Vele dieetgoeroes en ‘foodies’ zweren erbij: appelazijn. Google naar dit goedje en de voordelen vliegen je om de oren. Het zou goed zijn voor je gezondheid, stoelgang en het zou helpen om af te vallen. Maar is dit echt zo'n wondermiddel? En zitten er ook nadelen aan het gebruik van appelazijn? Ik zocht het voor je uit.
Wat is appelazijn?
Appelazijn is een azijn gemaakt van appelsap. Het bevat het gebruikelijke azijnzuurgehalte van azijn en kleine hoeveelheden verschillende bioactieve stoffen die voorkomen in appels [1]. Het kan puur gedronken worden of ingenomen worden in de vorm van capsules of tabletten.
Wat belooft het?
De meeste aanbieders van appelazijn beloven dat het helpt bij het ontgiften van je lichaam.
Daarnaast zou het helpen bij het reguleren van de bloeddruk, het verminderen van acne en het behouden van een mooie huid. Verder zou het extra energie geven en bijdragen aan een betere stofwisseling. En dat is niet alles. Het zou ervoor zorgen dat je lichaam minder vetten opneemt, je sneller verzadigd bent en je bloedsuikerspiegel stabieler blijft [2]. Hierdoor zou het dus ook kunnen helpen bij het afvallen.
Oftewel het klinkt inderdaad als een wondermiddel! Maar zijn deze effecten daadwerkelijk bewezen?
Wat blijkt uit onderzoek?
Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende claims die zijn onderzocht.
Bloeddruk
Appelazijn zou goed voor de bloeddruk. Maar werkt dit echt? Helaas is hier nog weinig onderzoek naar gedaan. Op dit moment lijkt het sterk dat appelazijn de bloeddruk verlaagt [3]. Één onderzoek onder 70 deelnemers met diabetes type 2 liet geen effect op de bloeddruk zien bij het gebruik van appelazijn. De deelnemers werden verdeeld in een interventie- en controlegroep. De interventiegroep kreeg dagelijks 20 ml appelazijn voor 8 weken, de controlegroep kreeg dit niet. Aan het eind van de studie leek de bloeddruk bij de controlegroep zelfs verder gedaald te zijn dan die van de interventiegroep.
Glucosestofwisseling
Ook naar het effect van appelazijn op het glucosemetabolisme is nog erg beperkt onderzoek gedaan. Onderzoeken die bekend zijn laten een mogelijk positief effect zien op de bloedsuikerwaarde. Zo laat eerder genoemd onderzoek onder 70 deelnemers met diabetes type 2 zien dat 20 ml appelazijn tussen de lunch en het diner zorgt voor een lagere nuchtere glucosewaarde [3]. Toch spreken studies elkaar nog sterk tegen. Een onderzoek bij gezonde deelnemers liet een verlagend effect zien op de bloedsuikerspiegel na een maaltijd met een hoge glycemische index. Het effect bij een lage glycemische index was hierbij verwaarloosbaar [4]. Maar tegelijkertijd laat een soortgelijk onderzoek helemaal geen effecten zien op de bloedsuikerwaarde bij gezonde deelnemers [5]. Mogelijk heeft appelazijn een positief effect op de bloedsuikerspiegel bij mensen met diabetes type 2, maar hier moet meer onderzoek naar gedaan worden.
Afvallen en verzadiging
Is er dan concreet en hard bewijs dat appelazijn kan helpen om af te vallen? Helaas zijn de onderzoeken op dit gebied ook beperkt in aantal. Een dierproefonderzoek laat zien dat muizen die appelazijn kregen bij hoog calorische voeding meer aankwamen dan muizen die geen appelazijn kregen. Maar deze laatste groep muizen at ook minder [6]. Deze verlaagde energie-inname werd ook gezien bij een onderzoek onder 175 mensen met overgewicht. Deelnemers die appelazijn kregen, aten minder. Echter waren deze uitkomsten helaas niet statistisch significant – dus het gemeten effect was niet sterk genoeg om hier harde uitspraken over te doen [7]. Een ander onderzoek onder 44 deelnemers met overgewicht die een dieet toegewezen kregen lieten hetzelfde zien. De inname aan energie leek lager bij diegene die appelazijn kregen. Maar ook hier was de uitkomst niet statistisch significant [8].
Die mogelijke afname van eetlust is wel interessant om verder te onderzoeken. Als appelazijn kan helpen om het hongergevoel te verminderen, kan het namelijk ook helpen om gewicht te verliezen. In een onderzoek onder 12 gezonde deelnemers werd hiernaar gekeken. Deelnemers kregen een maaltijd van wit brood, met of zonder appelazijn. Wat bleek: deelnemers die de hoogste dosering appelazijn kregen gaven 2 uur na de maaltijd aan meer verzadigd te zijn dan deelnemers die geen appelazijn kregen. Echter bleek dit effect er niet te zijn bij een maaltijd met een lage glycemische index [9,10]. Maar wellicht is het alsnog beter om meer vezelrijke producten bij de maaltijd te gebruiken dan een scheutje appelazijn.
