“Iewl! Rook jij?!” De houding ten opzichte van rokers is de afgelopen decennia sterk veranderd. Roken is allang niet meer ‘stoer’. Toch zijn er nog veel mensen die dagelijks een sigaret opsteken. In 2014 rookte 25% (bijna 3,7 miljoen mensen!) van de Nederlandse bevolking wel eens. Per jaar stoppen ongeveer 1 miljoen mensen met roken, maar slechts 7% van hen heeft een jaar na deze stop-poging echt geen enkele sigaret meer gerookt [2]. Hieruit komt duidelijk naar voren dat wíllen stoppen niet helemaal hetzelfde is als écht stoppen. Hoe kan het nu dat het zo moeilijk is, en wat kun je doen om met succes die sigaretten achter je te laten?
Waarom is stoppen zo moeilijk?
Roken is ernstig verslavend en leidt tot lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid, wat betekent dat je lichaam zal protesteren als je niet meer rookt. Dit komt door de aanwezigheid van verschillende verslavende stoffen die in sigaretten en tabak zitten, zoals nicotine.
Als je verslaafd bent aan het roken van tabak of sigaretten kan stoppen leiden tot (heftige) ontwenningsverschijnselen, zoals slapeloosheid en angst- en concentratieproblemen. Hierdoor voelt een roker zich niet meer prettig als hij of zij niet meer rookt [3]. Maar waarom zou je er eigenlijk voor moeten kiezen om te stoppen met roken? Even een korte reminder…
Waarom zou ik stoppen?
Roken veroorzaakt verschillende risico’s op de korte én lange termijn. Op de korte termijn zal je bijvoorbeeld merken dat je conditie merkbaar zal worden -bij intensieve duurinspanningen lijkt het wel alsof je door een sok ademt- maar op de lange termijn loop je een vergroot risico op verschillende ernstige ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten, longziekten, Alzheimer, etc. [4]. Een aantal van de lichamelijke risico’s zie je in de afbeelding hieronder:
(Lichamelijke risico’s geassocieerd met roken. Bron: Trimbos Instituut)
Door te stoppen met roken verminder je een aantal van deze lichamelijke risico’s behoorlijk, en sommige lichamelijke risico’s verdwijnen bijna helemaal als je stopt. Op de korte termijn merk je al snel dat je:
- je fitter voelt!
- je merkbaar geld bespaart. Als je bijvoorbeeld twee pakjes sigaretten per week rookte, zul je door te stoppen met roken op jaarbasis al minimaal 600 euro besparen. Daar kun je een leuke vakantie van boeken!
- je veel frisser ruikt; je stapt niet meer naar rook stinkend je kantoor binnen na een rookpauze. En de nagel van je wijsvinger is ook ineens niet meer geel.
- Je ruikt weer meer en beter, en daardoor neemt je smaaksensatie ook weer toe. Denk eens aan al die heerlijke recepten van onder andere onze masterchef Anneloes Beverwijk en onze diëtiste Neeke Smit waar je nu veel meer van zult kunnen genieten 😉
Andere belangrijke voordelen zijn onder andere:
- Een beter seksleven. Door roken kan je minder zin in seks krijgen, maar je kunt ook erectieproblemen krijgen vanwege de bloedvatvernauwende werking ervan. Hiernaast kan roken bij vrouwen soms leiden tot vruchtbaarheidsproblemen [5].
- Een mooiere huid, omdat je gehele doorbloeding verbetert. Hierdoor zul je er dus ook gezonder uitzien [6].
- Mooiere tanden. Door roken ontstaat er meer tandplak en raakt je tandvlees sneller ontstoken. Er ontstaat aanslag op tanden en tandvlees, je tanden kunnen zelfs gaan verkleuren! Twee tot zes weken nadat je bent gestopt, wordt je mond gezonder en zal je gebit zich weer gaan herstellen [7].
Wist je dat… stoppen met roken voor je 50e de kans halveert om te overlijden aan de gevolgen van roken?!
Hoe langer geleden je bent gestopt met roken, hoe kleiner het risico op een ziekte die door roken is veroorzaakt [8]. Meer verjaardagen voor jou dus, en daarmee meer feest.
De voordelen van stoppen
Ondanks alle waarschuwingen die tegenwoordig op de pakjes te vinden zijn, zie je niet dat rokers ineens massaal stoppen. Het is dan ook moeilijk om te stoppen met als motivatie een voordeel dat je pas over een lange tijd zult merken. Een sigaret roken geeft immers op korte termijn weer voldoening aan je verslaving. Desondanks levert stoppen met roken ook effecten op die je zelfs al binnen een aantal uren merkt! Hieronder zie je een aantal van deze voordelen in een tijdslijn:
| Tijdsduur | Behaald voordeel |
| 20 minuten | De bloeddruk daalt naar het niveau van voor het opsteken van de sigaret. De huidtemperatuur stijgt weer tot de normaalwaarde. |
| Na 8 uur | Het koolmonoxidegehalte in het bloed wordt afgebouwd, de rokersadem is weg. |
| Na 24 uur | Het risico op een hartaanval wordt nu al kleiner |
| Na 2 dagen | Je longen beginnen zichzelf schoon te maken, en je hoest waarschijnlijk slijm op. Ale koolmonoxide is nu al uit je lichaam, en langzaam komen reuk en smaak weer terug. |
| Na 3 dagen | De ademhaling normaliseert zich en je krijgt meer energie. |
| Na 3 maanden | De bloedsomloop verbetert nu de vaatvernauwende werking van het nicotinegebruik niet meer optreedt. De longcapaciteit is vergroot en je ademt makkelijker. |
| Na 6 maanden | Het immuunsysteem heeft zich hersteld, infecties krijgen minder kans. |
| Na 12 maanden | Het risico op hart- en vaatziekten is nu gehalveerd ten opzichte van actieve rokers. |
| Na 5 jaar | Het risico op een beroerte wordt kleiner. |
| Na 10 jaar | Het risico op longkanker is net zo klein als bij een niet-roker. |
| Na 15 jaar | Het risico op hart- en vaatziekten is nu gelijk aan dat van een niet-roker. |
8 tips om te stoppen met roken!
