Inloggen FIT Premium
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Wat is de beste methode om vet te verbranden?

          Hoe kun je genieten van het kerstdiner zonder aan te komen?

          Hoeveel calorieën heb ik nodig per dag?

          Bierbuik: bestaat het en hoe kom je er vanaf?

          7 fitnessoefeningen voor hardlopers

          Hardlopers presteren beter door extra krachttraining

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Hoe lang moet ik rusten tussen de trainingen?

          Is minder lang in bed liggen de oplossing tegen slapeloosheid?

          Vergroot stress de blessurekans?

          Welk tijdstip is het beste voor je training? Ochtend of avond?

          Train je met de incline bench press meer de bovenkant borst?

          Onderzoek: hip thrust vs squat voor grotere billen [update]

          Maakt de volgorde van oefeningen uit voor kracht & spiermassa?

          15 dingen die ik had willen weten toen ik begon met trainen

          Hoe stel ik goede en realistische doelen?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Hoe krijg ik meer symmetrie in mijn fysiek?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Hoe snel verlies je spiermassa en spierkracht?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Hoe nauwkeurig is het bijhouden van je voeding?

          Milieubewust eten? Kies je groente en fruit slim

          5 meest gestelde vragen over koffie

          Is het belangrijk om elektrolyten aan te vullen tijdens de inspanning?

          Kun je creatine en cafeïne combineren?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT Premium
relatie-testosteron
FIT.nl / Gezondheid / Hebben mannen met een relatie een lager testosteron?

Gezondheid

Hebben mannen met een relatie een lager testosteron?

Gezondheid

Daalt je testosteron als je een lange relatie hebt? Dat lijkt deze studie te stellen. Toch valt er veel meer over te zeggen. Lees het hier!
Jeroen van der Mark
Auteur: Jeroen van der Mark, MSc.Spreker, coach en onderzoeker
Gepubliceerd: 8 december 2022
Laatste update: 10 december 2022
Leestijd: 7 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Het hormoon testosteron wordt in de volksmond ook wel het mannelijk hormoon genoemd. Het imago is dat de boys die vol testosteron zitten helemaal het mannetje zijn en dus echte jagers op de datingmarkt. Een aantal onderzoekers had dan ook de vraag: zit er een verband tussen je testosteronwaardes als man en je relatiestatus? Neemt dit zogenoemde ‘mannelijke’ hormoon bijvoorbeeld af als je niet meer vrijgezel bent?

Als je de data van deze studie vluchtig bekijkt kun je beter na de wittebroodsweken je partner dumpen of maar van een relatie afzien… Hoe zit dit echt? En nog belangrijker: zijn die lagere testosteronlevels iets om je zorgen over te maken als man? 

Inhoudsopgave

  • Het onderzoek
  • Relatie zegt niet altijd iets over oorzaak en gevolg
  • Meer studies keken naar het verband tussen relatie en testosteron.
  • Dit moet je weten:
  • Waarom verschilt die T-waarde tussen mannen met verschillende relatiestatussen?
  • Hoe zit dit bij vrouwen en ouderen?
  • Meer testosteron is meer vreemdgaan?
  • Relatie is wél goed voor je beoordeling van je eigen fysiek
  • Mogelijke kanttekeningen bij dit onderzoek
  • Cortisol speelt mogelijk ook een rol
  • Je bent niet je hormonen

Het onderzoek

Als je de onderstaande afbeelding mag geloven is een lange relatie slecht voor je testosteron als man. Zo blijkt uit een studie bij 76 heteroseksuele mannen waarbij een speekseltest werd afgenomen om hun testosteronlevels te meten [1]. Deze hoge testosteronwaarde (T-waarde), is heilig voor sommige krachtsporters. Een relatief hoge T-waarde wordt namelijk in beperkte mate gelinkt met meer spiermassa en een beter herstel.

relatie-testosteron

In deze afbeelding zie je in de rechter balk duidelijk dat de mannen met een lange relatie (van meer dan een jaar) minder testosteron in hun speeksel hadden. Maar wat zegt dit nu? Is een lange relatie echt ongewenst voor de gemiddelde heteroseksuele man? We nemen je hieronder even mee in hoe je deze resultaten mag interpreteren.