Hoe zit het dan met de vetverbranding? Hier is helaas geen onderzoek naar gedaan bij mensen. Dierproefonderzoek laat mogelijk wel een toename van de vetverbranding zien, maar dit kunnen we uiteraard niet direct vertalen naar de mens [11].
Huid
Er is dus nog niet voldoende bewijs dat appelazijn iets doet voor onze gezondheid, kijkend naar onder andere gewicht en bloeddruk. Maar hoe zit het met ons uiterlijk? Heeft appelazijn bijvoorbeeld wel een positieve invloed op onze huid? Ook hier is nog weinig onderzoek naar gedaan. In een onderzoek onder 11 patiënten met eczeem en 11 gezonde mensen werd gekeken naar de invloed van appelazijn op de huid. Ze hielden hun arm in verdunde appelazijn. Eerst 14 dagen voor 10 minuten, daarna 14 dagen voor 60 minuten. Er was geen verschil tussen beide groepen. Sterker nog: 73% gaf aan last te hebben van huidongemak door de behandeling en één deelnemer kreeg last van ernstige huidirritatie.
Is het veilig?
Er is op dit moment nog te weinig bewijs om te kunnen zeggen dat appelazijn gezondheidsvoordelen heeft. Veel mensen gebruiken het toch, al is het alleen om het placebo effect. Maar is appelazijn wel veilig om te gebruiken? Appelazijn is behoorlijk zuur. Deze zuurgraad kan bijtend zijn voor de huid [12,13]. Verder kan appelazijn het tandglazuur beschadigen [14] Dit voorkom je niet door het te drinken met een rietje! Maar ook verschillende weefsels kunnen schade oplopen. Denk aan de huidirritatie bij gebruik op de huid, maar ook aan beschadigingen aan de slokdarm en maag. Er wordt zelfs gedacht dat overmatig azijnconsumptie het risico op maagkanker kan verhogen [15]! Ten slotte kan appelazijn invloed hebben op verschillende soorten medicatie.
Conclusie
De veelgenoemde voordelen van het gebruik van appelazijn zijn niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd. Sterker nog, het kan juist slecht zijn voor je gezondheid om dit goedje regelmatig te gebruiken. Wees dus lief voor je lijf en je portemonnee en laat de appelazijn in de schappen staan.
Referenties
[1] Mazza and Murooka. (2009) Vinegars Through the Ages. J Sci Food Agric.
[2] Etos. (d.o.) Appelazijn. Geraadpleegd op 8-1-2020 via https://www.etos.nl/advies/voeding/appelazijn/
[3] Ghlefati, A. et al. (2019) The effect of apple vinegar consumption on glycemic indices, blood pressure, oxidative stress, and homocysteine in patients with type 2 diabetes and dyslipidemia: A randomized controlled clinical trial.
[4] Johnston CS, Buller AJ. (2005) Vinegar and peanut products as complementary foods to reduce postprandial glycemia. J Am Diet Assoc. (2005)
[5] Salbe AD, et al. (2009) Vinegar lacks antiglycemic action on enteral carbohydrate absorption in human subjects. Nutr Res.
[6] Halima BH, et al. (2018) Apple Cider Vinegar Attenuates Oxidative Stress and Reduces the Risk of Obesity in High-Fat-Fed Male Wistar Rats. J Med Food.
[7] Kondo T, et al. (2009) Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. Biosci Biotechnol Biochem.
[8] Khezri, S, et al. (2018) Beneficial effects of Apple Cider Vinegar on weight management, Visceral Adiposity Index and lipid profile in overweight or obese subjects receiving restricted calorie diet: A randomized clinical trial. J Funct Foods.
[9] Ostman E, et al. (2005)Vinegar supplementation lowers glucose and insulin responses and increases satiety after a bread meal in healthy subjects. Eur J Clin Nutr.
[10] Johnston CS, Buller AJ. (2005) Vinegar and peanut products as complementary foods to reduce postprandial glycemia. J Am Diet Assoc.
[11] Kondo T, et al. (2009) Acetic acid upregulates the expression of genes for fatty acid oxidation enzymes in liver to suppress body fat accumulation. J Agric Food Chem.
[12] Luu LA, et al. (2019) Apple cider vinegar soaks 0.5% as a treatment for atopic dermatitis do not improve skin barrier integrity. Pediatr Dermatol.
[13] Feldstein S, Afshar M, Krakowski AC. (2015) Chemical Burn from Vinegar Following an Internet-based Protocol for Self-removal of Nevi. J Clin Aesthet Dermatol.
[14] Gambon DL, Brand HS, Veerman EC. (2012) Unhealthy weight loss. Erosion by apple cider vinegar. Ned Tijdschr Tandheelkd.
[15] Ren JS, et al. (2012) Pickled food and risk of gastric cancer–a systematic review and meta-analysis of English and Chinese literature. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
