Het huidige advies van de Gezondheidsraad is om 250 gram groente per dag te eten. Dit is echter voor het overgrote deel van de Nederlanders lastig te realiseren. Fabrikanten spelen hier op in en brengen steeds meer groentevarianten van producten op de markt. Denk aan bloemkoolrijst, courgetti of een pizzabodem van bieten. Een ander product wat je tegenwoordig voorbij ziet komen, is de groentechips. Ik vroeg me af, zijn deze wel zo gezond?
Bereidingswijze
Groentechips kun je kant en klaar halen in de winkel. Maar je kunt het ook zelf maken. Zo is er chips te maken van bieten, zoete aardappel, wortel, pastinaak of boerenkool. Snijd hiervoor de groenten in dunne plakjes; hoe dunner hoe beter. Je kunt ervoor kiezen de groenten te frituren, 3 minuten op 180 graden. Of besprenkel ze met olie en bak ze 15 tot 20 minuten in de oven op 180 graden. Hierbij is de ovenvariant natuurlijk de slankere variant.
Invloed van bereiding
Wat mij opvalt in meerdere recepturen die online te vinden zijn, is dat vrijwel altijd de chips besprenkeld wordt met zeezout. Misschien goed voor de smaak, maar op deze manier krijg je snel te veel zout binnen. Dat is helaas niet zo gezond. Groente levert belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen en voedingsvezels. De bereidingswijze heeft invloed op hoeveel voedingsstoffen het lichaam eruit opneemt. Zo verliest groente bij het koken 20-50% van de vitamines en mineralen [1]. Bij bakken en braden in een koekenpan wordt het product zelf meestal niet hoger verwarmd dan 100°C. Doordat er geen water betrokken is bij de bereiding lekken er geen vitamines weg. Antioxidanten in de verschillende groenten zouden volgens onderzoekers beter behouden blijven in de gebakken versies in vergelijking met gekookte groenten. Bij bepaalde groenten is te zien dat de voedingswaarde door verhitting in extra vierge olijfolie zelfs toeneemt.
Groenten behouden dus meer voedingsstoffen als ze gebakken worden in plaats van gekookt. Echter komt dit doordat de groenten niet warmer dan 100 graden Celsius worden. Vooral vitamine B1, B11 en vitamine C zijn gevoelig voor hoge temperaturen. Bij een verhitting boven de 100 graden, zoals bij de bereiding van de chipsgroenten, zullen deze vitamines gedeeltelijk verloren gaan. Bij vitamine B11 zelfs tot maar liefst 80% [2]! Bij verhitting op hogere temperaturen kunnen ook ongezonde stoffen ontstaan. En vergeet niet: als je groenten bakt, nemen ze wel olie of vet op. In vergelijking met gekookte of rauwe groenten bevatten de chips dus meer calorieën en minder micronutriënten [3].
Voedingswaarde
| Reguliere naturel chips (100 gram) | Groentenchips gemiddeld (100 gram) | Groenten gemiddeld (100 gram) | |
| Energie (kcal) | 500 | 485 | 31 |
| Eiwitten (gram) | 5 | 2,5 | 1,8 |
| Koolhydraten (gram) | 45 | 55 | 3,7 |
| Waarvan suikers (gram) | 0,6 | 22 | 1,9 |
| Vet (gram) | 32 | 26 | 0,4 |
| Waarvan verzadigd (gram) | 3 | 3 | 0,1 |
| Zout (gram) | 1 | 0,8 | 0,1 |
[4,5,6]
Conclusie en advies
Groentechips kunnen op verschillende manieren bereid worden, zowel in de oven als in de frituur. Bij de bereiding neemt de groente veel vet op, wat veel extra calorieën levert. Als je zelf de chips maakt, heb je natuurlijk invloed op hoeveel olie je gebruikt en hoeveel calorieën de chips bevat. Maar het zal altijd meer zijn dan verse groenten. Door bakspray te gebruiken en de chips in de oven te bereiden, houd je het aantal toegevoegde calorieën laag. Let ook op dat je niet te veel zout toevoegt voor de smaak. Probeer de chips op smaak te brengen met kruiden, en niet of minder met zout.
Mijn advies is om chipsgroenten te zien als een snack of tussendoortje en zeker niet als vervanging voor de aanbevolen dagelijkse 250 gram groenten. Indien je de chipsgroenten zelf maakt, kies dan bij voorkeur voor plantaardige oliën of vloeibaar bak- en braadvet, welke de gezondere vetten levert. Bakspray levert de minste extra calorieën. Kies echter bij voorkeur niet voor extra vierge olijfolie.