Relatie zegt niet altijd iets over oorzaak en gevolg

Het gaat hier om een zogenaamde observationele studie zonder interventie en met maar één meetmoment. Kortom: het is niet mogelijk om een oorzaak-gevolg uitspraak te doen over een eventueel effect. Het kan immers ook zo zijn dat mannen met een lager testosteronniveau het type is dat zich goed voelt in een lange relatie. Het hoeft dus niet zo te zijn dat T-waardes daadwerkelijk dalen als mannen verkering hebben. We weten in dit geval niet of het veranderen van de relatiestatus een effect heeft op je testosteron.

Binnen wetenschappelijk onderzoek kunnen we je relatiestatus helaas niet forceren. Je ziet het vast niet voor je: een studie waarbij 50% van de deelnemers wordt opgedragen om hun relatie te beëindigen, waarna hun testosteron wordt gemeten… Daarom moeten we het doen met observationele studies, die gewoonweg kijken naar de gegevens van de deelnemers op dat meetmoment.

Meer studies keken naar het verband tussen relatie en testosteron.

Dit moet je weten:

Na een korte zoektocht in de wetenschappelijke literatuur bleek dat deze studie niet op zichzelf staat. Een recente overzichtsstudie bevestigt het beeld. Meerdere onderzoeken beschrijven bijvoorbeeld dat vaders die bij de kinderen blijven en/of in een relatie zitten lagere T-waardes hebben dan single vaders of mannen die geheel ongebonden navigeren door het leven [2].

De verklarende theorie is de zogenaamde The Challenge Hypothesis. Kort gezegd geeft die aan dat “testosteron de agressie bevordert wanneer het gunstig zou zijn voor de voortplanting, zoals het bewaken van een partner, of eventuele seksuele partners.”

Natuurlijk is dit wel heel plat. En misschien niet iets waar jij jezelf of jouw relatie(s) snel in herkent.

Daarom wil je liever weten: wat gebeurt er met dat testosteron als je mannen meerdere maanden volgt?

Meer recent werd een studie (hieronder afgebeeld) uitgebracht waarbij mannelijke studenten één jaar gevolgd werden [3]. Hier kwamen verrassende inzichten uit. Namelijk dat de testosteronwaardes omhoog gingen bij zowel diegenen die hun relatie verbraken (of gedumpt werden…), als de mannen die een relatie aangingen. Diegene die al een relatie hadden, bleven op hetzelfde, relatief lagere testosteron ‘hangen’.

relatiestatus-testosteron-onderzoek

Waarom verschilt die T-waarde tussen mannen met verschillende relatiestatussen?

We stipten al even kort de The Challenge Hypothesis aan als verklaring: de vrijgezelle man of relatie-beginner zit nog vol instincten waar dat testosteron voor nodig is. Een beetje een oermens-theorie dus, en misschien niet helemaal volledig voor de moderne man. Om meer de diepte in te gaan dan deze platte biologische insteek, volgen hier vier mogelijke verklaringen waarom de T-waardes verschillen tussen deze groepen met verschillende relatiestatussen.

1. Korte relatie is nog steeds onzeker

Zoals de data van het eerste onderzoek lijken aan te geven [1], hadden mannen met een korte relatie niet een lagere T-waarde dan vrijgezellen. Dit kan mogelijk komen omdat ze nog niet volledig gebonden zijn aan hun partner en nog concurrentie voelen van andere concurrenten of zich nog half (onbewust) op de dating markt begeven. (In het geval het zo zou zijn dat de T-waardes van de mannen daalden door de lange relatie – maar dat konden we in deze specifieke studie dus niet aantonen.)

Het idee van de link tussen concurrentie en testosteron lijkt wel enige ondersteuning te vinden van eerder onderzoek [4]. Mogelijk geeft het lichaam een signaal om testosteron te blijven afgeven om de seksuele positie te verbeteren. Dat is in deze speculatie althans het doel, maar of dat ook het daadwerkelijke resultaat zal zijn is natuurlijk maar de vraag.

2. Relatie boost je zelfvertrouwen en seksuele activiteit

Diegene die net een relatie aangaan hebben mogelijk meer seksuele activiteit en/of meer bevestiging in hun seksuele waarde. Dit resulteert weer in een hogere afgifte van testosteron, vergeleken met de mannen die al een tijdje ‘bezet’ zijn.

3. Het is maar net hoe je de ‘relatie’ bekijkt

Een andere optie is dat mannen die zich begeven in een relatief korte relatie dat an sich niet als een lange-termijn-commitment zien. Daarbij voelen zij zich (onbewust) genoodzaakt om meer testosteron af te geven om gedreven te blijven om meer (optimale) partners te zoeken.

