Misschien herken jij je hier ook in. Je gaat naar de bioscoop en je bestelt popcorn en wat te drinken. Tijdens het kijken van de film eet je de bak popcorn leeg zonder er bewust bij na te denken. En achteraf vraag je je af: huh, is die nu al leeg?
Waardoor wordt zulk onbewust eetgedrag eigenlijk beïnvloed? Maakt het bijvoorbeeld ook uit hoeveel honger je hebt en hoe lekker het smaakt? En wat is de rol van de omgeving hierin?
Onderzoekers van de Universiteit van Southern California vroegen zich dit ook af en stelden hier twee interessante experimenten voor op. Meer over dit onderzoek lees je in dit artikel.
Het onderzoek
In het eerste experiment moest de ene groep respondenten trailers van films beoordelen in een bioscoopzaal. De andere groep deed dit met muziekvideo’s in een conferentiezaal.
Beide groepen werden tijdens de opdracht voorzien van een bak popcorn en een flesje water. Een deel van de proefpersonen kreeg oude popcorn. Dit smaakt veel minder lekker en je zou dus verwachten dat ze hier veel minder van aten.
In het tweede experiment kreeg een gedeelte van de proefpersonen de opdracht om in de bioscoopzaal de popcorn met de niet-dominante hand op te eten. Oftewel, ben je linkshandig dan breng je de popcorn met de rechterhand naar je mond.
Van tevoren gaf iedereen aan hoeveel honger ze hebben, hoe lekker ze popcorn vinden en hoe sterk hun gewoonte is om normaliter popcorn te eten in een bioscoopzaal.
En wat denk je dat er gebeurde? Maakt het bijvoorbeeld uit hoeveel honger ze hadden en hoe de popcorn smaakt? En wat is de invloed van de locatie op hun eetgedrag?
De proefpersonen die niet echt de gewoonte hadden om popcorn te eten bij een film gedroegen zich in lijn van wat je zou verwachten. Ze aten veel minder van de oude popcorn en wanneer ze bij aanvang weinig honger hadden. Verder had de locatie geen invloed op hoeveel ze aten.
Maar de groep met een sterk ontwikkelde gewoonte gedroeg zich heel anders. Ze aten in de bioscoopzaal meer van de oude popcorn en het maakte weinig uit hoeveel honger ze hadden.
Met andere woorden: de mate van honger had bij mensen die niet een sterk ontwikkelde eetgewoonte hadden vrijwel geen invloed op hoeveel popcorn ze aten in de bioscoopzaal. Zowel niet wanneer ze oude als verse popcorn voorgeschoteld kregen.
De invloed van de omgeving
Opvallend is dat bij de conferentiezaal er compleet wat anders gebeurde. Hier werden de proefpersonen met de sterke gewoonte om popcorn te eten juist veel meer gestuurd door gevoelens van honger en smakelijkheid.
Ze aten namelijk minder van de oude popcorn en eveneens als ze weinig honger hadden. Dezelfde effecten traden op in de bioscoopzaal bij het eten met de niet-dominante hand.
Een verklaring hiervoor is dat het eten met je niet-dominante hand of een andere omgeving zorgt voor een verhoogd bewustzijn.
Je komt er dan sneller achter dat in dit geval de popcorn niet lekker smaakt of dat je eigenlijk al vol genoeg zit en geen honger meer hebt.
Take home message
Dit onderzoek laat zien dat je bij een sterke gewoonte de invloed van je bewuste handelen niet moet overschatten en de invloed van de omgeving niet moet onderschatten.
Ben je bijvoorbeeld sterk gewend om ‘s avonds op de bank een zak chips leeg te eten? Dan zul je dit in de toekomst waarschijnlijk ook doen.
Wil je wat aan zo’n gewoonte veranderen, dan is het belangrijk om te zorgen voor een verhoogd bewustzijn in plaats te veel vertrouwen hebben in wilskracht of motivatie. Dat werkt vaak alleen op korte termijn, maar vroeg of laat zul je terugvallen in oude gewoontes.
Wil je graag met je gewoontes aan de slag? In de FIT Methode hebben we een speciaal stappenplan uitgewerkt hoe je dit op een goede en effectieve manier kunt aanpakken.
