FIT.nl mobile logo
Inloggen FIT Premium
  • Terug
  • Artikelen
  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact

FIT.nl

Alles over krachttraining, voeding en leefstijl

  • Wetenschappelijk onderbouwd
  • Website van het jaar 2021
  • ★ Trustpilot 9,6 / 10
Menu
FIT.nl
  • Terug
  • Artikelen
          • Afvallen
          • Cardio
          • Herstel
          • Krachttraining
          • Mindset
          • Professionals
          • Spiermassa
          • Voeding
          • Voedingssupplementen

          Waarom krimpen je borsten als je afvalt?

          Afvallen zonder dieet: 15 handige tips

          Helpen eetlustremmers om af te vallen?

          Slimme weegschaal: niet bepaald betrouwbaar

          Hardlopers presteren beter door extra krachttraining

          Intervaltraining: hoe pak je dit het beste aan?

          6 tips voor sporten in de kou

          Trainingsmaskers, zin of onzin?

          Kun je een slaaptekort inhalen?

          Je slaap meten. Wat heb je er aan?

          Onderzoek: ‘slechte slapers zijn minder aantrekkelijk’

          Hoe kan sporten je slaapkwaliteit beïnvloeden?

          Gebruik van de pil van invloed op je spiermassa en kracht?

          Onderzoek: sterker door niet aan je spieren te denken

          Hoe combineer je voetbal en krachttraining?

          Hoe bouw je snel spiermassa op?

          Wanneer fit zijn een obsessie wordt

          Hoe je boodschappenkar je meer doet uitgeven

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Interessant onderzoek: het herkaderen van je gedachten helpt tegen emotie-eten

          Genieten van versterkte muziek tijdens het sporten

          Waarom bewegen goed kan helpen bij overeten

          Coachen op zelfeffectiviteit: cruciaal voor gewichtsbehoud

          Heb ik aanleg voor overgewicht? Wat is hierover waar?

          Is plantaardig eiwit net zo goed voor spieropbouw?

          Minder snel spiermassa en herstel als je ouder wordt?

          Hoe behoud je spiermassa en spierkracht tijdens je vakantie?

          Word je net zo gespierd met eigen lichaamsgewicht?

          Eten en sporten: wat moet ik eten voor en na de training?

          Is alcohol een gevaar voor je spiermassa?

          Is soja slecht voor je testosteron als man?

          Hoe verloopt de vertering van eiwitten?

          Supplementgebruik onder jongeren: wat je moet weten

          5 redenen waarom je geen pre-workout moet kopen

          4 redenen waarom je geen fatburners moet kopen

          Wat zijn de voor- en nadelen van creatine?

  • Tools
    • Fitnessoefeningen [video]
    • Gratis voedingsschema
    • Gratis fitnessschema
    • Begrippen
  • Podcast
    • Podcast voor consumenten
    • Podcast voor professionals
  • Recepten
    • Alle gezonde recepten
    • Vegetarische recepten
    • Vegan recepten
    • Koolhydraatarme recepten
  • Shop ACTIE
  • Over ons
    • Over ons
    • Vacatures
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • Contact
InloggenFIT Premium
diabetes-type1-voeding
FIT.nl / Gezondheid / De invloed van inspanning bij diabetes mellitus type 1

Gezondheid

De invloed van inspanning bij diabetes mellitus type 1

Gezondheid

Heb jij diabetes mellitus type 1 (DM1) en train je fanatiek? Ben je benieuwd naar de effecten van inspanning op je gezondheid? Lees hier de adviezen.
Auteur: Neeke Smit, BSc.Sportdiëtiste & personal coach
Gepubliceerd: 9 januari 2017
Laatste update: 3 februari 2019
Leestijd: 7 minuten

Deel nu

twitter facebook whatsapp email

Heb jij diabetes mellitus type 1 (DM1) en train je fanatiek? Ben je benieuwd naar de effecten van inspanning op je gezondheid? Of ervaar je onverklaarbare schommelingen in je bloedglucose rondom de inspanning? Lees dan snel verder, want in dit artikel leg ik je alles uit over de effecten van inspanning bij type 1 diabetes.