4. Kip of het ei-verhaal

Het kan ook zo zijn dat mannen met van nature hogere T-waardes mogelijk kortere relaties hebben omdat testosteron seksueel gedrag stimuleert. We weten bijvoorbeeld uit onderzoek: een verhoogd testosteron als gevolg van het winnen van een wedstrijd of positieve levensgebeurtenis leidt tot toegenomen seksuele oriëntatie en seksueel gedrag [5]. ‘Winnen’ geeft een boost aan het zelfvertrouwen en werkt zo als katalysator om de kans op nageslacht te optimaliseren. Die mannen gaan dus sneller op jacht naar potentiële partners, al is het maar voor een korte periode van seksuele actie. Deze jagers met hoge testosteronwaardes proberen het wel eens om verkering te nemen, maar dat strandt gewoonweg ergens in het eerste jaar. Omdat ze te veel om zich heen blijven kijken, vreemdgaan of het om een andere reden voor gezien willen houden.

Nu is het dus de vraag of juist de relatiestatus de hormonale afgifte stimuleert, of dat juist testosteron de oorzaak is van het seksuele gedrag. Het welbekende kip of ei-verhaal binnen cross-sectioneel onderzoek. Wat was er eerst in dit verband?

Hoe zit dit bij vrouwen en ouderen?

Een vergelijkbaar effect lijkt op te treden bij vrouwen. De T-waardes zijn lager zowel bij vrouwen in een relatie als zij die een kind hebben [6][7][8].

Meer testosteron is meer vreemdgaan?

Daarnaast is het nog interessant om te vermelden dat uit het eerste genoemde onderzoek naar voren kwam dat een hoger testosteron niet gelinkt is aan meer kans op vreemdgaan of het denken over vreemdgaan [1]. Maar ook dit moet eerst verder herhaald worden om hier meer duidelijkheid over te krijgen.

Relatie is wél goed voor je beoordeling van je eigen fysiek

Interessante bijvangst bij deze zoektocht: ander onderzoek geeft aan dat mannen in een relatie meer tevreden zijn met hun lichaam [9]. Kortom mannelijke singles zijn naast al dat jagen mogelijk ook meer op zoek op FIT.nl naar tips om hun fysiek te verbeteren.

Mogelijke kanttekeningen bij dit onderzoek

Daarnaast is het natuurlijk een beetje arbitrair om een relatieduur van één jaar als grens te pakken voor de definitie van een meer intieme of lange relatie. Mogelijk verandert het effect als hier meer een schaal gebruikt wordt in maanden of intensiteit. En ook dat er gecontroleerd wordt voor de mate van monogamie, door consentuele pologyamie hierbij te betrekken.

Verder is het meten van de T-waarde door een sample van speeksel niet de meest betrouwbare methode. Maar het is wel makkelijk schaalbaar om grote groepen te analyseren.

Cortisol speelt mogelijk ook een rol

Verder is het interessant om te vermelden dat uit een studie blijkt dat het hormoon cortisol bij speeddating meer bepalend was voor partnerkeuze dan het hormoon testosteron [10]. Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Het is dus de vraag of we bij partnerselectie iets breder moeten kijken dan alleen het “mannelijk” hormoon.

Je bent niet je hormonen

Om af te sluiten: je bent niet je hormonen. Hormonen verklaren maar een deel van je gedrag. Een factoor zoals omgeving is minstens zo belangrijk voor je gedrag en mentale en fysieke gezondheid. Kijk maar naar het verschil in uitkomsten bij minder monogame culturen en relaties, waarbij je mogelijk heel andere effecten en verbanden ziet.

Ook is het interessant als toekomstig onderzoek ook kijkt naar oudere leeftijdscategorieën (vaak studenten omdat het makkelijk te onderzoeken is; zijn vaak onderdeel van dezelfde universiteit) en natuurlijk een breder pallet met niet alleen de heteroseksuele relaties zoals in de bovenstaande onderzoeken.

Plus: een daling van je testosteron hoeft niet per se schadelijk voor je te zijn! Zeker niet als je gelukkiger wordt van je relatie(s) is er geen man overboord. Daarnaast is testosteron niet de grootste voorspeller voor spiermassa. Het is een factor die meespeelt in de mix.

Meer weten over het effect van testosteron en wat de relatie hiermee is met je gezondheid en sportprestaties? Luister de onderstaande podcast.

