de deelnemers niet verschilde tussen de mensen met ernstig overgewicht en mensen met een gezond gewicht [1]. Hoe kan dit?

Het onderzoek

Het antwoord op deze vraag is best complex. De studie werd uitgevoerd onder 6000 deelnemers uit Rotterdam in de leeftijd van 55 jaar of ouder (aan het begin van de studie). Er werd bijgehouden of deze mensen diabetes ontwikkelden en of ze kwamen te overlijden. Uitkomsten van het onderzoek waren als volgt:

• Van de onderzochte groep kreeg 12,4% van de deelnemers diabetes type 2 en kwam 33,7% te overlijden tijdens de studie.
• Mensen met ernstig overgewicht kregen vaker diabetes type 2 en leefden meer jaren met deze ziekte dan mensen met een gezond gewicht.
• Ondanks dat mensen met ernstig overgewicht vaker deze ziekte kregen, was de levensverwachting niet verschillend tussen mensen met ernstig overgewicht en mensen met een gezond gewicht, ongeacht of ze diabetes type 2 hadden of niet.

De conclusie die na publicatie al snel door de media getrokken werd:

Mensen met overgewicht of obesitas worden gemiddeld net zo oud als mensen met een gezond gewicht [2]

Een verklaring voor het gevonden resultaat is dat de medische wetenschap de laatste decennia flinke stappen heeft gemaakt. Er zijn namelijk betere behandelmethodes tegen hart en vaatziektes en diabetes type 2.  Hierdoor kan het verschil in levensduur tussen slanken en mensen met obesitas kleiner zijn geworden [6].

Waarom klopt dit niet?

De resultaten van het onderzoek geven inderdaad aan dat de levensverwachting niet verschilt tussen mensen met ernstig overgewicht en mensen met een gezond gewicht. Echter, dit onderzoek is uitgevoerd onder mensen van 55 jaar en ouder. Dit betekent dat de resultaten mogelijk niet gelden voor jongeren. In tegendeel: uit eerder onderzoek onder jongere mensen is namelijk gebleken dat mensen met ernstig overgewicht juist een kortere levensverwachting hadden dan mensen met een gezond gewicht [3]. Daarnaast hebben mensen met ernstig overgewicht in de leeftijd van 40-60 jaar minder ziektevrije levensjaren [5].

Maakt het dan allemaal niet meer uit als je ouder bent?

Voor jongeren heeft het gewicht dus aanzienlijke invloed op de levensverwachting. Voor deze groep is het dus belangrijk om een gezond gewicht te handhaven. Maar betekent het nu dat ouderen volop mogen snacken, snaaien en stilzitten zonder consequenties? Ik vind van niet. Ook al blijkt er uit het onderzoek dat ouderen met overgewicht niet per definitie een kortere levensduur hebben dan mensen met een gezond gewicht -met overwicht krijg je namelijk wel te maken met een verhoogde kans op diabetes type 2 en minder ziektevrije jaren. Dit is weer van invloed op je kwaliteit van leven. Dus ook voor ouderen blijft het belangrijk om een gezond gewicht te houden om de kans op diabetes type 2 te verkleinen en langer gezond door het leven te gaan.