Samenvatting: beweging heeft veel positieve effecten voor mensen met diabetes mellitus type 1 (DM1). Zo verbetert het de algehele conditie, neemt de insulinegevoeligheid toe, verbeteren de bloedlipiden-waarden en neemt het risico op hart-en vaatziekten af. Echter, is er geen sprake van een verbeterde bloedsuikerregulatie. Dit kan worden verklaard door het voorkomen van hypoglycemieën rondom de inspanning door meer te eten of minder medicatie te gebruiken. De sterk verhoogde aanmaak van adrenaline en noradrenaline bij een intensieve inspanning (80% van de VO2max) is een manier om hypoglycemieën na de inspanning te voorkomen.

Effecten van inspanning op de bloedsuikerregulatie dm1

Inspanning bij DM1 heeft verschillende positieve effecten op de gezondheid.

Algehele conditie

Onderzoek laat zien dat bij gelijke inspanning, mensen met DM1 een slechtere conditie hebben dan mensen zonder DM1 [1-4].  De verklaring hiervan is mogelijk een slechtere opname van glucose, maar ook problemen met het zenuwstelsel [5,6]. Echter, verbetert inspanning wel de algehele conditie. Bij een onderzoek met een begeleid trainingsprogramma nam de conditie met 27% toe, zowel bij mensen met DM1 als mensen zonder [7-13].

Hart- en vaatziekten

Mensen met DM1 hebben een hoger risico op een verhoogde bloeddruk en verstoorde bloedlipiden en daarmee een verhoogd risico op hart- en vaatziekten [14]. Uit onderzoek komt naar voren dat inspanning de bloedlipiden-waarden verbeteren. Zo neemt het HDL-cholesterol toe met 8-30% en nemen de triglyceriden (13-15%) en het LDL-cholesterol (8-14%) af [3, 7-10]. Er is nog niet voldoende bewijs voor positieve effecten van inspanning op de bloeddrukv[15]. Hart- en vaatziekten zijn de nummer één doodsoorzaak bij patiënten met DM1 [16]. De bovengenoemde effecten verminderen het risico op hart- en vaatziekten. Diabeten die weinig bewegen, hebben een drie keer zo grote kans om vroegtijdig te overlijden dan diabeten die wel regelmatig sporten [17].

Welzijn

Depressie komt drie keer zo vaak voor bij mensen met diabetes in vergelijking met gezonde mensen. Fysieke activiteit is geassocieerd met een groter gevoel van tevredenheid en welzijn en een verminderd risico op depressie. Deze voordelen zijn tot nu toe alleen bij volwassenen gevonden en niet bij kinderen [18-20].

Insulinebehoefte en bloedglucoseregulatie

Inspanning heeft een positief effect op de insulinebehoefte. Deze vermindert met 6-15%. Echter, verbetert de bloedglucoseregulatie bij sporters met DM2 niet of nauwelijks. Dit is te verklaren door:

  • Een verhoogde energie-inname rondom de inspanning. Enerzijds als energie voor de inspanning of ter voorkoming van een hypoglycemie, wat het glucoseverlagend effect tegenwerkt.
  • Rebound-hypoglycemie na inspanning.
  • Minder gebruik van insuline door een verlaagde insulinebehoefte [15].

Het verhoogde risico op een hypoglycemie rondom inspanning heeft niet alleen invloed op de bloedglucoseregulatie, maar is de grootste barrière voor regelmatige fysieke activiteit bij volwassenen met type 1 diabetes [21]. Uit onderzoek is gebleken dat er binnen 6-12 uur na de inspanning een verhoogd risico is op een hypoglycemie door een verhoogde insulinebehoefte. Dit gebeurt vaak in de nacht. Matig intensieve fysieke inspanning verhoogt het risico op een nachtelijke hypoglycemie met maar liefst 58%! Het risico op een nachtelijke hypoglycemie is bij een waarde van <6 mmol/L voor het slapengaan 250% verhoogt [22].