Auteur
Jeroen van der Mark
Spreker, coach en onderzoeker
Geschreven door: Jeroen van der Mark, MSc.
Jeroen van der Mark is spreker, coach en onderzoeker van FIT.nl. Hij heeft zowel een universitair opleiding als een coachingsopleiding afgerond. De afgelopen jaren heeft hij duizenden mensen online en face to face succesvol geholpen om fitter en gelukkiger te worden. Zijn passie is de wetenschap achter leefstijl, voeding en krachtsport uit te zoeken en te doceren via video's, podcast & artikelen op FIT.nl. Verder is hij schrijver van de succesvolle boeken de FIT Methode & SLANKER. Jeroen is fanatiek krachtsporter en calisthenics atleet en houdt ervan om een rondje te fietsen of sprintjes te trekken op de atletiekbaan. Een allround kracht- en duursporter. Hij lijkt heel serieus op deze foto, maar in het echt is het een lolbroek. Meer weten? Lees hier meer over het team en de missie. Hoogtepunten: 1. Website van het jaar 2021 - 2. Nr. 1 Fitness podcast van NL. 3. - Recent ontwikkeld een nieuwe cursus over gedragsverandering voor leefstijlprofessionals, coaches en diëtisten. Persoonlijk contact met Jeroen voor een workshop, coaching of advies? Hier vind je zijn persoonlijke pagina.

Andere artikelen voor jou

  • Dieet en sport bij diabetes type 2

    Dieet en sport bij diabetes type 2

    Door Neeke Smit
  • Column: wat is FIT zijn?

    Column: wat is FIT zijn?

    Door Erik Huizenga
  • Is op jonge leeftijd sporten bevorderlijk voor later?

    Is op jonge leeftijd sporten bevorderlijk voor later?

    Door Robert Jan Tinge
  • Waarom ruikt je zweet naar ammoniak?

    Waarom ruikt je zweet naar ammoniak?

    Door Erik Huizenga

Referenties

[1]

Farrelly, D., Owens, R., Elliott, H. R., Walden, H. R., & Wetherell, M. A. (2015). The effects of being in a “new relationship” on levels of testosterone in men. Evolutionary Psychology, 13(1), 147470491501300116.

[2]

Grebe, N. M., Sarafin, R. E., Strenth, C. R., & Zilioli, S. (2019). Pair-bonding, fatherhood, and the role of testosterone: A meta-analytic review. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 98, 221-233.

[3]

Dibble, E. R., Goldey, K. L., & van Anders, S. M. (2017). Pair bonding and testosterone in men: Longitudinal evidence for trait and dynamic associations. Adaptive Human Behavior and Physiology, 3(1), 71-90.

[4]

Owens, R. (2017). The role of life history variables in male competitive behaviour (Doctoral dissertation, University of Sunderland).

[5]

Longman, D. P., Surbey, M. K., Stock, J. T., & Wells, J. C. (2018). Tandem androgenic and psychological shifts in male reproductive effort following a manipulated “win” or “loss” in a sporting competition. Human Nature, 29(3), 283-310.

[6]

Barrett, E. S., Tran, V., Thurston, S., Jasienska, G., Furberg, A. S., Ellison, P. T., & Thune, I. (2013). Marriage and motherhood are associated with lower testosterone concentrations in women. Hormones and behavior, 63(1), 72-79.

[7]

Edelstein, R. S., van Anders, S. M., Chopik, W. J., Goldey, K. L., & Wardecker, B. M. (2014). Dyadic associations between testosterone and relationship quality in couples. Hormones and Behavior, 65(4), 401-407.

[8]

Van Anders, S. M., & Goldey, K. L. (2010). Testosterone and partnering are linked via relationship status for women and ‘relationship orientation’for men. Hormones and Behavior, 58(5), 820-826.

[9]

Schneider, C., Bartuschka, J., Voracek, M., & Hennig-Fast, K. (2019). The association of relationship status and sex-life satisfaction with body dissatisfaction and drive for muscularity in male weight-lifters. Frontiers in Psychology, 9, 2759.

[10]

van der Meij, L., Demetriou, A., Tulin, M., Méndez, I., Dekker, P., & Pronk, T. (2019). Hormones in speed-dating: The role of testosterone and cortisol in attraction. Hormones and Behavior, 116, 104555.

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties zijn niet bedoeld voor persoonlijke vragen, stel deze vragen aan onze deskundigen op het forum.

Contact & adres:

Europaweg 8
9723 AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact