Waarom wegen spieren meer dan vet?

Misschien heb je onderstaande plaatje wel eens gezien? Spieren wegen meer dan vet. Klopt dit? Hoe groot is dit verschil en wat is de verklaring?

Reden 1: dichtheid en samenstelling

Spierweefsel (1,06 kg/L) is ongeveer 18% zwaarder dan vetweefsel (0,9 kg/L) [1][2][3]. Spierweefsel bestaat voornamelijk uit eiwitvezels, water, mineralen en glycogeen (opgeslagen koolhydraten). Deze componenten dragen bij aan de stevigheid, structuur en het gewicht van spieren. Vetweefsel daarentegen is minder compacter en bestaat uit opgeslagen vetzuren (opgeblazen vetcellen) en neemt iets meer ruimte in.

Reden 2: metabole activiteit

Eeen andere indirecte verklaring voor het verschil in volume is de metabole activiteit (een moeilijk woord voor energiegebruik). Spierweefsel heeft meer energie nodig voor onderhoud en dagelijkse functies. Denk eens aan de spieren in je hart en longen. Of je benen die je van A naar B brengen. Vanwege de hoge energievraag heeft spierweefsel meer hulpbronnen nodig, waaronder zuurstof en voedingsstoffen. Hiervoor zijn ook weer vaten nodig die de aan- en afvoer verzorgen en gewicht met zich meebrengen.

Het voordeel van vetweefsel is dat het een energiebron is. Het functioneert als een reservoir van overtollige calorieën die worden gebruikt in tijden van een energietekort. Vetweefsel heeft een lagere stofwisseling in vergelijking met spierweefsel (4 kcal per kilogram per dag in vergelijking met spiervezels 13-22 kcal per dag per kilogram) [4][5], omdat het voornamelijk betrokken is bij energieopslag in plaats van het samentrekken van spieren.

En nu? Wat kun je met al deze getallen? Bijvoorbeeld: wat gebeurt er als je gewicht niet daalt, maar je sterker wordt en er beter uitziet in de spiegel?

Je valt niet af? Maar je vetpercentage daalt wel?

Vaak hoor ik mensen die starten met sporten zeggen: “Ik val niet af, maar zie er wel beter uit en mijn vetpercentage daalt. Hoe komt dit?” Simpel: 1. dit kan komen door een meetfout (wegen is niet altijd betrouwbaar) of 2. dat je meer spiermassa hebt opgebouwd. Wil je weten hoe snel dit gaat? Lees dit artikel over het opbouwen van spiermassa.