Na het vermijden van koolhydraten en gluten is er een andere voedingsstof onder vuur gekomen: lectine. Een grote hype in Amerika die mogelijk net als de eerste twee komt overwaaien naar ons land. Cardioloog en hartchirurg Steven Gundry waarschuwt ons voor lectine. In zijn nieuwe boek ‘The plant paradox’ schrijft hij over de gevaren van dit stofje. Maar is lectine wel zo gevaarlijk?
Het korte antwoord: Lectine is potentieel giftig in een te hoge dosering. Het verkeerd bewaren en bereiden van bepaalde voedingsmiddelen kan het risico op klachten verhogen. Zo bevatten rauwe bonen een grote hoeveelheid lectine. Door op de juiste manier met je voeding om te gaan zorg je ervoor dat het risico op een lectinevergiftiging nihil is. De gezondheidsvoordelen van groenten, aardappelen en (peul)vruchten wegen ruimschoots op tegen de mogelijke risico’s [1].
Wat is lectine
Is lectine giftig?
Het korte antwoord: ja, als je er te veel van binnenkrijgt. Lectine is een giftige stof en kan nadelige gevolgen voor de gezondheid hebben. Bij een acute hoge inname kan het leiden tot braken, koorts en diarree. Bij een regelmatige te hoge inname kan het de darmwand beschadigingen en groeivertraging veroorzaken [1]. Daarnaast kan lectine zich binden met andere voedingsstoffen die daardoor minder goed worden opgenomen. Hiervoor zijn wel zeer grote hoeveelheden lectine nodig [2].
Maar Gundry gaat nog een stapje verder. Hij stelt dat er een chemische oorlog in je lichaam ontstaat als je lectines eet. Dit heeft ontstekingsreacties als gevolg, die kunnen leiden tot gewichtstoename en ernstige gezondheidsproblemen. De hartchirurg benoemt daarbij ook de beschadigingen aan de darmwand, en noemt als gevolg een lekkende darm waardoor ongewenste stoffen in de bloedbaan terecht kunnen komen [3]. Zijn advies is dan ook om lectine compleet te vermijden. Hij belooft dat je dan kan genezen van bijna alle ziektes die je kunt bedenken: auto-immuunziekten, kanker, hartziekten, gewichtsproblemen, psychische aandoeningen en neurologische aandoeningen zoals Parkinson, dementie en gevoelloosheid.
Maar de belangrijkste vraag is natuurlijk: kloppen als deze statements, of gaat het om een commercieel gewin?
Is lectine gevaarlijk?
Het is duidelijk dat lectine een giftige stof is, maar is het dan ook gevaarlijk? Elke stof is immers in zekere hoeveelheid giftig. Ook met lectine lijkt het als je kijkt naar de dosis wel mee te vallen. Via de voeding krijg je normaal gesproken veel minder lectine binnen dan de hoeveelheid die schadelijk is. De kans dat je daadwerkelijk ziek wordt is dus klein. Naast dat de hoeveelheid lectine in de voeding laag is, worden veel plantengifstoffen afgebroken tijdens het koken en beschermt je lichaam je tegen deze gifstof [1].
Veel uitspraken die Gundry maakt in zijn boek zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. Zo stelt hij bijvoorbeeld dat aardappelen en tomaten ontstekingen veroorzaken, terwijl er juist veel bewijs is dat tomaten ontstekingen tegengaan [4]. Het is jammer dat weer een arts een boek schrijft met veel niet bewezen uitspraken en onwaarheden. Het brengt vooral veel verwarring met zich mee. Daarbij is het duidelijk dat het een goed verdienmodel is voor Gundry, gezien de extreem dure supplementen die hij adviseert bij zijn dieet…
Tips om vergiftiging te voorkomen
Lectine is potentieel giftig in een te hoge dosering. Het verkeerd bewaren en bereiden van bepaalde voedingsmiddelen kan het risico op klachten verhogen. Zo bevatten rauwe bonen een grote hoeveelheid lectine. Door op de juiste manier met je voeding om te gaan zorg je er voor dat het risico op een lectinevergiftiging nihil is. De gezondheidsvoordelen van groenten, aardappelen en (peul)vruchten wegen ruimschoots op tegen de mogelijke risico’s [1]. Met onderstaande tips is het risico op nadelige effecten van lectine, of andere plantengifstoffen, te verwaarlozen:
- Eet gevarieerd, niet alleen om al je voedingsstoffen binnen te krijgen, maar ook om te voorkomen dat je niet elke dag dezelfde gifstof binnenkrijgt.
- Bewaar groenten volgens de voorschriften. De vorming van solanine, een andere plantengifstof, voorkom je door aardappelen koel, donker en droog te bewaren.
- Bereid je groenten volgens de voorschriften.
- Gebruik kruiden met mate en gebruik niet steeds dezelfde kruiden.
Referenties
[1] Vincent J. van Buul, Fred J.P.H. Brouns (2014) Health effects of wheat lectins: A review. Geraadpleegd op 21-8-2018 via https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0733521014000228?via%3Dihub
[2] Dang, L., & Van Damme, E. J. (2015). Toxic proteins in plants. Phytochemistry, 117, 51-64.
[3] Gundry, S. (2017) The plant paradox. New York: HarperCollins Publishers Inc.
[4] Ghavipour, M., Saedisomeolia, A., Djalali, M., Sotoudeh, G., Eshraghyan, M. R., Moghadam, A. M., & Wood, L. G. (2013). Tomato juice consumption reduces systemic inflammation in overweight and obese females. British Journal of Nutrition, 109(11), 2031-2035.
