Nieuw onderzoek: “Een vol gevoel met een lege maag”

Een vol gevoel zonder veel calorieën te eten? Kan dat? Jazeker! Dit fenomeen, phantom fullness, wordt veroorzaakt door een vezelrijke productkeuze. Nu hoor ik je denken: dat is toch niks nieuws dat vezels zorgen voor een verzadigd gevoel? Klopt; echter werd altijd gedacht dat dit kwam door de tijd dat het vezelrijke voedsel in de maag bleef. Nieuw onderzoek van de universiteit van Wageningen geeft andere verklaringen.

Er zijn een aantal factoren van invloed op het verzadigende gevoel van vezelrijke voeding, waaronder de eetsnelheid, de smaak en het mondgevoel. Het is inmiddels duidelijk dat vezelrijke voeding zorgt voor een meer verzadigingsgevoel dan dunner calorierijk voedsel. De gebruikelijke verklaring hiervoor is dat vezelrijke voeding langer in de maag blijft. Maar klopt dit wel?

Het onderzoek

Het onderzoek naar verzadiging is een onderdeel van het Europese onderzoeksproject Nudge-it. In dit project worden de invloeden van smaak en de maagrek op het proces van verzadiging onderzocht. In dit onderzoek is gekeken naar het effect van vezels en calorieën op het gevoel van verzadiging. De deelnemers kregen verschillende shakes die varieerden in energiewaarde en hoeveelheid vezels. Vervolgens is met een MRI-scan van de maag bepaald hoeveel van de maaltijd in de maag zat en hoeveel er al door de maag heen was gegaan. Deze hoeveelheden werden afgezet tegen de scores van proefpersonen die op gegeven tijden aangaven hoe vol en verzadigd zij zich voelden.

De vezel die de onderzoekers gebruikt hebben is Johannesbroodpitmeel. Het is waarschijnlijk dat andere verdikkende vezels een vergelijkbaar resultaat laten zien, maar nader onderzoek is nodig om dit met zekerheid te kunnen zeggen.

Resultaten

Uit het onderzoek komt naar voren dat een dunne shake met 500 calorieën minder verzadigt en een minder vol gevoel geeft dan de dikke shake met evenveel calorieën. Dit resultaat lag in lijn met de verwachting van de onderzoekers. Opvallend is wel dat een dikke shake van 100 calorieën minder lang in de maag blijft, maar wel een significant voller gevoel bij de proefpersonen veroorzaakt dan een dunne shake van 500 calorieën. De proefpersonen hadden minder zin om na het eten van de dikke shake van 100 calorieën nog iets te eten, terwijl hun maag eigenlijk redelijk leeg is.

De onderzoekers denken dat vezels niet zozeer zorgen voor maagvulling en de daaropvolgende verzadiging, maar dat ze direct zorgen voor verzadiging. De sluitende verklaring hiervoor is nog niet bekend. Een van theorieën is dat vezelrijke voeding leidt tot een langzame eetsnelheid en langere blootstelling aan smaak.

Wat betekent dit voor de praktijk?

‘Phantom fullness’ is een tegenhanger van de theorie van ‘empty calories’; lege calorieën die niet goed verzadigen en gemakkelijk naar binnen gaan. Phantom fullness leidt mogelijk tot een verlaagde calorie-inname zonder hongergevoel. Ideaal dus voor mensen die willen afvallen. Wil je meer weten over vezels? Lees dan ook dit artikel over vezelrijke voeding.