Samenstelling en werking van de spieren

Bij een fitnessbeweging worden een aantal complexe lichamelijke processen in werking gezet. Hier lees je waaruit een spier bestaat en hoe een spier precies in beweging komt.

Het initiatief voor een beweging van je lichaam ontstaat in je hersenen. Je hersenen geven een signaal af via een stroomstootje dat verstuurd wordt via de zenuwen naar de spieren. De spieren ontvangen het en trekken samen waardoor je een spierbeweging krijgt.

Je lichaam is instaat om één of meerdere spierweefsel in werking te zetten. Dit gebeurt via motorunits die eigenlijk de verbinding zijn tussen de zenuwen (overbrengers van het signaal) en de spiervezels. De regel is des te sterker het signaal vanuit de hersenen des te meer spieren geactiveerd worden door de motorunits. Hoe meer kracht de beweging kost des te meer type 2 spierweefsels worden aangesproken door het lichaam.

Een spier is uit meerdere elementen opgebouwd, namelijk (groot naar klein):

• Spiervezelbundel
• Spiervezel
• Myofibrillen
• Myofilamenten
• Sarcomeren
• Actine
• Myosine

In een spiervezel zitten veel langgerekte eiwitstructuren, deze noemen we de myofibrillen. Deze myofibrillen liggen in de vezel keurig naast elkaar gerangschikt. Op een myofibril is een structuur te zien van lichte (actine) en donker (myosine) gekleurde delen. Deze donkere en lichte delen liggen netjes naast elkaar (sarcomeer). Een spiervezel bestaat uit meerdere sarcomeren, die op hun beurt weer bestaan uit actinen myosine.

Hoe trekt een spier samen?

Een sterke zenuwprikkel vanuit de hersenen zorgt ervoor dat er in de spiercel energie wordt vrijgemaakt door de splitsing van ATP. Door de vrijgekomen energie schuiven actine en myosine in elkaar. Dit in elkaar schuiven is het gevolg van een ‘knikbeweging’ of ‘roeibeweging’ van eiwitbruggetjes tussen actine en myosine (zie de afbeelding hieronder). Door deze knikbeweging wordt actine verder tussen de myosine getrokken. Door deze beweging worden de sarcomeren korter waardoor een spier uiteindelijk samentrekt enz zich daarna weer ontspant. Tijdens de uitspanning beweegt de actine en myosine uit elkaar.

Referenties:

Kloosterboer, T., Gemser, H., de Haan, F., & Heising, H. (1996). Elementaire trainingsleer en trainingsmethoden. De Vrieseborch.