Clean eating of clean eten: je hoort de termen regelmatig voorbij komen. Het wordt gezien als dé levensstijl voor een fit en vitaal lichaam. Maar wat is clean eating nu precies en is het gezond? Ik dook in de materie.
Wat is clean eating?
Zoek op internet en je vind veel beschrijvingen van het begrip ‘clean eten’. Hieronder een aantal voorbeelden:
“Clean eating is een manier van eten waarbij je natuurlijke, verse, seizoensgebonden producten eet, liefst biologisch.”
“Clean eten is een voedingspatroon gebaseerd op het eten van volwaardige, niet-bewerkte voedingsmiddelen. Met andere woorden, als je clean eet kies je het voedsel dat het dichtste bij de natuur staat.”
“Bij het clean eating dieet draait het om zo weinig mogelijk eten uit een potje of pakje, zo weinig mogelijk toevoegingen, oftewel het liefst direct uit de natuur.”
Kortom, clean eating is een eetpatroon waarbij je kiest voor onbewerkte voedingsmiddelen. Dit betekent dat je bijvoorbeeld kiest voor onbewerkte groenten in plaats van groenten in blik of á la crème. Of dat je kiest voor een appel in plaats van appelmoes. De basis van de voeding is onbewerkte groenten, fruit, volkoren granen, peulvruchten, noten en zaden. Klinkt niet verkeerd!
Is het gezond?
Als je alleen kiest voor onbewerkte voedingsmiddelen, betekent dit dat je veel voedingsmiddelen in de winkel laat staan. Denk aan koekjes, chips, snoepjes, frisdranken, pakjes en zakjes. Daarbij kies je voornamelijk voor de meer voedzame producten. Zo vervang je die chips bijvoorbeeld door een handje ongezouten noten of kook je met kruiden in plaats van met zakjes en pakjes die veel zout bevatten. Gezien onze inname van suiker, verzadigd vet en zout veel te hoog is, is dit zeker een verbetering richting een gezonder eetpatroon. De aanbevelingen van clean eating komen daarbij redelijk overeen met de richtlijnen gezonde voeding [1].
Nadelen van clean eating
Orthorexia nervosa
Toch is clean eating niet altijd gezond. Zo kan je er bijvoorbeeld in doorslaan. Denk dan aan de eetstoornis Orthorexia nervosa. Mensen die lijden aan deze eetstoornis hebben een ongezonde fixatie op gezond eten. Alleen het allerbeste en gezondste eten is goed genoeg. Vaak worden voedingsmiddelen vermeden omdat ze denken dat deze niet gezond zijn. Denk hierbij aan het vermijden van tarwe of zuivel, producten die momenteel veel negatieve aandacht krijgen in de ondeskundige media. Door het vermijden van allerlei zogenoemde ongezonde voedingsmiddelen lopen orthorexiapatiënten het risico op een te eenzijdige voeding, waardoor deze specifieke groep niet alle voedingsstoffen binnenkrijgt. Dit kan al snel leiden tot gezondheidsklachten. Orthorexia begint vaak onschuldig met het vermijden van vette en suikerrijke voedingsmiddelen, maar kan uitgroeien tot een obsessie. Mensen met orthorexia zijn 24 uur per dag bezig met in hun ogen gezond eten en vooral met het vermijden van ongezonde voeding [2].
Cleane en suikervrije recepten
Websites die staan voor clean eating, voorzien je ook van cleane, gezonde recepten. Een voorbeeld hiervan zijn de suikervrije recepen. In plaats van “gewone” tafelsuiker wordt er gebruik gemaakt van natuurlijke suikervervangers. Deze vervangers zouden gezonder zijn dan gewone tafelsuiker. Helaas lijken de meeste van deze suikervervangers erg op het gewone tafelsuiker. Ze leveren ongeveer evenveel calorieën en ook de verhoudingen van de suikers is gelijk. Wil je hier meer over weten? Lees in dit artikel meer over suiker en suikervervangers.
Nu is zo af en toe genieten van een lekker stuk gebak natuurlijk niet erg, dit moet gewoon kunnen. Maar omdat deze recepten een gezond imago hebben, wordt er juist volop van gegeten. Op deze manier krijg je toch snel te veel suiker en calorieën binnen. Een mooi voorbeeld hiervan is een suikervrije superfood-ijstaart in een bekend dieetboek. Je zou hier gerust een extra groot stuk van kunnen nemen, omdat het gezond was. Nu bleek na berekening deze taart +/- 9500 kcal te bevatten!