Er zijn vele methoden en manieren ontworpen om mensen te helpen met het stoppen met roken. Er is bijvoorbeeld de alom bekende Alan Carr-methode geweest, die je rap ervan overtuigt dat roken niks voor jou is. Je kunt ook gewoon ‘cold turkey’ stoppen; van de een op de andere dag. Je kunt er ook voor kiezen nicotine-vervangende middelen te gebruiken, die het afbouwen vergemakkelijken.
Er is niet één duidelijke methode die voor elke persoon even goed werkt. Zoek uit wat het beste bij jóu past, en stel dan concrete doelen voor jezelf.
Hieronder zijn een aantal van de belangrijkste tips. Deze lijst is niet uitputtend, maar bedoeld om je op weg te helpen:
- Start met stoppen! Kies een datum om te stoppen, en hou hierbij rekening met je eigen omstandigheden. Plan het moment bijvoorbeeld niet de dag voor een belangrijk sollicitatiegesprek in, want dan maak je de kans op mislukking te groot.
- Als je gaat stoppen, kun je dat op eigen kracht doen – maar je kunt er ook hulp bij krijgen. Slechts 5% van de rokers die gestopt zijn, deden dit op eigen houtje. Met hulp verdubbel of verdrievoudig je de kans om succesvol te stoppen. Er zijn op internet verschillende gratis vormen van ondersteuning te vinden. Je kunt ook je huisarts om hulp en advies vragen; dit maakt onderdeel uit van de basisverzekering en kost je dus geen extra geld. Of je kan een coach benaderen. Natuurlijk zijn we vanuit FIT.nl ook bereid om vragen te beantwoorden over dit onderwerp. Stuur hiervoor gerust een e-mail naar robertjan@fit.nl.
- Je huisarts is ook op de hoogte van de verschillende manieren van begeleiding, zoals telefonische coaching, persoonlijke coaching, groepstraining en leefstijltraining. Samen met je huisarts kun je een methode vinden die het beste bij jou als individu past, en een doel opstellen. Je kan ook medicatie krijgen die het stoppen makkelijker maakt. Als je naar je huisarts gaat, doe dit dan minstens 3 weken voor je geplande stopdatum. Dit omdat de meeste medicatie veelal twee weken nodig heeft om goed in te werken. Ook over nicotinevervangende middelen kan de huisarts je adviseren.
- Verwijder alle rokersbenodigdheden uit je huis als je gaat stoppen. Veel mensen krijgen bijvoorbeeld weer zin in een sigaret als ze een pakje zien liggen. Gooi ook al je aanstekers, asbakken en alles dat je met roken in verband brengt bij het afval. Zorg dat je de associatie met roken binnen je eigen omgeving zo klein maakt als je kunt.
- Zoek steun in je omgeving en wees duidelijk naar je omgeving over het feit dat je stopt met roken. Mensen om je heen kunnen je steunen in je moeilijke momenten. Je kunt niet zomaar een sigaret meer opsteken bij je vrienden, omdat ze ook op de hoogte zijn van je beslissing om te stoppen met roken en je als goede vrienden zullen aanspreken wanneer je dreigt te zwichten voor de verleiding.
- Zorg dat je een plan B hebt, voor als je een keer ‘in de fout’ gaat. Mocht je toch een keer een zwak moment hebben, dan is het een goed idee om vast te blijven houden aan je uiteindelijke doel, en niet compleet op te geven. Als je van tevoren een strategie hebt bedacht, is het makkelijker om met deze tegenslag om te gaan en zul je je sterker voelen om alsnog door te zetten.
- Ga sporten! Je conditie verbetert hier natuurlijk van, en wanneer je niet meer rookt, zal dat alleen maar sneller gaan. Sporten versnelt de lichamelijke processen die de afvalstoffen uit je lichaam verwijderen, zodat alle negatieve gevolgen van het roken nog sneller zullen verdwijnen. Hiernaast vergroot je door te sporten ook nog eens de kans dat het je zal lukken om te stoppen [9].
- Zoek zelf informatie op het internet over stoppen met roken. Er zijn verschillende initiatieven die mensen ondersteuning bieden bij het stoppen met roken, uiteenlopend van het verstrekken van informatie tot forums waar je met lotgenoten kunt spreken over methoden, ervaringen en problemen die je tegenkomt. Kijk hiervoor bijvoorbeeld eens op onderstaande URL’s:
http://www.rokeninfo.nl (website van het Trimbos Instituut)
http://www.destopsite.nl (De Stopsite is ontwikkeld door STIVORO. Nu wordt de Stopsite beheerd door Luchtsignaal. Luchtsignaal is begin 2013 opgericht door oud-medewerkers van STIVORO en zij hebben de Stopsite van STIVORO kunnen overnemen.)