De rol van adrenaline

Mogelijke interventies om het risico op deze hypoglycemieën te verminderen, kunnen gerealiseerd middels medicatie of voeding. Echter, is dit per persoon, per inspanning en per moment verschillend hoe hiermee om te gaan. Een andere manier om hypoglycemieën te voorkomen, is door middel van adrenaline en noradrenaline. Deze stofjes staan ook wel bekend als epinephrine en norepinephrine. Deze hormonen behoren tot de catecholamines.

Adrenaline bereidt het lichaam voor op snelle actie, en wordt daardoor ook wel het ‘fight or flight’-hormoon genoemd. Adrenaline heeft onder andere invloed op de bloedsuikerspiegel. Het bevordert in de lever en in de spieren de omzetting van glycogeen in glucose. Hierdoor wordt de bloedsuikerspiegel verhoogd. Adrenaline werkt daarnaast de werking van insuline tegen. Noradrenaline heeft vergelijkbare effecten op de bloedsuikerspiegel [23].

Naarmate de inspanningsintensiteit (VO2max) verhoogt, neemt de aanmaak van adrenaline en nordadrenaline toe. Bij een inspanning op 80% van de VO2max is er een explosieve stijging te zien van de hoeveelheid van deze hormonen in het lichaam. Dit resulteert in een verhoogde omzetting van glycogeen in glucose, wat in de bloedbaan komt. Bij een inspanning van 35-65% neemt de aanmaak nauwelijks toe, terwijl de opname van glucose door de spieren wel toeneemt [24]. Kortom:

Bij matig intensieve inspanning is het gebruik van bloedglucose door de spieren hoger dan de glucoseproductie door de lever. Hierdoor daalt de bloedglucose. Bij zeer intensieve inspanning is het gebruik van bloedglucose door de spieren gelijk aan of lager dan de glucoseproductie door de lever waardoor de bloedglucose gelijk blijft of stijgt.

Hoe pas je dit toe in de praktijk?

Bij een zeer intensieve inspanning op 80% of hoger van je VO2max heb je dus over het algemeen weinig of geen extra glucose nodig om een hypoglycemie te voorkomen. Gelukkig hoef je niet altijd op een zeer hoge intensiteit te trainen. Uit onderzoek zijn de volgende punten naar voren gekomen:

  • Een zeer intensieve sprint van 10 seconden na een matig intensieve duurinspanning (40% VO2max) zorgt voor een piek in de aanmaak van adrenaline en noradrenaline en voorkomt hiermee een sterke daling van de bloedglucose na inspanning. Dit effect werkt door tot in de nacht [25].
  • 10 seconden zeer intensief sprinten voor de inspanning is minder effectief dan een sprint na de inspanning.
  • Bij krachttraining is er weinig aanmaak van adrenaline en noradrenaline waardoor de bloedsuiker na inspanning verder zakt [25].
  • De bloedsuiker daalt minder sterk als er eerst krachttraining wordt uitgevoerd gevolgd door cardio dan wanneer er eerst een cardiotraining wordt uitgevoerd en daarna krachttraining [26].
  • Cafeïne, die de aanmaak van adrenaline en noradrenaline stimuleert, zorgt tijdens de inspanning voor een minder sterke daling van de bloedsuikerspiegel. Echter blijkt er in de nacht na de inspanning een sterkere daling te zijn bij cafeïnegebruik tijdens in inspanning.

