Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de oorzaken van overgewicht en obesitas. Dat onze psyche veel invloed heeft op ons gedrag en uiteindelijk ook op ons gewicht is duidelijk. Al lijken hier steeds meer mechanismen achter te zitten. Zo geeft nieuw onderzoek aan dat volwassenen met obesitas meer bevrediging halen uit chocolade dan volwassenen met een normaal gewicht of licht overgewicht. Wat blijkt? Obese mensen hebben een andere smaakperceptie. Hoe dit precies zit, lees je hier.
De theorie
Er zijn verschillende oorzaken van overgewicht en obesitas. De belangrijkste oorzaak is de hoeveelheid en soort voeding die we consumeren. De bevrediging die voeding ons geeft heeft invloed op hoeveel we eten. We hebben sterker de neiging om meer te eten naarmate we hier meer bevrediging uit halen. De mate van bevrediging hangt nauw samen met de zogenaamde smaakperceptie: hoe zoet, zuur of bitter vind je het, en vooral: hoe lekker vind je het?
Zoals je waarschijnlijk wel gemerkt hebt, neemt de smaakperceptie af als je meer van een bepaald voedingsmiddel neemt. Meer eten wordt hierdoor minder bevredigend. Je herkent dit wel: de eerste happen zijn altijd verreweg het bevredigends. Nu geeft nieuw onderzoek aan dat bij mensen met obesitas de smaakbeloning tijdens het eten minder snel afneemt [1]. Dit kan overeten en extra kilo’s tot gevolg hebben.
Het onderzoek
Hoe is dit onderzocht? Dit nieuwe onderzoek is uitgevoerd onder 290 mensen. De deelnemers kregen steeds één stuk chocolade aangeboden, in een onbeperkt aantal keren. Ze stopten met eten wanneer ze zelf besloten er klaar mee te zijn. Vervolgens vulden de deelnemers een vragenlijst in. Het resultaat: ze aten tussen de 2 en 51 stukjes chocolade. Daarbij werd ook de smaakbeleving gemeten. Die daalde met elk stukje chocolade. Maar deelnemers met obesitas (dus met een BMI boven de 30) rapporteerden aan het begin van het onderzoek een hogere smaakbeleving. Ze vonden dat eerste stukje chocolade dus al lekkerder dan de deelnemers met een lager gewicht. Daarnaast daalde smaakbeleving van de obese deelnemers ook nog eens minder snel. Er was geen significant verschil te zien in smaakbeleving tussen deelnemers met een laag BMI en de mensen met een BMI tussen de 25 en 30 (mensen met overgewicht). Dus alleen de personen met obesitas vonden de chocola bovengemiddeld lekker én konden meer chocola eten voordat hun smaakbeleving afnam.
Kortom, om op dezelfde daling in smaakperceptie uit te komen als niet-obese deelnemers, dienden obese mensen meer chocolade te eten. Een vrouw met obesitas had gemiddeld 12,5 stukjes chocolade nodig om op dezelfde smaakperceptie te komen als een niet-obese vrouw met 10 stukjes chocolade. Dat klinkt misschien als weinig. Maar het betekent wel dat de obese vrouw 25% meer at dan de vrouw met een lager gewicht. Een verschil van 67,5 calorieën in dit geval!
Dit onderzoek geeft stof tot nadenken. De aanpak van obesitas schuilt niet in een simpele one size fits all-aanpak. Overeten komt niet alleen door een later gevoel van verzadiging van één voedingsproduct, maar een te hoge calorie-inname van verschillende producten. Eerder onderzoek geeft aan dat de mate van variatie in voedingsproducten en het grote aanbod belangrijk risicofactoren zijn voor een verhoogde calorie-inname [2]. Het wordt steeds duidelijker dat deze kwetsbare doelgroep duidelijk een andere begeleiding nodig heeft dan mensen met een gezond gewicht.
Kanttekeningen bij dit onderzoek
Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of hetzelfde effect geldt voor andere voedingsproducten. Mogelijk reageren mensen met obesitas of overgewicht anders op meer vette, zoute, bittere of suikerrijke producten. Daarnaast bevatte het betreffende onderzoek voornamelijk vrouwelijke proefpersonen. Dit kan de betrouwbaarheid in gevaar brengen; misschien reageren mannen wel anders. Verder zijn we benieuwd wat het effect is op de voedingsinname over de gehele dag. Mogelijk vindt er een compensatie-effect plaats na het overeten, waardoor de totale energie-inname nog gecorrigeerd wordt op een later moment. Ten slotte is natuurlijk de vraag wat de oorzaak van overeten is. Vinden mensen die aanleg hebben voor overeten chocolade lekkerder, of is deze groep zwaarder als gevolg van overeten?
Wil je meer weten over gezond eten en gewoonteverandering? Lees dan dit uitgebreide artikel met tips over afvallen.
Referenties
[1] Miller, A. C., Polgreen, L. A., Segre, E. M., & Polgreen, P. M. (2019). Variations in Marginal Taste Perception by Body Mass Index Classification: A Randomized Controlled Trial. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics.
[2] Remick, A. K., Polivy, J., & Pliner, P. (2009). Internal and external moderators of the effect of variety on food intake. Psychological bulletin, 135(3), 434.
