Dat het eten van veel zwaar bewerkte voeding* het risico vergroot op fysieke gezondheidsklachten is in meerdere onderzoeken aangetoond [1,2]. Maar hoe zit het eigenlijk met je mentale gezondheid? Heeft het eten van zwaar bewerkte voeding daar ook invloed op?
*Voor de verduidelijking: zwaar bewerkt voedingsproducten zijn bijvoorbeeld chips of koekjes. Onbewerkte voedingsproducten zijn verse voedingsproducten, zoals groente en fruit. Ook een glas sinaasappelsap is licht bewerkt.
Wat is er al bekend over dit onderwerp?
- Uit eerder onderzoek komt naar voren dat een gezond voedingspatroon het risico op een depressie kan verminderen [3-5]. En een voedingspatroon met met veel bewerkte voedingsproducten samenhangt met een slechtere mentale gezondheid [4-5].
Wat voegt dit onderzoek toe?
- Binnen dit cohortonderzoek is opnieuw een samenhang gevonden tussen het eten van zwaar bewerkte voeding en het risico op een depressie [6]. Oftewel, hoe groter het gedeelte van iemands dieet bestond uit zwaar bewerkte voeding, hoe groter het risico op het ontwikkelen van een depressie.
Het onderzoek
Deze studie is een onderdeel van het grootschalige NutriNet-Santé cohortonderzoek. Het onderzoek werd gedaan onder 20.380 vrouwen en 6.350 mannen, in leeftijd variërend tussen de 18 en 65 jaar. De respondenten hadden geen depressieve symptomen bij de start van het onderzoek. De deelnemers werden 5.5 jaar gevolgd. In deze periode kregen 2221 respondenten last van depressieve symptomen.
De resultaten
Uit dit onderzoek komt naar voren dat, hoe groter het gedeelte van iemands dieet bestond uit zwaar bewerkte voeding, hoe groter het risico op het ontwikkelen van een depressie. Wat hier precies de verklaring voor is, is nog onduidelijk.
Een mogelijke verklaring is dat veel zwaar bewerkte voeding stoffen bevat die een negatieve invloed hebben op onze darmflora. Een niet goed werkende darmflora hangt samen met mentale gezondheidsklachten. Maar over de werking van de darmflora is nog te weinig bekend om alleszeggende uitspraken over te doen. Dit heeft er mede te maken met dat veel onderzoeken gedaan zijn bij muizen. En die resultaten zijn niet altijd 1 op 1 te vertalen naar mensen.
Kanttekeningen
Er zijn wel een aantal kanttekeningen bij dit onderzoek te plaatsen, waaronder de volgende:
Ten eerste is het mogelijk dat sommige voedingsproducten verkeerd geclassificeerd zijn en bijvoorbeeld wel in de groep van zwaar bewerkte voedingsproducten thuis hoorden.
Ten tweede zijn er nog veel andere factoren die ten grondslag kunnen liggen aan het ontstaan van een depressie. Bijvoorbeeld een ingrijpende gebeurtenis. Met dit onderzoek kan de invloed van deze gebeurtenissen op het ontwikkelen van een depressie niet uitgesloten worden.
Ten slotte is het lastig om met de gekozen onderzoeksopzet te bepalen of het eten van bewerkte voeding het risico vergroot op een depressie of dat mensen met een depressie eerder grijpen naar zwaar bewerkte voeding. Allebei de opties zouden waar kunnen zijn. Dit is de bekende discussie over de oorzaak gevolg-relatie. Om meer duidelijkheid hierover te krijgen zou gekozen moeten worden voor een gecontroleerde interventiestudie.
Ondanks deze beperkingen geeft dit onderzoek nieuwe inzichten in de relatie tussen zwaar bewerkte voeding en het risico op een depressie.
Referenties
[1] Rico-Campa, A, et all. (2019) Association between consumption of ultra-processed foods and all cause mortality: SUN prospective cohort study. BMJ 2019; 365 doi: https://doi.org/10.1136/bmj.l1949
[2] Schnabel, L., Kesse-Guyot, E., Allès, B., Touvier, M., Srour, B., Hercberg, S., … & Julia, C. (2019). Association Between Ultraprocessed Food Consumption and Risk of Mortality Among Middle-aged Adults in France. JAMA internal medicine.
[3] Rahe, C., Unrath, M., & Berger, K. (2014). Dietary patterns and the risk of depression in adults: a systematic review of observational studies. European journal of nutrition, 53(4), 997-1013.
[4] Lai, J. S., Hiles, S., Bisquera, A., Hure, A. J., McEvoy, M., & Attia, J. (2013). A systematic review and meta-analysis of dietary patterns and depression in community-dwelling adults. The American journal of clinical nutrition, 99(1), 181-197.
[5] Li, Y., Lv, M. R., Wei, Y. J., Sun, L., Zhang, J. X., Zhang, H. G., & Li, B. (2017). Dietary patterns and depression risk: a meta-analysis. Psychiatry research, 253, 373-382.
[6] Adjibade, M., Julia, C., Allès, B., Touvier, M., Lemogne, C., Srour, B., … & Kesse-Guyot, E. (2019). Prospective association between ultra-processed food consumption and incident depressive symptoms in the French NutriNet-Santé cohort. BMC medicine, 17 (1), 78.
