Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar het verband tussen de regelmaat in ons eetpatroon en de tijdstippen waarop we eten en anderzijds het risico op hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2 en overgewicht. Onderzoeken gericht op dit onderwerp noemen we chrono-nutrition. Chronos staat hier voor tijd en nutrition vanzelfsprekend voor voeding [1]. Er bestaan steeds meer vermoedens dat hoe vaak we eten, wanneer we eten en het overslaan van maaltijden effect kan hebben op de gezondheid. Hoe zit dat precies?
Twee recente onderzoeken
Recent zijn er twee artikelen gepubliceerd over onderzoek naar nutrition timing. Wetenschappers bundelden onderzoeksresultaten waarbij werd gekeken naar het verband tussen onregelmatig eten en risicofactoren voor hart-en vaatziekten en diabetes type 2. Daarnaast werd er een gecontroleerd experiment uitgevoerd onder een kleine groep vrouwen. Hier aten 9 vrouwen gedurende 2 weken op 6 vaste momenten per dag. De volgende 2 weken aten ze 3 tot 9 keer per dag, op onregelmatige tijden. Uit het bloed van de proefpersonen bleek dat regelmatig eten een gunstig effect had op de bloedsuikerregulatie en de cholesterolwaarden. Het onregelmatige eetpatroon daarentegen had een ongunstig effect.
De conclusie van het onderzoek:
Onregelmatig eten –het overslaan of verplaatsen van maaltijden– verstoort de 24-uurscyclus van ons lichaam en daarmee ook de processen die trek, spijsvertering en de opname van vet, cholesterol en glucose regelen [2].
Voedingsrichtlijnen zouden om deze reden een grotere focus moeten leggen op wanneer er op een dag moet worden gegeten en niet alleen op wát, aldus de onderzoekers.
Hoe moeten we nu eten?
Tegenwoordig werken mensen steeds meer op onregelmatige tijden. Het leven en eten naar de sociale klok in plaats van de biologische wordt ook wel de ‘sociale jetlag’ genoemd. Het blijkt dat 80% van de Europese bevolking hier mee te kampen heeft. Hoe de optimale verdeling van maaltijden over de dag eruit moet zien, is nu nog onduidelijk. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het eten van veel calorieën laat op de dag wordt geassocieerd met obesitas, maar dit is nog niet 100% zeker. Persoonlijk denk ik dat het hier ook van belang is wát er laat op de avond gegeten wordt. Het is ook onduidelijk of de energie-inname gelijk moet worden verdeeld over de gehele dag of dat het ontbijt het zwaarst moet zijn, gevolgd door lunch en diner. En de tussendoortjes dan? Veel diëten gaan uit van het idee dat het frequent eten van kleine hoeveelheden een positief effect heeft op het hongergevoel én gewicht. Terwijl sommige studies juist een positief verband laten zien tussen een hoge maaltijdfrequentie en overgewicht [2][3].
Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 7 eetmomenten per dag te hanteren: ontbijt, lunch, avondeten en maximaal 4 keer iets tussendoor. Dit advies is vooral belangrijk voor het gebit, omdat elk eetmoment een aanval is voor je glazuur, wat daardoor onvoldoende tijd heeft om zich te herstellen.
Op dit moment is er te weinig bekend over de effecten van het aantal eetmomenten op andere aspecten van gezondheid; daardoor kunnen we niet stellig dit advies aanpassen naar meer of minder. We kunnen nog niet zeggen hoeveel eetmomenten en welke tijdstippen ideaal zijn voor het behouden van een gezond gewicht en voor het creëren van een lager risico op ziekten, aldus het Voedingscentrum [1].
Meer onderzoek nodig
Tot nu toe zijn de onderzoeken op het gebied van chrono-nutrition vooral observationeel. Het is lastig hier een duidelijke conclusie uit te trekken. Factoren verschillen sterk tussen de verschillende onderzoeken, zoals herkomst, eigenschappen van participanten en alles dat van invloed kan zijn op het eetgedrag. Er zijn überhaupt maar weinig studies gedaan waarin 2 groepen mensen met verschillende eetritmes in een gecontroleerd experiment werden vergeleken. Dat terwijl dit soort onderzoeken meer duidelijkheid zouden moeten geven. Nog even wachten met snacks inslaan dus 😉
