De doeloriëntatie theorie is een motivatietheorie waarbij er onderscheid gemaakt in prestatiedoelen (performance goals) en taakdoelen (mastery goals). Wij noemen dit uitkomstdoelen en procesdoelen.
Een prestatiedoel is bijvoorbeeld: ‘ik wil hogere cijfers halen dan anderen’. Een taakdoel richt zich veel meer op de intrinsieke waarde van het leren van nieuwe vaardigheden en het opdoen van kennis [1]. Je wilt bijvoorbeeld graag meer leren over natuurkunde. Niet om de beste te zijn, maar omdat je het boeiend vindt.
Deze theorie sluit aan bij de populaire theorie van Carol Dweck over groeimindset. Misschien heb jij daar wel eens van gehoord..
In haar theorie komt naar voren dat iemand met een statische mindset er bijvoorbeeld in gelooft dat slank of dik zijn komt door genen en je er geen invloed op hebt. Terwijl iemand met een groeimindset erin geloof dat je bepaalde vaardigheden kunt ontwikkelen om ergens beter in te worden. Je kunt bijvoorbeeld leren om gezondere maaltijden te koken.
Deze theorie heeft ook raakvlakken met de attributietheorie. Een groei mindset hangt bijvoorbeeld samen met een internal locus of control.
Wat is de relevantie van deze theorie?
Bij coaching is het verstandig om samen met de klant vooral ook de nadruk te leggen op taakdoelen i.p.v. teveel de focus te leggen op prestatiedoelen. Op het laatste heb je namelijk veel minder controle dan op het eerste. Daarnaast is het lastig om te achterhalen welke handelingen een bepaalde uitkomst hebben beïnvloed als je verder geen aandacht hebt besteed aan het proces door middel van het stellen van taakdoelen.
