Paaldansen
Wat zegt de wetenschap?
Paaldansen is een van de snelst groeiende sporten op dit moment. Deze stijging in populariteit is te danken aan het feit dat paaldansen hartstikke leuk is en eigenlijk een ideale work-out is. Naast dat vrijwel elke spier in het lichaam getraind wordt krijg je continu uitdagingen door de grote variatie aan oefeningen. Hierdoor wordt de training niet eentonig en is het paaldansen een boost voor het zelfvertrouwen als je weer een nieuwe oefening onder de knie hebt. Kortom: met paaldansen werk je aan je lichaam en zelfvertrouwen. In dit artikel leg ik uit wat paaldansen precies is en waarom het zo’n goede work-out is.
Dit artikel bevat 11 referenties naar wetenschappelijke onderzoeken.
Inhoudsopgave
Wat is paaldansen?
Paaldansen is een dansvorm waarbij verschillende danstechnieken uitgevoerd worden rondom en in een verticale paal. Er zijn verschillende niveaus in deze sport die zowel op een vaste paal als op een draaiende paal kunnen worden beoefend [2]. Paaldansen is een zware sport. Er zijn niet veel andere sporten waarbij zo veel gevraagd wordt van je kracht, lenigheid, motoriek en uithoudingsvermogen [3]. Paaldansen is een combinatie van cardio en krachttraining. Voor het correct uitvoeren van de technieken worden alle spieren aangesproken, wat een goede spierbeheersing vraagt en de nodige oefening vergt. De bewegingen die je moet uitvoeren en de beheersing die je daarbij nodig hebt, vragen flink wat van je lichaam. Zeker in het begin zal je de dag na een intensieve training flink last hebben van spierpijn. Daarnaast is paaldansen een ideale manier om je conditie te verbeteren [4].
Geschiedenis
Voor de meeste mensen ligt de oorsprong van het paaldansen in de jaren 80, toen de danspaal verscheen in Canadese stripclubs [2]. Toch is paaldansen al heel oud. In het oude China en India deden mensen aan Chinese pole en Mallakhamb. Bij deze sporten werden gymnastische bewegingen uitgevoerd op en rondom een paal. Chinese pole heeft zich verder ontwikkeld tot een circus-act die ook terug te zien is in Cirque du Soleil. Mallakhamb wordt in India nog steeds beoefend als populaire wedstrijdsport [5]. Veel bewegingen uit deze twee sporten zijn terug te vinden in het paaldansen van nu [2]. Sinds 1980 is het sportieve paaldansen ontstaan waarbij oefeningen aan de paal worden gebruikt om kracht en lenigheid op te bouwen. Deze trend is vanuit Canada en de USA overgewaaid naar Europa. Sinds 2005 is het mogelijk om sportief te paaldansen in Nederland [3]. Toch zijn er vaak nog veel vooroordelen over paaldansen. Het wordt vaak geassocieerd met een erotische setting waarbij dames lingerie en hakken dragen [2]. Toch wordt paaldansen steeds meer als volwaardige sport gezien. In steeds meer sportscholen en sportcentra is het mogelijk om te paaldansen en Nederland kent meerdere speciale paaldansscholen. Daarnaast is paaldansen meer in de publiciteit gekomen. Als het van de internationale federatie van de paaldanssport afhangt, strijden paaldansers vanaf 2016 voor olympisch goud [6]. Deze ontwikkeling gaat gepaard met een steeds groter aanbod aan cursussen en workshops over de hele wereld.
Waar is paaldansen goed voor?
CLUSK (coördinatie, lenigheid, uithoudingsvermogen, snelheid en kracht) zijn de grondmotorische eigenschappen van iedere sport [7]. Tijdens paaldansen wordt bijna elk van deze eigenschappen aangesproken, in tegenstelling tot bij veel andere sporten.
Coördinatie
Net als bij gewoon dansen is coördinatie een belangrijk onderdeel van het paaldansen. Coördinatie heeft te maken met het aansturen van het zenuwstelsel. Na het opdoen en verwerken van informatie, moeten de juiste spieren worden aangestuurd om een oefening uit te kunnen voeren. Coördinatie is een samenspel van waarnemen, aansturen via het zenuwstelsel en het bewegen van de spieren [8]. Het uitvoeren van de oefeningen vraagt veel van het coördinatievermogen. Dit is het geval bij de spins, maar ook op het moment dat je op de kop hangt.
Lenigheid
Veel oefeningen die worden uitgevoerd bij het paaldansen vereisen enigszins wat flexibiliteit. Toch hoef je niet extreem lenig te zijn om te kunnen beginnen met paaldansen. Door het veelvuldig uitvoeren van meerdere oefeningen wordt je vanzelf leniger en vaak merk je tijdens het trainen niet eens dat je aan het stretchen bent. Na het volgen van een aantal lessen zal je al merken dat je flexibeler bent geworden. Zowel de flexibiliteit in de benen als in de schouders en in de rug zullen zich ontwikkelen.