Referenties

[1] Moy CS, Songer TJ, LaPorte RE et al (1993) Insulin-dependent diabetes mellitus, physical activity, and death. Am J Epidemiol 137:74–81

[2] Nadeau KJ, Regensteiner JG, Bauer TA et al (2010) Insulin resistance in adolescents with type 1 diabetes and its relationship to cardiovascular function. J Clin Endocrinol Metab 95:513–521

[3] Mosher PE, Nash MS, Perry AC, LaPerriere AR, Goldberg RB (1998) Aerobic circuit exercise training: effect on adolescents with well-controlled insulin-dependent diabetes mellitus. Arch Phys Med Rehabil 79:652–657

[4] Niranjan V, McBrayer DG, Ramirez LC, Raskin P, Hsia CC (1997) Glycemic control and cardiopulmonary function in patients with insulin-dependent diabetes mellitus. Am J Med 103:504–513

[5]  Piya MK, Shivu GN, Tahrani A et al (2011) Abnormal left ventricular torsion and cardiac autonomic dysfunction in subjects with type 1 diabetes mellitus. Metabolism 60:1115–1121

[6] Herrero P, Peterson LR, McGill JB et al (2006) Increased myocardial fatty acid metabolism in patients with type 1 diabetes mellitus. J Am Coll Cardiol 47:598–604

[7] Laaksonen DE, Atalay M, Niskanen LK et al (2000) Aerobic exercise and the lipid profile in type 1 diabetic men: a randomized controlled trial. Med Sci Sports Exerc 32:1541–1548

[8] Wallberg-Henriksson H, Gunnarsson R, Henriksson J et al (1982) Increased peripheral insulin sensitivity and muscle mitochondrial enzymes but unchanged blood glucose control in type I diabetics after physical training. Diabetes 31:1044–1050

[9] Yki-Jarvinen H, DeFronzo RA, Koivisto VA (1984) Normalization of insulin sensitivity in type I diabetic subjects by physical training during insulin pump therapy. Diabetes Care 7:520–527

[10] Fuchsjager-Mayrl G, Pleiner J, Wiesinger GF et al (2002) Exercise training improves vascular endothelial function in patients with type 1 diabetes. Diabetes Care 25:1795–1801

[11] Landt KW, Campaigne BN, James FW, Sperling MA (1985) Effects of exercise training on insulin sensitivity in adolescents with type I diabetes. Diabetes Care 8:461–465

[12] Rigla M, Sanchez-Quesada JL, Ordonez-Llanos J et al (2000) Effect of physical exercise on lipoprotein(a) and low-density lipoprotein modifications in type 1 and type 2 diabetic patients. Metabolism 49:640–647.

[13] Wallberg-Henriksson H, Gunnarsson R, Rossner S, Wahren J (1986) Long-term physical training in female type 1 (insulin-dependent) diabetic patients: absence of significant effect on glycaemic control and lipoprotein levels. Diabetologia 29:53–57

[14] Soedamah-Muthu SS, Fuller JH, Mulnier HE, Raleigh VS, Lawrenson RA, Colhoun HM (2006) All-cause mortality rates in patients with type 1 diabetes mellitus compared with a non-diabetic population from the UK general practice research database, 1992–1999. Diabetologia 49:660–666

[15] Chimen, M., Kennedy, A., Nirantharakumar, K. et al. Diabetologia (2012) What are the health benefits of physical activity in type 1 diabetes mellitus? A literature review 55: 542. doi:10.1007/s00125-011-2403-2

[16] Soedamah-Muthu SS, Fuller JH, Mulnier HE, Raleigh VS, Lawrenson RA, Colhoun HM (2006) All-cause mortality rates in patients with type 1 diabetes mellitus compared with a non-diabetic population from the UK general practice research database, 1992–1999. Diabetologia 49:660–666

[17] LaPorte RE, Dorman JS, Tajima N et al (1986) Pittsburgh Insulin-Dependent Diabetes Mellitus Morbidity and Mortality Study: physical activity and diabetic complications. Pediatrics 78:1027–1033

[18] Kokkonen J, Lautala P, Salmela P (1997) The state of young adults with juvenile onset diabetes. Int J Circumpolar Health 56:76–85

[19] Zoppini G, Carlini M, Muggeo M (2003) Self-reported exercise and quality of life in young type 1 diabetic subjects. Diabetes Nutr Metab 16:77–80

