Misschien ken je ze wel: die mensen waarbij het lijkt alsof een gezonde leefstijl vanzelf gaat. Maar is dit wel zo? Hoe houden deze mensen hun “perfecte” leefstijl vol? Gezond leven is niet gemakkelijk in de huidige maatschappij waarin we fulltime studeren of werken en er een overvloed aan eten beschikbaar is. Je omgeving heeft meer invloed dan je denkt. In dit artikel geef ik tips hoe je je omgeving fit inricht.
Onbewuste keuzes
We maken maar liefst meer dan 200 eetbeslissingen per dag, waarvan de meeste onbewust [1]. Dat is best handig want het maken van een afweging voor elke keuze kost veel tijd en energie. Al deze eetbeslissingen worden genomen terwijl we met andere dingen bezig zijn. Hierdoor zijn deze onbewuste keuzes vaak ongunstig om gezond te eten. Gelukkig zijn er meerdere manieren om het onbewuste eetgedrag in jouw voordeel te laten werken.
De dik makende omgeving
Het wordt steeds duidelijker dat de omgeving van grote invloed is op onze eet-en leefgewoontes. Hieronder beschrijf ik een aantal punten die invloed hebben op onze eetgewoontes.
Zichtbaarheid
Zien eten doet eten. En eten zien doet eten. Vrijwel overal waar we komen worden we geprikkeld door het zien en ruiken van eten. Denk aan de geur van versgebakken brood bij de bakker of reclameborden van eten bij de supermarkt. Helaas is dit in het openbaar erg lastig om te vermijden. Wat je wel kunt aanpakken is de inrichting van je eigen huis. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat mensen die hun ontbijtgranen in het zicht hebben staan 9,5 kg zwaarder zijn dan mensen die dit niet hebben [2]. Het zien van die krokante muesli activeert de hersendelen waar beloning gereguleerd wordt, waardoor elke blik op die ontbijtgranen je aanspoort om iets te eten. Dit komt vooral naar voren in tijden van verveling of stress. Het inpakken van ongezonde voeding in zilverfolie of het verstoppen achter neutrale producten, zoals een pak rijst, kunnen helpen om minder te eten.
Afstand
Hoe verder weg ons voedsel van ons verwijderd is, des te minder we eten. Het omgekeerde telt ook. Als je ergens meer van wilt eten, is het handig om dit juist dichtbij en in het zicht te zetten [3]. Denk aan water, groenten en fruit. Haal je snoepjes van de tafel en leg een fruitschaal neer met een flesje water ernaast.
Variatie
Ik adviseer het al mijn cliënten: varieer met je voeding! Maar helaas kan variatie ook een valkuil zijn. Verandering van spijs doet eten. Wanneer je iets eet, neemt de aangenaamheid van die voeding relatief af ten opzichte van de eerste hap. Door de variatie in kleur, vorm of smaak ben je minder snel uitgekeken op je voeding en eet je dus meer. Het eerste stukje chocolade smaakt bijvoorbeeld lekkerder dan het negende stukje.
Koop om deze reden meer soorten groenten en fruit, maar beperk de keuze in frisdrank, koek en snacks.
Portiegrootte
De grootte van borden, pannen, bekers en opscheplepels hebben invloed op hoeveel je eet. Het suggereert namelijk onbewust iets over wat een normale portie is. Vooral de grootte van het bord waar je elke dag van eet, kan een groot verschil maken tussen afvallen en aankomen. Zo zal een maaltijd groter ogen op een kleiner bord; dit noemen we de Delboeuf illusie [4]. Op een groter bord schep je meer op dan je op een klein bord zou doen. Tegenwoordig worden onze porties steeds groter. Op deze manier krijgen we meer calorieën binnen. Maar door het toenemen van de grootte van onze vorken en lepels nemen we ook grotere happen en schrokken we meer. Dit gulzige eetgedrag zorgt ten eerste voor een opgeblazen buik, maar ook voor een slechtere verzadiging waardoor we weer sneller iets gaan eten.
Richt je omgeving FIT in.
We zijn er nu bewust van hoe de omgeving invloed kan hebben op ons eetgedrag. Maar hoe kan je nu gebruikmaken van deze kennis om dit in je voordeel te laten werken? Hieronder geef ik een aantal tips:
- Zorg ervoor dat je gezonde voeding in het zicht hebt staan. Zet een schaal met fruit neer op tafel, zorg dat er altijd een flesje water in het zicht staat en zorg voor voldoende gezonde voeding in de kast.
- Ongezonde voeding daarentegen kan je beter uit het zicht laten. Zorg dat je snacks niet in huis hebt of bewaar ze uit het zicht. Verpak het ongezonde eten in zilverfolie, waardoor je het niet kan zien en zet het achterin de voorraadkast.
- Variatie zorgt voor overeten. Zorg dus voor veel verschillende soorten groenten en fruit en weinig keuze in snacks en frisdranken.
- Koop kleinere borden en bestek voor kleinere porties.
- Leg ongezonde voeding ver bij je vandaan en gezonde producten dichtbij. Je bent dan eerder geneigd om een gezonde snack te nemen die voor je neus ligt, dan een ongezonde snack die je uit de kelder moet pakken.
