Wat is de werking van vitamine A?
Vitamine A, of ook wel retinol genoemd, is een in vet oplosbare vitamine en heeft invloed op onder andere het immuunsysteem, het groeiproces bij kinderen, het gezichtsvermogen, de gezondheid van de huid, het tandvlees en de vorming van een aantal hormonen [1].
Het lichaam haalt vitamine A uit dierlijke voeding. Ook kan het lichaam vitamine A zelf maken uit carotenoïden die in plantaardige voeding zitten. Een veelvoorkomende carotenoïde is bèta-caroteen [1].
Welke voedingsmiddelen bevatten vitamine A?
Belangrijke bronnen voor vitamine A zijn boter, vlees, ei, vis en melk(producten). In Nederland wordt vitamine A vaak toegevoegd aan bak- en braadproducten, zoals margarine en halvarine [1].
Welke groenten bevatten vitamine A?
Provitamine A carotenoïden komen ook in fel gekleurde groente en fruit voor. Zoals wortelen, tomaten, bladgroenten en paprika's [1].
Tabel 1: Overzicht vitamine A en betacaroteen per product
| Voedingsmiddel en hoeveelheid | Milligram |
| 400 ml halfvolle melk | 64 |
| 20 gram halvarine | 168 |
| 40 gram 30+-kaas | 71 |
| 100 gram wortels | 932 |
| 50 gram tomaat rauw | 44 |
| 300 gram magere kwark | 40 |
Bron: Mens en Voeding [1]
Hoeveel vitamine A heb je nodig?
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A voor volwassen mannen is 1000 microgram. Voor vrouwen is dit 800-1000 microgram per dag. De veilige bovengrens is vastgesteld op 3000 microgram. Een overschot aan vitamine A wordt meestal veroorzaakt door door een verkeerd gebruik van vitaminepreparaten [1].
Wat is een teveel van vitamine A?
Symptomen van een vitamine A-overschot zijn onder andere een gebrek aan eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn en oogafwijkingen. Een schadelijk vitamine A-overschot ontstaat niet na een éénmalige overschrijding van de 3000 microgram. Zwangere vrouwen moeten wel goed opletten dat ze niet extra vitamine A slikken omdat dit de kans op aangeboren afwijkingen vergroot [1].
Wanneer heb ik een vitamine A-tekort?
Symptomen van een vitamine A-tekort zijn een verminderde weerstand, een droge en schilferige huid en dof haar. Bij een chronisch tekort ontstaan problemen in het gezichtsvermogen. Nachtblindheid is hier een symptoom van, wat kan overgaan in totale blindheid. Dit komt vooral voor in ontwikkelingslanden.
Het risico op een tekort aan vitamine A wordt vergroot wanneer je veel vetten schrapt. Zoals wanneer je geen halvarine op je boterham smeert en alleen maar magere producten eet. [1]
Is het waardevol om vitamine A te gebruiken?
Vitamine A wordt vooral in crèmevorm gebruikt bij verschillende huidaandoeningen zoals acné.
Ook komt in een aantal onderzoeken naar voren dat crème bereid met vitamine A kan helpen bij het verminderen van rimpels. Maar verwacht hier geen wonderen van [2,3,4].
Vitamine A kopen
Heb jij een te kort aan vitamine A? Dan is een van de onderstaande producten een uitkomst. Hier onder staat een overzicht van de meest populaire supplementen met vitamine A.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Bij het gebruik van vitamine A komen zeer zelden de volgende bijwerkingen voor [5]: duizeligheid, braken, diarree, slaperigheid, geïrriteerdheid, hoofdpijn, wazig zien en rode en schilferige huid.
Kan ik vitamine A gebruiken met andere supplementen?
Vitamine A is zover wij weten te gebruiken in combinatie met andere supplementen.
Referenties
[1] Stafleu, A., Veen, J. M., & Vredebregt-Lagas, W. H. (1997). Mens en Voeding. Intro, Baarn.
[2] Kafi, R., Kwak, H. S. R., Schumacher, W. E., Cho, S., Hanft, V. N., Hamilton, T. A., … & Voorhees, J. J. (2007). Improvement of naturally aged skin with vitamin a (retinol). Archives of Dermatology, 143(5), 606-612.
[3] Buglak, N. E., Batrakova, E. V., Mota, R., & Bahnson, E. S. (2018). Insights on Localized and Systemic Delivery of Redox-Based Therapeutics. Oxidative medicine and cellular longevity, 2018.
[4] Weiss, J. S., Ellis, C. N., Headington, J. T., Tincoff, T., Hamilton, T. A., & Voorhees, J. J. (1988). Topical tretinoin improves photoaged skin: a double-blind vehicle-controlled study. Jama, 259(4), 527-532
[5] Apotheek.nl. Vitamine A . Geraadpleegd op 12 juli 2018, via: https://www.apotheek.nl/medicijnen/vitamine-a