Uithoudingsvermogen
Het uitvoeren van meerdere oefeningen achter elkaar in bijvoorbeeld een choreografie is een goede training voor het uithoudingsvermogen. Het continue klimmen in de paal en overgaan naar verschillende poses vraagt veel energie. Paaldansen omvat “spins”, “climbs”, “moves” en “holds”. Deze combinatie van intensieve oefeningen betekent dat paaldansen gezien kan worden als een intervaltraining. Intervaltraining is gedefinieerd als een periode van intens moeilijke oefeningen gevolgd door een periode van rust [9]. Intervaltraining is erkend als één van de beste manieren om vet te verbranden en het drastisch verbeteren van je cardiovasculaire conditie [10].
Kracht
Tijdens het paaldansen wordt voortdurend gevochten tegen de zwaartekracht. Je neemt continu je eigen gewicht mee in elke oefening. In het begin zal er vooral spierpijn ontstaan in de armen en de schouders. Toch wordt vrijwel elke spier aangesproken tijdens het uitvoeren van deze sport. Niet alleen de grotere spieren worden aangesproken, maar ook de kleinere spieren die vaak vergeten worden tijdens oefeningen met fitnessapparatuur. Tijdens het paaldansen is er sprake van zowel isometrische als isotone (dynamische) trainingen. Isometrische oefeningen zijn oefeningen waarbij er een statische positie aan wordt gehouden terwijl de spieren duwen tegen een vast object. Een voorbeeld hiervan is de human flag, waarbij je horizontaal aan de paal hangt. Isotone oefeningen zijn oefeningen waarin antagonisten (elkaar tegenwerkende spieren) samentrekken gedurende een gecontroleerde beweging, wat bijvoorbeeld gebeurt bij het klimmen in de paal [10,11].
Zelfvertrouwen
Naast dat paaldansen goed is voor meerdere grondmotorische eigenschappen is het vooral ook goed voor het zelfvertrouwen. Je zult niet direct extreme poses in de paal kunnen maken, maar toch boek je tijdens elke les vooruitgang. In tegenstelling tot vele vormen van lichaamsbeweging waarbij je indirecte doelen zet, zoals lopen, is er bij paaldansen altijd een nieuwe beweging die gewoon binnen handbereik ligt. Elke keer als je een doel behaalt, word je gemotiveerd om door te gaan, nog harder te trainen en meer trucs of combinaties te leren. Het behalen van deze doelen is natuurlijk goed voor het zelfvertrouwen en de motivatie [2, 10].
Paaldansers over paaldansen
Voor dit artikel heb ik een aantal paaldanseressen gevraagd naar hun ervaring met paaldansen. Hieronder volgen een aantal reacties:
“Ik vind paaldansen heel erg leuk omdat het de lenigheid van turnen combineert met kracht en dans! Daarnaast is het erg vrouwelijk, af en toe sexy, maar vooral ook heel stoer.”
“Je doelen liggen bij het aanleren van nieuwe moves en choreografieën en niet bij het verbeteren van je spierkracht of conditie. Hierdoor ben je gemotiveerder, houd je het sporten langer vol, merk je lichamelijke vooruitgang door de nieuwe dingen die je kunt en krijg je daar de spieren en conditie gratis bij.”
“Er is altijd weer een volgend stapje, een volgend doel, een volgende uitdaging waar je naartoe kunt werken. Elke move die je leert bouwt weer aan kracht voor een nieuwe variatie of moeilijkere trick. Als een bepaalde soort trick niet bij je lichaam past, zijn er altijd genoeg andere tricks en vaardigheden waar je wél in kunt groeien. Je werkt niet alleen aan kracht, lenigheid en dans, maar ook aan spierbeheersing en lichaamsbewustzijn. En je traint spieren waarvan je niet eens wist dat je ze had. En het paaldanswereldje zit vol met leuke, lieve meiden en jongens die elkaar oprecht steunen en respecteren, ook achter de schermen bij shows en wedstrijden, en zeker ook buiten de sport. Het is een hechte community waarin mensen voor elkaar opkomen. Ik heb er veel leuke vriendinnetjes en vriendjes bij gekregen.”
“Met paaldansen werk je op een bepaalde manier met je lichaam waarvan je nooit van jezelf had gedacht dat je dat kon”
“Zelf doe ik al bijna 3 jaar deze sport en ik moet toegeven dat ik een “pole addict” ben. Ik ben begonnen met paaldansen omdat het me vooral erg leuk leek om een keer te proberen. Ik heb totaal geen turnachtergrond en was toen ik begon met paaldansen zo stijf als een hark. Toch heeft mij dit nooit belemmerd bij het uitvoeren van deze sport. Ook merkte ik dat ik naarmate ik vaker trainde sterker en flexibeler werd en vooral meer zelfvertrouwen kreeg. Behalve de sportieve voordelen heeft paaldansen ook een sociaal aspect. Je traint met een kleine intieme groep waarbij vertrouwen toch belangrijk is, bijvoorbeeld bij het spotten tijdens een oefening.”
Tot slot
Samengevat is paaldansen een sport waarbij je 4 van de 5 grondmotorische eigenschappen traint. Paaldansen is een sport die door iedereen kan worden uitgevoerd omdat het op verschillende niveaus uitvoerbaar is. Uiteindelijk zal je groeien in kracht en vaardigheden waardoor je uiteindelijk meer kan dan je zelf verwacht had dat je kon. Dit heeft weer een positief effect op het zelfvertrouwen. Ik kan paaldansen dan ook iedereen aanbevelen.