[20] Edmunds S, Roche D, Stratton G, Wallymahmed K, Glenn SM (2007) Physical activity and psychological well-being in children with type 1 diabetes. Psychol Health Med 12:353–363

[21] Brazeu, A. (2008) Barriers to Physical Activity Among Patients With Type 1 Diabetes. Diabetes Care. 2008 Nov; 31(11): 2108–2109.doi:  10.2337/dc08-0720

[22] Bachmann, S. (2016) Nocturnal Hypoglycemia and Physical Activity in Children With Diabetes: New Insights by Continuous Glucose Monitoring and Accelerometry. Diabetes Care 2016 Jul; 39(7): e95-e96. http://dx.doi.org/10.2337/dc16-0411

[23] Grégoire, L. (2010) Anatomie en fysiologie van de mens.

[24] Vinuatha, B. (2016) Effect of Exercise Intensity on Glucose Requirements to Maintain Euglycemia During Exercise in Type 1 Diabetes. Geraadpleegd op 12-12-2016 via http://press.endocrine.org/doi/full/10.1210/jc.2015-4026#sthash.fxIPjcm0.dpuf

[25] Bussau, V. (2006) The 10-s Maximal Sprint. Diabetes Care 2006 Mar; 29(3): 601-606. http://dx.doi.org/10.2337/diacare.29.03.06.dc05-1764

[26] Yardley, E. (2012) Effects of Performing Resistance Exercise Before Versus After Aerobic Exercise on Glycemia in Type 1 Diabetes. Diabetes Care 2012 Apr; 35(4): 669-675.
http://dx.doi.org/10.2337/dc11-1844

[27] Zaharieva, D. (2016) Effects of acute caffeine supplementation on reducing exercise-associated hypoglycaemia in individuals with Type 1 diabetes mellitus. Diabet Med. 2016 Apr;33(4):488-96. doi: 10.1111/dme.12857. Epub 2015 Aug 18.

Auteur
Sportdiëtiste & personal coach
Geschreven door: Neeke Smit, BSc.
Neeke is (sport)diëtist (officieel geregistreerd in het kwaliteitsregister Paramedici) & gecertificeerd trainer bij FIT.nl. Haar doel is om jou te helpen zo gezond mogelijk te leven. Zonder restricties, zonder onzin en op een leuke manier. Ze is allergisch voor fabeltjes en hypes over voeding en voorziet je graag van de laatste inzichten over een gezonde leefstijl. Neeke besteedt haar vrije tijd het liefst op de kop tijdens paaldansen of yoga. Of tot rust komend in de natuur met een rondje hardlopen of wandelen met haar hond. Waar je haar 's nachts voor wakker mag maken? Pindakaas! ❤️Lees hier meer over de missie van FIT.nl.

Andere artikelen voor jou

  • Waarom trillen spieren?

    Waarom trillen spieren?

    Door Linde van Welzen
  • Hoe voorkom je achillespeesklachten?

    Hoe voorkom je achillespeesklachten?

    Door Tom Offringa
  • Onderzoek: veel zitten ook ongezond als je veel sport

    Onderzoek: veel zitten ook ongezond als je veel sport

    Door Neeke Smit
  • 8 tips om je beter te beschermen tegen de zon

    8 tips om je beter te beschermen tegen de zon

    Door Jeroen van der Mark

Contact & adres:

Europaweg 8
9723AS Groningen
T: 0502111871

Algemene voorwaarden
Recht op persoonsgegevens
Cookie verklaring
Privacyverklaring

Persoonlijk advies

Heb je een vraag over sport of voeding? Stel dan jouw vraag in de FIT-community. Hier staat ons team van experts klaar om jou te helpen met al je vragen.

Wil je 1 op 1 persoonlijk advies? Dan kun je bij ons terecht voor online coaching. Onze experts staan klaar om je te helpen.

Belangrijk

Deze site geeft geen medisch advies. Wanneer je gezondheidsklachten hebt raden wij je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts (of eventueel specialist).

fitnl-logo
  • FIT-shop
  • Over ons
  • Contact