Honger tijdens het afvallen is geen fijne ervaring en het kan je afvalplannen geregeld saboteren. Onderzoekers uit de Verenigde Staten waren daarom geïnteresseerd of een drankje hoog in eiwitten en vezels helpt om sneller vol te zitten. Hoe dit precies zit lees je hier.
Wat is er al bekend over dit onderwerp?
- Eerder onderzoek laat zien dat de combinatie voedingsvezels met een kleine hoeveelheid eiwitten hetzelfde effect kan hebben op je verzadigingsgevoel als een maaltijd die alleen rijk is aan eiwitten [4-5].
Wat voegt dit onderzoek toe?
- Uit de resultaten van dit onderzoek komt opnieuw naar voren dat een drankje hoog in eiwitten en vezels zorgt voor een grotere vermindering van het hongergevoel dan een drankje laag in eiwitten en vezels.
- Verder was er geen verschil significant verschil te zien tussen de groepen restrained en unstrestrained eaters in de mate van hoe vol ze zich voelden.
Aanleiding onderzoek
Een belangrijke kanttekening bij het eerdere onderzoek naar dit onderwerp is dat het onbekend is of iemand een zogenaamde restrained eater was. In het Nederlands wordt restrained eating ook wel ‘lijngericht eten’ genoemd.
Bij lijngericht eten probeer je een gewenst gewicht te bereiken door opzettelijk je calorie-inname te verminderen. Vaak gaat dit met behulp van een dieet. Dit gaat niet zonder risico, want restrained eating vergroot namelijk de kans op overeten [6,7]. Dit komt omdat lijngerichte eters vaak minder goed op honger en verzadigingsgevoel kunnen eten.
In plaats daarvan laten ze hun eetgedrag eerder bepalen door (strenge) eetregels. Een kleine afwijking van de dieetregels -die ze zichzelf opleggen-resulteert vaak in het alles-of-niets-denken. Je eet bijvoorbeeld één koekje te veel en je denkt gelijk “ik heb het nu toch al verpest, wat maakt het nu allemaal nog uit”. En je eet vervolgens het hele pak op.
Omdat de onderzoekers van deze nieuwe studie vermoeden dat restrained eaters anders reageren dan unrestrained eaters op een drankje hoog in vetten én vezels, besloten ze in dit huidige onderzoek hiervoor te controleren.
Het onderzoek
Aan dit onderzoek deden 50 respondenten mee met overgewicht of obesitas. De respondenten kregen een drankje van 160 kcal met 17 gram eiwitten en 6 gram vezels, of een drankje met 1 gram aan eiwit en 3 gram aan vezels. Beide drankjes hadden evenveel kilocalorieën.
Het onderzoek was dubbel geblindeerd. Dit betekent dat zowel de onderzoekers als de respondenten niet wisten wat voor drankje de deelnemers kregen.
Dertig minuten na het drankje kregen de respondenten een pizzamaaltijd naar keuze. Ze hadden dertig minuten de tijd om de pizza op te eten. Vervolgens werd de mate van verzadiging gemeten via een vragenlijst. Daarnaast kregen de deelnemers de instructie om hun normale dieet en leefstijlpatroon te blijven volgen.
Verder maakten de onderzoekers onderscheid in restrained eaters en unrestrained eaters.
De resultaten
Uit de resultaten van dit onderzoek komt naar voren dat een drankje hoog in eiwitten en vezels zorgt voor een grotere vermindering van het hongergevoel dan een drankje laag in eiwitten en vezels. Maar er was geen significant verschil te zien tussen de groepen restrained en unstrestrained eaters in de mate van hoe vol ze zich voelden.
Daarnaast was de daaropvolgende calorie-inname lager bij de groep ‘hoog in eiwitten en vezels’ dan de groep ‘laag in eiwitten en vezels’. Hierbij geldt wel dat dit effect alleen optrad bij respondenten ouder dan 25 jaar. De jongeren aten na beide drankjes ongeveer evenveel calorieën. Een andere interessante bevinding is dat de respondenten die ouder dan 25 waren gemiddeld genomen meer pizza aten na laag in eiwitten en laag in vezels dan de jongeren.
Wat hier precies de verklaring voor is, is nog onduidelijk. Het bleek wel dat onder de groep jonger dan 25 meer respondenten waren die hoger scoorden op restrained eating. Het kan zijn dat hun eetgedrag grotendeels beïnvloed wordt door dieetregels in plaats van dat ze vooral afgaan op hun hongergevoel. Uit de vragenlijsten kwam namelijk naar voren dat ze in beide situaties na het eten van de pizza nog steeds een verlangen hadden om meer te eten. De onderzoekers geven wel aan dat deze verklaring nog hypothetisch is.
Kanttekeningen
Er zijn wel een aantal kanttekeningen bij dit onderzoek te plaatsen, waaronder de volgende:
Ten eerste is er niet gekeken naar of respondenten op andere momenten op de dag meer of minder gingen eten. Of het drankje invloed had op de totale energie-inname op een dag is dus niet bekend – terwijl dat juist hetgeen is dat je zou willen beïnvloeden. Verder was de energiehoeveelheid van de drankjes vrij laag. Hierdoor worden verschillen tussen de drankjes wellicht minder goed opgemerkt.
In toekomstig onderzoek zou hier meer rekening mee gehouden kunnen worden.
Referenties
[1] Sharafi, M., Alamdari, N., Wilson, M., Leidy, H. J., & Glynn, E. L. (2018). Effect of a high-protein, high-fiber beverage preload on subjective appetite ratings and subsequent ad libitum energy intake in overweight men and women: A randomized, double-blind placebo-controlled, crossover study. Current developments in nutrition, 2(6), nzy022.
[2] Holt, S. H. A., Brand Miller, J. C., Petocz, P., & Farmakalidis, E. (1995). A satiety index of common foods. European journal of clinical nutrition, 49(9), 675-690.
[3] Leidy, H. J., Clifton, P. M., Astrup, A., Wycherley, T. P., Westerterp-Plantenga, M. S., Luscombe-Marsh, N. D., … & Mattes, R. D. (2015). The role of protein in weight loss and maintenance. The American journal of clinical nutrition, 101(6), 1320S-1329S.
[4] Douglas, S. M., Lasley, T. R., & Leidy, H. J. (2015). Consuming beef vs. soy protein has little effect on appetite, satiety, and food intake in healthy adults. The Journal of nutrition, 145(5), 1010-1016.
[5] Bonnema, A. L., Altschwager, D., Thomas, W., & Slavin, J. L. (2015). The effects of a beef‐based meal compared to a calorie matched bean‐based meal on appetite and food intake. Journal of food science, 80(9), H2088-H2093.
[6] Ogden, J., & Wardle, J. (1990). Cognitive restraint and sensitivity to cues for hunger and satiety. Physiology & behavior, 47(3), 477-481.
[7] Abdella, H. M., El Farssi, H. O., Broom, D. R., Hadden, D. A., & Dalton, C. F. (2019). Eating behaviours and food cravings; influence of age, sex, BMI and FTO genotype. Nutrients, 11(2), 377.
