De temperaturen lopen op en het zonnetje begint weer sterker te schijnen. De beste tijd dus om naar buiten te gaan en wat vitamine D op te nemen. Tegelijkertijd krijg je ook het advies om je goed in te smeren. Maar werken deze twee adviezen elkaar niet tegen? Blokkeert zonnebrand de aanmaak van vitamine D?
Vitamine D halen we uit de zon
Ons lichaam haalt vitamine D uit zonlicht. Hoe werkte dit ook alweer?
Onder invloed van zonlicht wordt het lichaam blootgesteld aan uv-b-straling. Vervolgens zet de huid uv-b-straling om in vitamine D. Hoeveel de huid omzet, is voornamelijk afhankelijk van iemands leeftijd, het huidtype, duur van de blootstelling, zonkracht en de hoeveelheid pigment in de huid [1][2][3]. Een geheugensteuntje hierbij is dat de aanmaak voornamelijk plaatsvindt op tijdstippen dat de schaduw van een persoon korter is dan de lichaamslengte.
Hoe werkt de opname van vitamine D?
In het pigment van de huid zit provitamine D, ook bekend als 7-dehydrocholesterol. De ultraviolette straling van zonlicht kan provitamine D omzetten in cholecalciferol: vitamine D3.
15 minuten buitenshuis verblijven waarbij de handen en het gezicht onbedekt zijn, levert ongeveer 2,5-5 microgram vitamine D per dag. Het is niet mogelijk om een te hoge hoeveelheid vitamine D aan te maken in de zon. Hoeveel vitamine D daadwerkelijk wordt aangemaakt is afhankelijk van verschillende factoren:
- duur van blootstelling aan zonlicht
- de pigmentatie van de huid
- het blootgestelde oppervlakte van de huid in de zon
- leeftijd
- intensiteit van de golflengte van de straling [1][2][3].
‘Het advies is om in het voorjaar, de zomer en het najaar elke dag een kwartier tot een half uur tussen 11.00 uur en 15.00 uur met in ieder geval je hoofd en handen onbedekt in de zon te zijn. Wanneer een groter deel van het lichaam wordt blootgesteld, volstaat kortere tijd [4].’
Werkt zonnebrand de opname van vitamine D tegen?
Ons lichaam kan dus vitamine D aanmaken als de huid wordt blootgesteld aan uv-b-straling. Zonnebrand blokkeert juist deze stralen. Heeft het gebruik van zonnebrandcrème dan ook invloed op de aanmaak van vitamine D?
Er zijn hier verschillende onderzoeken naar gedaan. Zowel in het lab als in de praktijk [5][6]. En wat blijkt? Zonnebrandcrème kan inderdaad de vitamine D-productie verminderen! Tegelijkertijd lijkt het er echter op dat in de praktijk de mate waarmee zonnebrandcrème de vitamine D-productie verlaagt klein te zijn. Het is hierbij belangrijk te vermelden dat deze onderzoeken zijn uitgevoerd bij mensen met een lichtere huid. Onderzoek bij mensen met een meer getinte huid kunnen dan ook andere uitkomsten geven [7][8][9]. Jammer, want de wetenschap en mensheid is juist gebaat bij meer inclusiviteit.
Het korte antwoord: zonnebrandcrème kan de aanmaak van vitamine D afremmen, maar dit effect lijkt klein te zijn. Moeten we ons daar zorgen over maken? Nee. En wel hierom: bij de onderzoeken waarbij blijkt dat zonnebrandcrème invloed heeft op de aanmaak van vitamine D gebruiken de deelnemers hun zonnebrand op de juiste manier. Dat wil zeggen de juiste hoeveelheid, de juiste zonbeschermingsfactor (SPF) en de juiste frequentie van aanbrengen. En dat doet het overgrote deel van ons nu juist níet. Vaak smeren we te weinig, niet vaak genoeg of met een te lage SPF. Hierdoor kunnen door het slechtere insmeren uv-b-stralen de huid op sommige plekken nog wel goed bereiken: op plekken waar de dekking niet voldoende is of waar de zonnebrandcrème volledig ontbreekt [10].
Er is een andere mogelijke verklaring voor het in deze studie gevonden geringe vitamine-D-blokkerende effect van zonnebrandcrème. Het is goed mogelijk dat zonnebrandcrème de meeste uv-b-stralen blokkeert, maar niet allemaal. De kleine hoeveelheid uv-b-straling die wel langs de crème in de huid terechtkomt kan zo alsnog de aanmaak van vitamine D op gang brengen [10].
Ons advies: zonnebrand en genoeg vitamine D binnenkrijgen
Ondanks dat het gebruik van zonnebrandcrème invloed kan hebben op de aanmaak van vitamine D raden we het aan om je altijd in te smeren wanneer je gaat zonnen. Zeker in een felle zon. Dit om de kans op huidkanker en huidschade te verkleinen. Probeer voldoende buiten te komen volgens de eerder benoemde richtlijnen. En slik eventueel vitamine D bij indien nodig. Benieuwd wanneer bijslikken nodig is? Lees hier alles over vitamine D.
Check onze vitamine D
Wil je vitamine D kopen om bij te slikken? Bijvoorbeeld omdat je weinig zonlicht krijgt? In onze FIT-shop vind je tussen de supplementen vitamine D3 in de juiste dosering. Hier te vinden: Vitamine D3 van FIT.
Geef een antwoord