Mijn mening over clean eating
Ik ben ervan overtuigd dat clean eating een mooie basis kan zijn van een gezond eetpatroon. Er wordt aanbevolen vooral te kiezen voor onbewerkte en verse producten. Hierdoor kies je eerder voor meer groente, fruit, volkoren, volkoren granen, peulvruchten en noten. Andere producten zoals snacks en frisdranken worden niet gegeten. Alleen denk ik dat het belangrijk is een goede balans te vinden. De basis zou voedzame voeding moeten zijn, maar af en toe iets ‘ongezonds’ moet gewoon kunnen. Ik denk dat dit juist gezond is.
Mensen die beginnen met clean eating kunnen soms doorslaan en een ongezonde denk- en leefstijl ontwikkelen over eten, wat juist niet gezond is. Probeer daarom die balans te vinden en neem af en toe gerust dat suikerrijke gebakje. 😉
Ik ben erg benieuwd wat jullie mening is over clean eating. Laat het me weten in een reactie.
Referenties
[1] Gezondheidsraad (2015) Richtlijnen goede voeding 2015. Geraadpleegd op 3-11-2017 via https://www.gezondheidsraad.nl/nl/taak-werkwijze/werkterrein/gezonde-voeding/richtlijnen-goede-voeding-2015
[2] Voedingscentrum (2014) Orthorexia. http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/orthorexia.aspx
Ik merk wel dat ik soms zwart wit denk. Is het nou wel of niet gezond en daar meer op een gezonde manier bij stilstaan. Soms een biertje of wat lekkers moet kunnen. Anders houd je het ook niet vol om af te vallen.
Hoi Gerben,
Dankjewel voor je reactie. Af en toe genieten moet ook zeker kunnen! Ik denk dat het niet alleen mentaal maar ook fysiek best gezond kan zijn 🙂
Dank je wel, voor deze gezonde kijk op gezonde voeding. Duidelijk en rationeel uitgelegd.
je slaat de plank echt compleet mis met je orthorexia. Eten van snacks en troep wordt normaler gevonden dan focus op gezond eten. Zelfs regulier legt steeds vaker verband tussen tarwe en ziekte als depressie of zelfs psychoses. Of zuivel en allergieën. Ja mensen willen optimaal gezond zijn en hebben daar hun focus op. Willen gewoon geen appeltaart van de supermarkt eten omdat ze daar dagen last van hebben. Dat is geen stoornis maar realiteit. Mensen willen gezond zijn. En dat mensen hun weg daarin moeten vinden en eerst nog de suikervrije repen etc nemen dat maakt nog niet dat ze een stoornis hebben. Het is nog altijd een betere weg dan wat jij voorstelt.
Hoi Elsa,
Bedankt voor je reactie, het is altijd goed om ook tegengeluid te krijgen van kritische lezers 🙂 ik bedoel natuurlijk niet dat je per definitie een eetstoornis hebt als je gezond wilt eten. Het is juist goed dat er ook meer focus is op gezonde voeding en dat kan ik alleen maar aanmoedigen. Echter als de focus op gezonde voeding je in je dagelijkse leven belemmert kan dat wel een probleem zijn. Ik vind het daarom wel belangrijk om te benoemen. Betekent niet dat dit voor iedereen geldt 🙂
Clean eating is weer een nieuw uitgevonden woord voor gezonde voeding das alles ? Groenten,fruit, noten en zaden goede vetten …. Iedereen weet toch dat dit de manier is om gezond te zijn en af te slanken . Maar de meeste mensen hebben hier veel moeite mee . .. Het ongezonde is ook zo lekker soms ?. Maar sommigen verliezen zich in junkfood …. Tis dan een verslaving … Zuivel en tarwe euhm ja daar ben ik ook niet echt voorstander van want het brood van vroeger is het brood van nu niet meer . Havermout vind ik ook wel lekker en gezond ! En zuivel ja dat beperk ik echt …. Maar ik eet het wel nog af en toe , ook brood maar niet te veel . Alles mag met mate ! ! Ja zelfs een stukje vla op zondag of een keer per maand een frietje van de frituur, waarom niet ? Dit is genieten dan als je voor de rest van de tijd goed gezond eet en beweegt !!! Elke dag een half uur of om de 2!dagen een intensieve krachtsinspanning . Deze combinatie werkt ! Rust roest hee ? Mijn idee ? 80 % gezond en 20% waar je es zin in hebt en veel bewegen en o ja vergeet jullie water niet !!!! Veel succes allemaal !!
Interessant artikel. Bedankt om dit te posten.